Udostępnij ten artykuł.

Choroby oczu u psów

Oko to bardzo złożony i delikatny narząd, który tak jak reszta części ciała, także ulega różnego rodzaju chorobom. To także bardzo ważny narząd zmysłu wzroku, bez którego ciężko się obyć. Psy poza zmysłem słuchu i węchu, w dużym stopniu kierują się wzrokiem. Dlatego szybka reakcja to bardzo istotny czynnik w procesie leczenia chorób oczu. Zaobserwowanie u swojego psa któregokolwiek z poniższych symptomów, powinno natychmiast skłonić jego właściciela do wizyty u lekarza weterynarii.

Pierwsze próby pomocy, przy mało zainfekowanym oku, możemy wykonać sami, przemywając oko przegotowaną wodą lub specjalistycznym, aseptycznym płynem do pielęgnacji oczu. Jednak najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie udanie się do lekarza weterynarii, który po zbadaniu oka, przepisze odpowiedni środek, ewentualnie usunie ciało obce drażniące gałkę oczną. Podobnie jak przy innych chorobach, tak samo w zapobieganiu chorobom oczu, wskazane są prewencyjne okresowe wizyty kontrolne w gabinecie weterynaryjnym.

Choroby oczu u psów w większości przypadków uzewnętrzniają się w podobny sposób. Najczęściej jest to mrużenie powiek lub tarcie łapą okolicy oczu. Często występuje też zwiększony wypływ z oczu. U psów lub kotów mających jasną sierść, w przyśrodkowym kącie oka mogą występować przebarwienia. Z powodu stanu zapalnego może pojawić się silny ból powodujący światłowstręt. Zwierze stara się wtedy przebywać w ciemnych lub zacienionych miejscach, a w ostrym świetle lub na dworze, nisko trzyma głowę unikając ostrego światła. Należy pamiętać, że wszelkie urazy oka są bolesne, a nieleczone mogą doprowadzić do utraty wzroku.

Bardziej niepokojącym objawem są wszelkie nagle pojawiające się zmiany barwy w obrębie struktur oka (np. zmiana koloru tęczówki w jednym lub obu oczach), silne zaczerwienie spojówek lub całej gałki ocznej, lub nagłe zmętnienie soczewki oka (pojawia się mlecznobiały kolor). Ważnym objawem jest też osłabienie wzroku, lub nawet ślepota. Zwierzę wpada wtedy na przeszkody (np. na meble i ściany w mieszkaniu) zwłaszcza w nowym otoczeniu, stara się wysoko podnosić łapy, zachowuje się ostrożniej niż zazwyczaj i nisko trzyma głowę.

Niektóre choroby oczu u psa mogą występować w wyniku zbyt słabej pielęgnacji oczu przez jego opiekuna. Brak przemywania i nieskracanie włosów (zwłaszcza u ras posiadających bujne grzywki i brwi), w krótkim czasie doprowadzi do podrażnienia rogówki oka i infekcji gałki ocznej. Choroby oczu u psa mogą mieć także podłoże alergiczne oraz być przyczyną starzenia się psa. Podobnie jak u człowieka, także u starszego psa wzrok staje się słabszy, a jego oczy bardziej podatne np. na zaćmę.

Jedną z najczęściej występujących nagłych przyczyn konsultacji okulistycznych u psów są urazy oczu. Do urazów dochodzi najczęściej na skutek walk zwierząt (pogryzienia, podrapania), uszkodzeń oka podczas spaceru (gałęzie, ostre trawy, gruz), lub w wyniku wypadku (np. potrącenie przez samochód, upadki z dużej wysokości). O powodzeniu leczenia decyduje szybki czas reakcji właściciela. Rodzaj i sposób urazu oka wpływa na różnice w obrazie klinicznym choroby oraz przebieg i rodzaj leczenia.

Najczęstsze choroby oczu u psów i ich leczenie

Urazy oka u psa. Bardzo często przyczyną uszkodzenia oka jest uraz spowodowany zadraśnięciem kocim pazurem. Psy zwykle zachowują się w stosunku do kotów agresywnie, co wynika z behawioru obu gatunków. Gdy dojdzie do konfrontacji, koty w samoobronie starają się uszkodzić oczy przeciwnika, aby dać sobie czas do ucieczki. Urazy te są niebezpieczne z powodu obecności na kocich pazurach bakterii, które zostają wprowadzone podczas zadrapania do różnych struktur oka. Początkowe objawy mogą być niezauważone, szczególnie, gdy właściciel nie był świadkiem uszkodzenia oka, a walkę widział z daleka. Dopiero gdy pojawi się silny stan zapalny, łzawienie i narastająca bolesność, właściciel zda sobie sprawę, że oko psa jest chore. Brak leczenia lub leczenie wprowadzone zbyt późno, mogą być przyczyną nieodwracalnych zmian w chorym oku i utraty zdolności widzenia. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja, przy każdym podejrzeniu urazu lub zaobserwowaniu jednego z objawów.

Do uszkodzenia oka, może dojść również w wyniku tzw. urazu tępego np. podczas wspomnianego już wypadku komunikacyjnego, upadku z większej wysokości, lub silnego uderzenia w głowę. Wtedy w strukturach gałki ocznej dochodzi do wylewów i zbierania się krwi, przez co nabiera ona jaskrawoczerwonego koloru. Niezbędna jest szybka diagnoza i leczenie zwierzęcia.

Wypadnięcie gałki ocznej nie należy do rzadkości. To jeden z drastyczniejszych i niebezpiecznych przypadków okulistycznych u zwierząt. Główną przyczyną tej choroby oczu u psa najczęściej jest uraz (wypadek komunikacyjny), jednak czasem wypadnięcie gałki ocznej następuje samoistnie, szczególnie u tych zwierząt, u których występuje stosunkowo płytki oczodół (np. u ras takich jak: pekińczyk, boston terrier, mops). Jednak przypadki samoistnego wypadnięcia są sporadyczne. Wypadnięcie gałki ocznej zawsze jest przypadkiem nagłym i wymaga natychmiastowej wizyty u lekarza weterynarii. Jeśli dojdzie już do wypadnięcia, to bardzo ważne jest zadbanie, by gałka oczna była stale nawilżona zanim pies dotrze do weterynarza. Zapobiegnie to dalszemu urażaniu gałki ocznej, ochroni rogówkę oka i zmniejszy bolesność. Wypadnięte oko można zwilżać płynem fizjologicznym, lub nawet zwykłą wodą. Można również przyłożyć mokry gazik, a jeśli do lecznicy jest daleko, warto posmarować gałkę oczną maścią z antybiotykiem lub wazeliną. Zwiększy to szansę na uratowanie oka, chociaż urazy tego typu są niezwykle niebezpieczne i często konieczna jest amputacja oka.

Rany powiek i spojówek oraz ciało obce. Inne choroby oczu u psa, także wymagające natychmiastowej interwencji weterynaryjnej to m.in. rany powiek i spojówek lub ciało obce w oku. W przypadku ciał obcych najczęściej są to kłosy traw lub ciernie, które często wpadają pod trzecią powiekę oka, a ich odnalezienie jest możliwe tylko podczas szczegółowego badania okulistycznego. Drażnią one gałkę oczną i powodują stany zapalne, a nawet głębsze urazy oka (np. zadraśnięcia, wbicie się w gałkę oczną).

Zaburzenia związane ze złym ukształtowaniem powiek. Do częstych przypadków okulistycznych należą także zaburzenia związane ze złym ukształtowaniem powiek. Brzeg powiekowy może podwijać się w stronę gałki ocznej (tzw. entropium) lub wywijać na zewnątrz (ectropium). Nieprawidłowy kształt powieki, w obu przypadkach może doprowadzać do uszkodzenia oka, co jest związane ze złym rozprowadzaniem filmu łzowego i przez to większym narażeniem oka na czynniki środowiskowe. Dodatkowo, w przypadku entropium oko może też być drażnione przez rzęsy, co wywołuje u zwierzęcia uczucie piasku pod powiekami. Długotrwałe drażnienie powoduje uszkodzenie rogówki, na której z czasem może pojawić się owrzodzenie. Główne objawy obu przypadków to zaczerwienienie spojówek i zwiększone łzawienie. Zaburzenia te mogą być nabyte i/lub wrodzone, jednak u młodych psów najczęściej jest to choroba wrodzona. Do nabytych wad powiek dochodzi m.in. po urazie, w wyniku odwodnienia, lub silnego stanu zapalnego spojówek. Wrodzone wady powiek mogą się ujawnić zaraz po otworzeniu oczu przez szczeniaka, lub później w okresie jego wzrostu. Rasy predysponowane do entropium to m.in.: chow chow, buldog angielski, seter irlandzki, labrador, golden retriever, bernardyn i shar-pei. Z kolei ectropium występuje najczęściej u psów z dużą ilością luźnej skóry w obrębie kufy (np. bloodhund, cocker spaniel, bernardyn, retrievery). Ze względu na dziedziczny charakter tych chorób, kupując psa spośród wymienionych ras, warto dowiedzieć się czy w hodowli występował problem związany z entropium lub ectropium. Wrodzone i pourazowe ectropium ientropium leczy się za pomocą chirurgicznej korekcji powiek.

Skórzak u psa. To choroba wrodzona oczu. W wyniku nieprawidłowego rozwoju, w obrębie spojówki lub rogówki oka wykształca się fragment najczęściej owłosionej skóry. Sierść porastająca skórzaka uraża spojówkę i rogówkę oka, co skutkuje silnym łzawieniem. Objawy są podobne do występujących w przypadku ciała obcego. Jedyną metodą leczenia skórzaka u psa jest jego chirurgiczne usunięcie, gdyż pozostawienie go zawsze powoduje ból i dyskomfort, a nieleczony może doprowadzić do etapu, w którym będzie konieczna amputacja oka.

Grudkowe zapalenie trzeciej powieki u psa. Mniej groźna, lecz kłopotliwa choroba wirusowa występująca u szczeniąt do 10 miesiąca życia, która często zostaje powikłana procesem bakteryjnym. U młodych psów po wewnętrznej stronie trzeciej powieki znajdują się tzw. grudki chłonne, które pod wpływem namnażających się w nich wirusów ulegają powiększeniu, drażniąc tym samym powierzchnię oka i wywołując ból. Następuje wtedy silny wypływ z oka i zaczerwienienie spojówek. Przy braku leczenia, objawy tej choroby mogą ciągnąć się aż do 2 roku życia. Choroba wymaga leczenia farmakologicznego, a czasem zabiegu chirurgicznego.

Chlamydiowe zapalenie spojówek u psa. Choroba zaniedbanych kociąt i kotów starszych. Może wystąpić także u innych zwierząt, w tym psów, w momencie obniżenia odporności i u osobników starszych. Niebezpieczna głównie ze względu na ryzyko zakażenia się właściciela i szybkie rozprzestrzenianie wśród żyjących razem zwierząt. Charakterystyczny objaw to silny obrzęk spojówek, które mogą przesłonić gałkę oczną i wysunąć trzecią powiekę. U kotów może pojawić się gorączka i wyciek z nosa. Zwierzęta nieleczone chorują długo i zarażają inne. Leczenie obejmuje podawanie antybiotyków ogólnie i miejscowo w formie kropel. Chore zwierzę należy izolować. U kotów występuje też podobne wirusowe zapalenie spojówek, które jednak nie występuje u psów.

Zaćma. Powszechnie znana choroba ludzi i zwierząt. Polega na zmętnieniach soczewki o różnym stopniu nasilenia, do których dochodzi po 13 roku życia u większości psów i w połowie populacji kotów (zaćma starcza). U młodszych zwierząt rozwija się w wyniku silnego urazu, innych chorób oka, lub na skutek chorób metabolicznych (np. cukrzyca). Może też być efektem dziedziczenia lub występować od urodzenia zwierzęcia (zaćma wrodzona). Dziedziczny charakter zaćmy potwierdzono m.in. u ras: chart afgański, cocker spaniel amerykański, owczarek niemiecki, golden retriever, sznaucery, pudle miniaturowe, west highland white terrier, rottweiler. Zaćma nie jest bolesna, ma charakter postępujący i prowadzi do całkowitego zmętnienia soczewki i utraty wzroku. Najszybciej postępuje w przypadku zmian spowodowanych cukrzycą (w przeciągu kilku do kilkudziesięciu dni). Sposób jej leczenia zależy od stadium choroby i jej przyczyn. Leczenie farmakologiczne jedynie spowalnia postępujący proces mętnienia soczewki. Wzrok przywraca chirurgiczne usunięcie soczewki. Po zabiegu zwierzę staje się dalekowidzem, a przedmioty znajdujące się blisko widzi nieostro. Obecnie wykonuje się również zabieg polegający na wszczepieniu nowej soczewki, co przywraca normalną zdolność widzenia.

Jaskra u psa. Choroba powodująca wzrost ciśnienia w gałce ocznej, rozszerzenie źrenic i uszkodzenie nerwu wzrokowego. Występuje samoczynnie lub jako skutek innej choroby oczu. Leczenie polega na obniżaniu ciśnienia płynu wewnątrz gałki ocznej za pomocą kropli, okładów, ostatecznie operacji.

PRA (postępujący zanik siatkówki). Choroba genetyczna, zbiór wrodzonych zwyrodnień siatkówki, prowadzących do stopniowej utraty wzroku. Nieznane są metody leczenia tej choroby.

CEA (anomalia oczu collie). Choroba genetyczna gł. u psów z grupy collie. Możliwa do wykrycia i eliminacji z linii hodowlanych dzięki badaniom genetycznym. Objawia się wrodzonym uszkodzeniem twardówki, naczyniówki, siatkówki i nerwu wzrokowego.

Defekty oczu spowodowane genem merle. Gen merle obecny u wielu ras psów, daje atrakcyjne umaszczenie w jaśniejsze plamy, jednak jest półletalny. Połączenie dwóch rodziców merle, może spowodować urodzenie się martwych szczeniąt, ślepych lub głuchych. Czasem pojedyncza wersja genu daje zmiany w tęczówce oka, lub w jego budowie, powodujące gorsze widzenie i dyskomfort. Spotykane defekty oczu: źrenice w złym miejscu, źrenice nie zamykają się w pełni, źrenice o nieregularnym kształcie (np. tzw. gwiazdkowe), braki w tęczówce (iris coloboma), jedno oko mniejsze względem drugiego (microphthalmic).

Tagi artykułu: