Udostępnij ten artykuł.

Norowce (myśliwskie psy norujące)

Polowania z norowcami są popularne, dlatego warto wiedzieć więcej o nadających się do tego celu rasach psów oraz o samym polowaniu.

Norowce to grupa psów myśliwskich przystosowanych budową ciała (wąski i niski tułów, krótkie nogi) do pracy w ciasnych, podziemnych norach. Psy są wpuszczane do nor lub polują przy wyjściach/wejściach do nich. Oczywiście muszą to być nory zasiedlone, które inwentaryzowano wcześniej jako te, w których można spodziewać się bytowania zwierząt takich jak lisy, borsuki, jenoty, dzikie króliki. Jeśli pies poluje wchodząc do nory, to jego zadaniem jest wypłaszanie znajdującego się w norze zwierzęcia lub zwierząt (jeśli np. mamy do czynienia z gniazdem rodzinnym), a następnie zagonienie go przed myśliwego i skuteczne ustanowienie w miejscu, by myśliwy miał możliwość polowania. Rasy psów nadające się do takiego typu polowania to tzw. norowce, do których zalicza się głównie niektóre myśliwskie teriery i jamniki. Spośród uważanych za najlepsze ras norowców wymieniane są zwykle rasy: jagdterrier, foxterrier, terrier walijski, Jack russel terrier, Parson terier, oraz jamniki standardowe i miniaturowe krótko-, długo i szorstkowłose. Jamniki królicze, najmniejsze spośród wszystkich, są stosowane jedynie do wypłaszania dzikich królików. Wybór pomiędzy jamnikami i terierami, a potem w stosunku do rasy, zależy wyłącznie od charakteru i preferencji myśliwego. Nie można bowiem wykazać, czy do tego typu polowania lepsze są teriery, czy jamniki.

norowce psy

Podstawowe cechy norowców

Norowce to grupa obejmująca małe rasy psów, których niewielkie rozmiary nie stanowią problemu przy przeciskaniu się w ciasnych korytarzach nor. Jednocześnie wymagana jest u nich wrodzona ciętość i wielka odwaga do walki wręcz z dzikim zwierzem, niejednokrotnie na śmierć i życie, co pozwala na skuteczną pracę w podziemnych kryjówkach średnich wielkością, lecz bardzo groźnych dla psa drapieżników takich jak np. borsuk. Dobrego norowcamusi charakteryzować ponadprzeciętna ciętość na drapieżniki, nie tylko zwykła ciętość np. na inne psy, inaczej będą nieprzydatne w łowisku.To właśnie gł. dzięki temu psy w ogóle chcą wchodzić do nor. Uważa się, że ważniejsza od siły fizycznej jest siła charakteru norowca, bo głównie ona decyduje o sukcesie podczas pracy w norze.

Od psów z tej grupy wymaga się także wielkiej samodzielności i indywidualności przy penetracji nor. Nieodzowna jest też wytrzymałość pozwalająca na bardzo systematyczną i nieustanną pracę w norze,bo indywidualne starcia w norach mogą trwać nieraz nawet kilka godzin. Dobry norowiec powinien wyczerpująco wykorzystać wszystkie swoje mocne strony w stosunku do osaczanego w norze drapieżnika i doprowadzić do jego skutecznego wypędzenia z kryjówki.

Wszystkie norowce mają jedną główną cechę wspólną, czyli mały obwód klatki piersiowej, który musi pozwolić psom bez problemów mógł wciskać się do nory i nawet się w niej obrócić. Najlepsze są psy, które w najszerszym miejscu tułowia, (czyli za kłębem) nie przekraczają 35cm. Idealne do tego celu są właśnie małe rasy terierów i jamniki. Oczywiście na zwierzęta łowne mieszkające w norach polować mogą także i inne rasy psów myśliwskich, jednak wyłącznie przed norą, bo do samej nory nie dadzą rady wejść. Większe psy którym uda się wejść do nory, nie będą z kolei mogły uniknąć w norze ataków drapieżników i dlatego zaczną je oszczekiwać z dużej odległości, a to jest mało efektywne, bo drapieżnika niemal nie sposób wtedy wypędzić z nory.

Podczas polowań w dużych kompleksach nor, bardzo ważna jest także czułość węchu, czyli tzw. „wiatr”. Wśród norowców zdarzają się osobniki, które z wielką pasja biegają po norach, jednak często gubią ślad ściganego przeciwnika. Z kolei te o doskonałym wietrze z reguły idą prosto i bezpośrednio do drapieżnika, co nie jest dla nich bezpieczne, za to jest skuteczne w jego wypędzaniu z nory.

Bardzo istotna jest też duża odporność psa na ból (musi posiadać tzw. wysoki próg bólu), jako jedna z wrodzonych cech norowców. Dobry norowiec nie może być zbyt wydelikacony z powodu niewłaściwej selekcji i nieefektywnego uczestnictwa jego przodków w próbach pracy. Pożądane jest też, by pies nie wchodził do niezasiedlonych nor, a jeżeli już wejdzie i sprawdzi że są puste, to powinien jak najszybciej wyjść.

psy myśliwskie norowce

Zastosowanie i rola myśliwskich psów zaliczanych do norowców

Głównym zadaniem norowca, jeszcze przed docelowym etapem polowania, jest odnalezienie zamieszkanej nory, zlokalizowanie i dotarcie do zwierzęcia w norze, zaatakowanie go, oszczekiwanie i w końcu zagonienie przed strzelbę myśliwską.

Norowiec startujący do polowania powinien zostać pozbawiony obroży, co ma uniemożliwić mu zaczepienie się np. o jakiś wystający korzeń w norze i utknąć w miejscu. Do jednej nory nie wolno też wpuszczać dwóch psów, a zwłaszcza jeśli okaże się, że jest to nora ze ślepym zaułkiem, co nie daje szans na skuteczne osaczenie drapieżnika. Dwa norowce przebywające w jednym korytarzu, z pewnością będą sobie przeszkadzać i wzajemnie blokować. Do tego może dojść do walki pomiędzy oboma psami, spowodowanej rywalizacją i swego rodzaju kłótnią o łup. Dwa lub więcej norowców może wpuścić do jednej nory wyłącznie doświadczony myśliwy, który zna swoje psy i wie, które będą w norze zgodnie ze sobą współpracować, i tylko takie psy można użyć razem. Ponadto, w polowaniach wewnątrz nor myśliwy musi być zawsze czujny, ze względu na duże niebezpieczeństwo zasypania psa przez drapieżnika w ślepym korytarzu. Pies nie będzie mógł wtedy samodzielnie wyjść. Uwięzionemu zwierzakowi trzeba więc będzie iść z odsieczą i rozkopać norę. Tymczasem wiele dzikich zwierząt (np. rodziny borsucze) nie wróci już potem do rozkopanej nory. Nie osiedlą się w niej także obce osobniki, a odpowiednich miejsc na budowę nowych jest mało i trudno je znaleźć. Myśliwy musi więc mieć na względzie, że takie postępowanie przyczynia się do spadku populacji tych dzikich zwierząt łownych. Zresztą, nieuzasadnione rozkopywanie nor jest zabronione.

Trzeba także mieć na uwadze, że o ile dziki królik nie jest dla psa trudnym przeciwnikiem, o tyle walka z borsukiem, lisem lub jenotem, nie należy do łatwych dla niedużych przecież norowców. Interwencja jest oczywiście konieczna, jeśli puszczony do nory pies długo nie wychodzi i nie daje oznak życia (spod ziemi nie dobiegają odgłosy psa). Jeśli pies nie może wydostać się z nory, zwykle zaczyna piszczeć i skomleć, potem następuje krótka cisza w trakcie której pies nasłuchuje oczekując naszej reakcji i po chwili ponownie piszczy i skowycze. To nieomylny sygnał, że musimy przystąpić do akcji wydobycia psa. Czasem pies „oszukuje” w ten sposób, ale i tak lepiej nie ryzykować i reagować.

Mając norowca należy stale kształtować go i poprawiać jego użytkowość. W tym celu niezbędne jest uczestnictwo w konkursach i próbach pracy organizowanych dla tych ras psów. Warunki fizyczne w takim konkursie powinny być jak najbardziej zbliżone do naturalnej sytuacji w łowisku (np. w obecności żywego lisa), jednak bez dawania jakiejkolwiek przewagi dla psa. Należy pamiętać, że przecież w naturalnej norze pies spotka prawdziwego drapieżnika, z którym będzie musiał się skonfrontować przy wyrównanych szansach.

przedstawiciel norowców Jagdterier Niemiecki

Jak postępować, gdy pies nie chce wyjść z nory?

Główne przyczyny tak nieefektywnego zachowania wynikają z braku doświadczenia psów młodych, które mają pasję i ciętość, ale nie potrafią zdecydować się na bezpośrednie starcie z drapieżnikiem. Pozostają wtedy w bliskim kontakcie jednak nie podejmując walki, i na wszelki wypadek nie wypuszczają go z nory. Młody pies po prostu musi zrozumieć, że ma podjąć atak, by skutecznie wygonić przeciwnika z nory. Trudno to jednak osiągnąć na norze prawdziwej. Dlatego dobrą metodą jest wyćwiczenie młodego norowca na sztucznej norze.

Czasem zdarzają się też osobniki, które jeśli drapieżnik nie podejmie walki, to zastygają naprzeciw niego w bezruchu, wykonując coś podobnego jak stójka wyżła. Takie psy mogą być wyłącznie pomocnikami i nie należy angażować ich do pojedynczych polowań w norze. Cecha ta jest niestety dziedziczna. Jeśli natomiast pies ma tendencję do wchodzenia do pustej nory i nie chce jej potem opuścić, to jedyną metodą jest oddalenie się w taki sposób, by pies to słyszał, co powinno skłonić go do wyjścia. Głośne odwoływanie psa znajdującego się w pustej norze, a tym bardziej przy drapieżniku, zwykle powoduje wręcz odwrotny skutek, bo pies słysząc głos swojego pana, jeszcze gwałtowniej będzie atakować przeciwnika i nie zechce wyjść. Dobrym sposobem jest umieszczenie w wyjściu nory skory drapieżnika i delikatne skrobanie, co powinno wzbudzić zainteresowanie psa i sprowokować go do wyjścia. Natomiast doświadczone psy do wyjścia z nory na pewno sprowokuje strzał z broni palnej.

Czy norowce mogą być wykorzystywane do innych typów polowań?

Jak najbardziej mogą! Wiele norowców poluje np. na dzikilub dodatkowo pracuje jako tropowce. Każdy pies myśliwski, jeśli tylko będzie dostatecznie często zabierany na polowanie, szybko zorientuje i nauczy się, jak ma polować niemal na wszelką zwierzynę łowną. Zawsze jednak do danego typu polowania poleca się psy do niego wyspecjalizowane, gdyż są pewniejsze w tym co robią.

norowce

Jeśli chcemy polować z norowcem, to lepiej kupić psa dorosłego, czyszczeniaka?

Oczywiście pies dorosły, który został wyszkolony i już niejednokrotnie pokazał swój kunszt łowiecki, będzie dla nowego pana mniejszą zagadką niż w ogóle niedoświadczony psi młodzieniaszek. Po fazie aklimatyzacji i akceptacji swojego nowego pana, na pewno zacznie pracować jak należy. Z kolei szczeniak dostarczy nam dodatkowo radości wychowywania i uczenia. Ewentualne braki na pewno nadrobi wielką pasją i chęcią pracy dla swojego pana. Jeśli jednak zdecydujemy się na szczeniaka, to naprawdę wybierzmy go wyłącznie ze sprawdzonej i dobrej hodowli!

Jak skutecznie rozpoznać szczeniaka zapowiadającego się na dobrego norowca?

Do niedawna było tak, że wybierając szczeniaka, kierując się wyborem jak najlepszych jego rodziców, należało korzystać z wyników konkursów i stworzonego w ten sposób rankingu norowców. Obecnie niestety jest to informacja niemiarodajna, ponieważ zwycięstwo w konkursie jest teraz często efektem zwykłego szczucia psa, a nierealnego sprawdzianu jego prawdziwych umiejętności. Dlatego lepiej jest zasięgać opinię od myśliwego będącego właścicielem rodziców psa, na temat rzeczywistej pracy i wyników w realnym łowisku. Tym bardziej, że obecnie niektórzy niekonsekwentni hodowcy w pogoni wyłącznie za wyglądem psów, zapomnieli o pożądanym charakterze norowca, wyrządzając tym psom myśliwskim ogromną krzywdę.

Należy wiedzieć, że do pracy w łowisku nadaje się także pies wychowywany w domu, a nietylko w kojcu i wyłącznie po polujących rodzicach, bowiem o przydatności zwierzaka decydują głównie jego wrodzone predyspozycje rasowe i osobnicze. Z tego samego względu nie ma także znaczenia, czy suka w okresie ciąży poluje, czy też nie. Jeśli jej szczeniaki otrzymają genetycznie odpowiednie cechy, to będą świetnymi norowcami.

W jakim wieku zaczynamy polować z norowcem?

Najlepiej jeśli pies jest młody i ma ok. 1,5 roku. Jednak podobnie jak w przypadku innych grup psów myśliwskich, tak naprawdę najlepiej jest kierować się własnym wyczuciem. Z psami myśliwskimi jest tak, że jedne dojrzewają emocjonalnie szybciej, inne później.

Kiedy należy wykonać pierwszą selekcję młodych norowców?

Pierwszą selekcję przeprowadzamy jeszcze u szczeniąt, u których od razu będzie można rozpoznać odwagę, niezłomność i siłę dążenia do celu, choćby przy przepychaniu się do sutka matki, czy we wspólnej zabawie szczeniąt. Właściwa selekcja odbywa się jednak w trakcie pierwszego, najbliższego sezonu łowieckiego (np. latem można przeprowadzić pierwszą selekcję młodych psów, które urodziły się wiosną). Nie należy się w trakcie takiej selekcji od razu zniechęcać.

Tagi artykułu: