Udostępnij ten artykuł.

Historia Czuwacza słowackiego

     Czuwacz słowacki

     Czuwacz słowacki należy do grupy białych psów pasterskich o prostym lub falistym włosie. Do tej samej grupy zaliczamy również polskiego owczarka podhalańskiego i węgierskiego kuvasza. Pierwotnie psy były szeroko rozpowszechnione i żyły we wszystkich górzystych częściach Europy. Stosunkowo niedawno dokonano klasyfikacji poszczególnych ras, w ramach której poddano je planowej hodowli. Niestety z kynologicznego punktu widzenia podział wydaje się dość problematyczny i nieuzasadniony – zwłaszcza w wypadku grupy psów wschodnioeuropejskich. Warto przy tym zauważyć, że wszystkie rasy powstały z tych samych białych pasterzy, zatem nawet doświadczeni sędziowie mogą mieć problem z ich rozróżnieniem. O tym do jakiej rasy zaklasyfikować danego czworonoga decyduje w istocie nie wygląd i cechy anatomiczne, a drzewo genealogiczne.

Czuwacz słowacki krótki rys historyczny

Pierwsze historyczne wzmianki o czuwaczu słowackim pochodzą z XVII wieku. Czuwacz słowacki w przeciwieństwie do swojego kolegi z Węgier był właściwie nieznany poza granicami swojej ojczyzny. W górach Słowacji od wieków utrzymywano i hodowano czuwacza jako stróża stad i gospodarstw.

      W znanym niegdyś na całą Europę Królestwie Węgier, Słowacy nie wywalczyli narodowej niezależności; nie istniała również słowacka szlachta. Świadomość słowacka i pewne tradycje kulturowe mogły utrzymać się wyłącznie na wsi. Wraz ze słowacką tradycją zachowały się w górach także białe psy pasterskie. Czworonogi żyły tam przez stulecia, izolowane od świata zewnętrznego. Po I wojnie światowej, kiedy Słowacja została oddzielona od Węgier, rasa miała się całkiem dobrze i nadal była hodowana w słowackich górach. Pierwotnie psy były nazywane „czuwaczami tatrzańskimi”, ale w 1965 roku zmieniono jej nazwę na slovensky cuvac. Wszystko po to, aby hodowcy nie mylili polskich Podhalanów i słowackich czuwaczy.  Słowo ‘cuvac’ wywodzi się od słowackich słów ‘cuvny’ i ‘pocuvat’, które w tłumaczeniu oznaczają ‘czujny’ i ‘uważający’.

     Według innych wersji nazwa rasy pochodzi od słów ‘chod cuvat’ a zatem ‘idź szukaj’. Wydaje się to dość logiczna etymologia, zważywszy że psy były niegdyś wykorzystywane do pilnowania stad przed drapieżnikami (wilkami, niedźwiedziami i rysiami) i poszukiwania zabłąkanych owiec i krów. Możliwe jest również, że czuwacz wziął się bezpośrednio od słowa ‘cuvac’, które w języku polskim oznacza ‘słuchać’. Czuwacz ma być psem słuchającym, tego co się wokół niego dzieje i pilnować dobytku właściciela.

historia czuwacza słowackiego

Czuwacz słowacki

     Rasa zaczęła powoli wymierać, kiedy wilki znikały z europejskich gór, a pasterze coraz częściej wykorzystywali nowsze metody wypasu. Kilka psów, które zachowało się po II wojnie światowej, rozmnażano praktycznie bezplanowo. Odnowienie rasy i ustalenie jej cech jest zasługą Antonina Hruzy, który przez dłuższy czas współpracował ze szkołą weterynaryjną z Brna. Zajmował się wyszukiwaniem w górach Słowacji i Rusi Karpackiej psów o odpowiednim fenotypie i zajął się hodowlą psów czystej rasy, nie krzyżując z nimi innych białych psów. Wzorzec rasy stworzył w głównej mierze na podstawie starych opisów. 

     Współcześnie hodowle Czuwacza słowackiego rozproszone są po Czechach, Słowacji i innych krajach europejskich. Kilka hodowli znajduje się również w Stanach Zjednoczonych.

     Czuwacz słowacki to rzadko spotykana rasa, jednak entuzjaści wciąż pracują, aby w pełni odbudować rasę. Historyków po dziś dzień zastanawia jedna sprawa – dlaczego psy są takie szybkie mimo swojej dużej masy? Częstym jest tłumaczenie, że Czuwacz mógł powstać w wyniku krzyżowania charta i wilka.

Tagi artykułu: