Udostępnij ten artykuł.

Historia łowiectwa w Polsce cześć I

Historia łowiectwa w Polsce część I - Początki i czasy średniowieczne

Postaci pierwszych myśliwych pojawiają się już w Starym Testamencie. W czasach starożytnych myślistwo było bardzo cenionym zajęciem o boskiej, mitologicznej, wręcz proweniencji. Patronką myśliwych była Diana (Artemida).

Polowanie na dziki z psami – pies myśliwski w Polsce

Łowiectwo jest nieodłącznie wpisane w polską tradycję. W dawnych czasach, w okresie średniowiecza, puszcze i lasy obfitowały w grubą zwierzynę. W kniejach i dzikich ostępach leśnych żyły niedźwiedzie, żubry, łosie czy jelenie. Myśliwi mogli polować także na mniejszą zwierzynę: zające, ptactwo, łasice, lisy itp. Już Gall Anonim w swojej kronice spisanej w początkach XII wieku sporo miejsca poświęca myślistwu i łowom. Szczególnie istotne są opisy polowań królewskich, w których brały udział dawne psy łowcze. Zwierzęta musiały odznaczać się ogromną siłą fizyczną, sprytem i wytrzymałością – koniec końców stawiały czoła niebezpiecznym dzikom.

Dawna rola psów myśliwskich

Psy spełniały bardzo ważną rolę. Nie tylko brały udział w polowaniach, ale także strzegły ludzkich gospodarstw i ostrzegały człowieka przed atakami wilków. Wilki były w dawnej Polsce plagą. Skutecznie przetrzebiały stada zwierząt gospodarskich i nie czuły respektu przed człowiekiem. Wielokrotnie zdarzało się, że podchodziły na kilka metrów do obejścia. Psy musiały być zatem bardzo czujne i jednocześnie silne, aby w razie potrzeby poradzić sobie z atakami agresorów.
Powróćmy jednak do łowiectwa. W XIII wieku myślistwo miało się już bardzo dobrze. Nie tylko możni oddawali się przyjemności wyławiania grubego zwierza – także duchowni z umiłowaniem organizowali polowania. Jednym z najbardziej znanych średniowiecznych myśliwych był biskup krakowski Paweł z Przemiankowa. Biskup, przed wyruszeniem na polowanie, miał zamykać sokoły i psy w kaplicy, podczas gdy sam odprawiał msze w pobliskim kościele. Jego pasja łowiecka była tak wielka, że nieraz wybuchał gniewem i dopuszczał się samowoli, aby tylko przyspieszyć czas wyjazdu do lasu.

 

D.D.Crockett i jego psy myśliwskie

D.D.Crockett i jego psy myśliwskie


Wzrost zainteresowania polowaniem pociągnął za sobą konieczność wprowadzenia regulacji prawnych. Pierwszy akt prawny, regale łowieckie, ukazał się w XIII wieku. W 1420 roku Władysław Jagiełło wprowadził ustawę, w myśl której polowanie było związane z własnością gruntu.

W wiekach późniejszych polowanie stało się swoistym rytuałem, czego dowodzą literackie opisy pióra Mikołaja Reja, Mikołaja Hussowskiego czy Mateusza Cygańskiego.

Polowanie z psem – Wykorzystanie psów myśliwskich

Myśliwi szczególnie cenili psy, które mogły zostać wykorzystane w czasie polowań na grubego zwierza. Szczególnie popularne były: brytany, charty, ogary i wyżły. Pomimo, że w czasach średniowiecza ukształtowało się wiele rodzimych odmian wyżej wymienionych ras, do czasów współczesnych nie przetrwała żadna. To bardzo smutna wiadomość – tym bardziej, że teraz możemy poszczycić się zaledwie pięcioma rasami.

Mozaika przedstawiajaca powrót z polowania

Mozaika przedstawiajaca powrót z polowania, muzeum Włochy.

Polowanie na niedźwiedzie, dziki, żubry – grubą zwierzynę – było niegdyś przywilejem królewskim. Przywileje łowieckie nadawano możnym, biskupom, opactwom. Co więcej – opactwa posiadały nawet własne psiarnie, które były utrzymywane przez chłopów i mnichów.

Polowanie na wilka, artysta nieznany

Obraz olejny pt. "Polowanie na wilka" artysta nieznany, muzeum w Uzbekistanie

 

Czytaj również:

Historia łowiectwa cześć II

Historia łowiectwa cześć III

Tagi artykułu: