PUMI (Hungarian Pumi, Hungarian herding terrier)
Pies Pumi to jedna z mało znanych ras psów (przynajmniej w Polsce) należąca do grupy I FCI psów pasterskich i zaganiających. W obrębie grupy zaklasyfikowana do sekcji psów pasterskich (owczarskich). Rasa nie podlega próbom pracy.
Pochodzenie Pumi
Rasa powstała na terenie Węgier, prawdopodobnie na przełomie XVII i XVIII w., w wyniku skrzyżowania ówczesnych węgierskich Puli z owczarskimi psami w typie teriera o stojących uszach przywożonymi z Francji i Niemiec. Skutkiem tych krzyżowań było powstanie owczarków w typie teriera. Cześć hodowców precyzuje, że rasa powstała ze skojarzeń Puli ze szpicami, terierami oraz merynosami. Z początku trzymano je tylko do pracy, a w hodowli wykorzystywano przede wszystkim inne węgierskie rasy takie jak mudi czy puli. Rasę została oficjalnie uznana na początku XX w. Pierwszy wzorzec pumi powstał w 1921 roku, a jego autorem był prof. Raitsis. Z biegiem lat wygląd psów ewoluował, dlatego w 1960 r. aktualizowano standard. Niestety dopiero w 1996 r. rasa została wciągnięta do rejestru FCI.
Aż do 1973 r. czworonogi były nieznane w innych częściach Europy. W latach 80. trafiły do Finlandii, Szwecji, Niemiec, Holandii, Włoszech i USA.
W dawnych czasach Pumi były wykorzystywane jako psy pasterskie do pasienia owiec, bydła i świń. Tępiły także małe gryzonie i inne szkodniki. Teraz są trzymane głównie jako psy do towarzystwa, lecz nadają się także do różnych konkursów, np. agility i obedience. Mimo rodowodu Pumi nadal jest jednak psem hodowanym głównie w gospodarstwach i rzadko gości na wystawach.
Wygląd psa Pumi
Pumi to średniej wielkości psy o kwadratowej i umięśnionej sylwetce. Wysokość w kłębie dla dorosłych samców wynosi 41-47 cm (najlepiej 43-45 cm); suki są mniejsze i mierzą 38-44 cm (najlepiej 40-42 cm). Masa ciała psów wynosi 10-15 kg (najlepiej 12-13 kg), a suk 8-13 kg (najlepiej 10-11 kg). Psy mają dość długie łapy – znak rozpoznawczy. Jako że Pumi są niemal ciągle czujne i pobudzone, noszą szyję wysoko. Szyja średniej długości, trochę łukowata i dobrze umięśniona. Skóra na szyi sucha, przylegająca, bez fałd. Długość tułowia jest równa wysokości w kłębie, natomiast głębokość klatki piersiowej jest nieco mniejsza, niż połowa wysokości w kłębie. Długość kufy nieznacznie mniejsza od połowy długości głowy, a długość szyi – równa długości głowy – powinna wynosić 45% wysokości w kłębie.
Pumi to pies pasterski w typie teriera, co widać po jego stosunkowo długiej i wąskiej głowie, wydłużonej lecz nie spiczastej kufie oraz stojących, wysoko osadzonych uszach średniej wielkości, których końce są załamane ku przodowi na jednej trzeciej długości (tworząc odwróconą literę V). Czaszka w swej górnej części dość szeroka i wysklepiona; czoło długie i nieznacznie tylko wysklepione, a oglądane z boku jest płaskie. Stop ledwo widoczny, a łuki brwiowe nieznacznie zaznaczone. Czoło przechodzi niemal prostą linią między brwiami w grzbiet nosa. Nos wąski i tępo zakończony; zawsze czarny bez względu na umaszczenie. Ciemno pigmentowane wargi mają ściśle przylegać do zębów. Szczęki mocne, a zęby białe. Mocne i dobrze rozwinięte, o nożycowym zgryzie.
Pies Pumi
Policzki dobrze umięśnione. Oczy niezbyt szeroko rozstawione, trochę skośne i owalne, o średniej wielkości oraz ciemnobrązowe, o żywym i inteligentnym wyrazie. Tułów suchy, o wyraźnie rozwiniętych i stale napiętych mięśniach. Sylwetka jest szczupła, sprężysta i harmonijna. Linia górna tułowia prosta. Kłąb wyraźny, długi i opadający. Grzbiet krótki, prosty i mocny. Lędźwie krótkie, dobrze związane i proste. Zad krótki, lekko opadający i średniej szerokości. Klatka piersiowa niebyt szeroka, płaska i dość głęboka, przy czym żebra są lekko wysklepione i raczej płaskie, o długim i sięgającym łokcia mostku. Brzuch napięty i lekko podkasany. Ogon wysoko osadzony i koliście zakręcony nad zadem. Sierść na ogonie twarda, odstająca i z małą ilością podszerstka. Kończyny mocne, pewnie ustawione pod klatką piersiową, oraz proste, równoległe i niezbyt szeroko rozstawione. Łopatki długie i ustawione trochę skośnie. Staw barkowy jest umiejscowiony dokładnie nad najgłębszym punktem klatki piersiowej. Ramiona krótkie i dobrze umięśnione, a przedramiona długie i suche, łokcie dobrze przylegają do tułowia. Łapy zaokrąglone i kocie, o dobrze wysklepionych palcach i sprężystych opuszkach. Pazury mocne, czarne lub ciemnoszare.
Kończyny tylne oglądane z boku nieco odstawione do tyłu, a oglądane z tyłu – równoległe i proste. Uda długie i dobrze umięśnione, a podudzia długie i suche. Stawy skokowe umiejscowione na tej samej wysokości, co łokcie, suche i dobrze wykształcone. Śródstopia krótkie i pionowe. Skóra niepofałdowana i dobrze pigmentowana, w widocznych miejscach koloru czarnego lub łupkowo-szarego. Okrywa włosowa o akceptowanym każdym odcieniu szarości (kędzierzawa). Szczeniaki rodzą się czarne, a ich sierść jaśnieje dopiero w 6-8 tygodniu życia. Dopuszczalne są też kolory takie jak czarny, biały i maszkos fakó, czyli żółto-brązowy z ciemną maską (znany też jako śniady z maską, kremowy). Umaszczenie musi jednak być jednolite. Przy wymienionych umaszczeniach biała plamka na piersi, o średnicy nie większej niż 3 cm, i białe znaczenia na placach nie stanowią wady. Maść biała powinna być nasycona i jednolita. Włos kręcony, falisty, gruby, średniej długości oraz z miękkim podszerstkiem. Sierść długości 4-7 cm tworzy kępki; jest gęsta, szorstka, sprężysta i kosmata. Nigdy nie może być spilśniona w sznury ani gładka. Na uszach gęsta i szorstka, średniej długości, stojąca, natomiast nad oczami i na kufie włos krótki. Strzyżenie całej sylwetki jest niedopuszczalne; psa należy trymować. Dzięki obfitości sierści owczarki wydają się mocne, choć w rzeczywistości mają raczej lekką budowę ciała. Włos krótki, gładki, długi, mocno spilśniony, nastroszony lub matowy, podobnie jak czekoladowa lub wielobarwna maść, z wyraźnymi łatami lub znaczeniami (na przykład podpalanie lub czaprak) są wadami dyskwalifikującymi.
Pumi - węgierska rasa psów
Psy mają żwawy i energiczny chód, o krótkim, dynamicznym i harmonijnym kroku. Czworonogi posiadają długie łapy, które ułatwiają im dynamiczne poruszanie się. Cała sylwetka w ruchu wyraża odwagę i pewność siebie. Kłus jest lekki i harmonijny. Puli stawia tylne łapy dokładnie w miejscu gdzie wcześniej miał przednie.
Charakter
Psy Pumi wymagają wczesnej socjalizacji – nieprawidłowo uspołecznione czworonogi mogą bowiem sprawiać problemy w przyszłości. Są bardzo wesołe i aktywne oraz łatwe w prowadzeniu. Nie sprawiają problemów wychowawczych i chętnie podporządkowują się właścicielowi.
Z natury bardzo odważne i zawsze gotowe do działania, a jednocześnie nieco podejrzliwe i nieufne wobec obcych, co czyni zeń doskonałych stróżów domowego ogniska.
Niestety, Pumi są jednocześnie dosyć hałaśliwe, dlatego już na samym początku warto zadbać o to, aby nie szczekały z byle powodu. Bywają też zadziorne wobec innych psów.
Pumi jest psem inteligentnym, który wymaga ciągłej stymulacji psychoruchowej. Szybko się uczy, lecz cechuje go pewna niezależność. Jest łatwy w szkoleniu i nietrudno go zmotywować do pracy, np. za pomocą smakołyku czy zabawki. Należy do psów pasterskich (owczarskich), więc nagroda w formie pieszczot nie podziała na każdego z nich, bo nie wszystkie owczarki są do nich skore.
Zdrowie i kondycja pumi
Psy cieszą się na ogół bardzo dobrym zdrowiem i są długowieczne. Żyją średnio 12-16 lat. Chorują rzadko i nie zapadają na schorzenia genetyczne. Także karmienie nie powinno sprawić problemów, gdyż dzięki dobrej przemianie materii, rzadko kiedy pojawia się u nich otyłość i raczej nie miewają problemów trawiennych.
Pielęgnacja
Pumi jest łatwy w pielęgnacji. Jego sierść brudzi się rzadko, a kąpiele należy wykonywać nie częściej niż raz na 2 miesiące. Po myciu wystarczy delikatnie wyczesać psa.
Szata jest odporna na niepogodę i ma właściwości samooczyszczające. Co ważne Pumi nie linieją i wymagają czesania jedynie co dwa tygodnie. Trzeba je jednak raz na 3 miesiące trymować, gdyż sierść rośnie przez cały czas i może się filcować pod wpływem wilgoci. Ciekawostką jest, że Skandynawowie strzygą swoje pumi, natomiast Węgrzy stosują jedynie drobne korekty długości szaty.
Pies Pumi
Użytkowość
Pumi świetnie radzą sobie w psich sportach, dlatego też stanowią doskonały nabytek dla osób, które lubią aktywnie spędzać czas i chcą sprawdzić się w roli szkoleniowców.
Po przejściu odpowiedniego szkolenia mogą spełniać także funkcje psów ratowniczych.
Jako psy pasterskie w typie teriera nadają się także do pracy przy większych zwierzętach. Mają doskonały węch.
Pumi a dziecko
Psy tej rasy mogą być agresywne wobec dzieci – szczególnie jeżeli latorośle nie potrafią się z nimi obchodzić. Mają żywy temperament odziedziczony po przodkach terierach i ogromną zapotrzebowanie na ruch.
Wysokość: Wysokość w kłębie dla dorosłych samców wynosi 41-47 cm (najlepiej 43-45 cm); suki są mniejsze i mierzą 38-44 cm (najlepiej 40-42 cm).
Waga: Masa ciała psów wynosi 10-15 kg (najlepiej 12-13 kg), a suk 8-13 kg (najlepiej 10-11 kg).
Umaszczenie: Okrywa włosowa o akceptowanym każdym odcieniu szarości (kędzierzawa). Szczeniaki rodzą się czarne, a ich sierść jaśnieje dopiero w 6-8 tygodniu życia. Dopuszczalne są też kolory takie jak czarny, biały i maszkos fakó, czyli żółto-brązowy z ciemną maską (znany też jako śniady z maską, kremowy). Umaszczenie musi jednak być jednolite. Przy wymienionych umaszczeniach biała plamka na piersi, o średnicy nie większej niż 3 cm, i białe znaczenia na placach nie stanowią wady. Maść biała powinna być nasycona i jednolita.
Pielęgnacja: Pumi jest łatwy w pielęgnacji. Jego sierść brudzi się rzadko, a kąpiele należy wykonywać nie częściej niż raz na 2 miesiące. Po myciu wystarczy delikatnie wyczesać psa.
Zdrowie: Psy cieszą się na ogół dobrym zdrowiem i są długowieczne. Żyją średnio 12-16 lat.
Rodzina: Pumi wymagają wczesnej socjalizacji. Są bardzo wesołe i aktywne oraz łatwe w prowadzeniu. Nie sprawiają problemów wychowawczych i chętnie podporządkowują się właścicielowi. Pumi jest psem inteligentnym, który wymaga ciągłej stymulacji psychoruchowej. Szybko się uczy, lecz cechuje go pewna niezależność.
Klasyfikacja FCI – grupa I, sekcja 1, nr wzorca 56. Próby pracy nie wymagane.
Kraj pochodzenia: Węgry
Szczenięta z rodowodem można nabyć niemal wyłącznie za granicą, w Polsce jest jedna znana hodowla psów tej rasy sprzedająca szczenięta. Cena: 1000.00 EUR