Historia najsłynniejszego wyścigu psich zaprzęgów na Alasce
Nome to niewielkie miasto w Stanach Zjednoczonych (Alaska) położone nad Morzem Beringa i liczące 3,8 tys. mieszkańców. Dawniej był to jeden ważniejszych ośrodków eksploatacji złota. Obecnie miasto utrzymuje się głównie z handlu i turystyki.
Na przełomie XIX i XX wieku okolica Nome zaczęła się zaludniać; powstawały kopalnie, rozmaite przedsiębiorstwa, aż wreszcie założono osiedle. Spis wykonany w 1900 roku mówi o ponad 12 tysiącach dusz zamieszkujących miasto. Historycy twierdzą, że w najlepszym okresie mogło tam zamieszkiwać nawet 20 tysięcy mieszkańców. W okresie letnim ich obsługą oraz dowozem towarów zajmował się port, a w głąb kraju szlaki wiodące wzdłuż rzeki Jukon – najważniejszej rzeki Alaski. W okresie zimowym rolę przejmowały natomiast psie zaprzęgi. Jeszcze przed sprowadzeniem się na tereny Alaski „białych” ludzi rdzenni mieszkańcy wykorzystywali psy do transportu. Miejscowe czworonogi krzyżowano z przywożonymi przez poszukiwaczy. Z biegiem czasu doszło do ukształtowania się rasy Alaskan Malamute. Typowy przedstawiciel rasy osiągnął dość dużą wysokość w kłębie, był silny i duży. Bez problemu przewoził zatem ciężkie ładunki na duże odległości. Pies był niezastąpiony w okresie srogiej zimy.
W XIX wieku upowszechniły się wyścigi psów zaprzęgowych, które oczywiście nie były jeszcze regularne. Zapisy archiwalne w Nome Kennel Club [NKC] mówią o kilkumilowych wyścigach wokół Fort Davies położonego trzy mile od Nome.
Start Johna Johnsona w All Alaska Sweepstake, Nome 1915 rok
Pomysł pierwszego zorganizowanego wyścigu narodził się na przełomie 1907 i 1908 roku. Kilka miesięcy wcześniej założono NKC, który po dziś dzień zrzesza maszerzy. Jego założycielami byli m.in. Szkot Scotty Allan oraz Irlandczyk Albert Fink. Wyścig miał w założeniu przebijać stopniem trudności i długością wszystkie inne. Trasa została ustalona jako pętla Nome – Candle – Nome i liczyła ok. 650 km. Wyścig otrzymał nazwę All Alaska Sweepstake, co można tłumaczyć jako Loteria Alaski lub Loteria Całej Alaski. W założeniu miał stanowić sprawdzian wytrzymałości i umiejętności najlepszych psów i ludzi odpowiedzialnych za ich szkolenie. Trasa była wyjątkowo trudna, gdyż wiodła przez tundrę, tajgę, a niekiedy nawet przez lód oceaniczny. Wyścig cieszył się ogromnym zainteresowaniem wśród maszerzy, którzy traktowali go nie tylko jako sprawdzian umiejętności, ale także możliwość zdobycia pokaźnej nagrody pieniężnej. Trudno uwierzyć, ale zwycięzca otrzymywał aż 10 000 dolarów! Zakładając, że średnia wysokość miesięcznej pensji wynosiła ok. 70 – 80 dol. miesięcznie, nic dziwnego, że ludzie chętnie brali w nim udział. Pierwszy wyścig ruszył w 1908 r. Pierwsze zaprzęgi pokonywały trasę AAS w czasie ponad 100 godzin. Warto pamiętać, że większość psów pociągowych powstała w wyniku skrzyżowania psów eskimoskich i protoplastą rasy alaskan malamute. Pierwszym historycznym zwycięzcą wyścigu został John Hegnes, a kolejnym w 1909 r. - Scotty Allan.
W 1910 roku Fox Maule Ramsey zgłosił do wyścigu psy pociągowe sprowadzone z Syberii, które zważywszy na niewielkie rozmiary zostały szyderczo nazwane "szczurami syberyjskimi". Hodowcy, które nie wierzyli w umiejętności i szybkość psów, bardzo szybko musieli zmienić jednak zdanie. Okazało się bowiem, że oprócz szybkości odznaczały się wyjątkową siłą fizyczną i wytrzymałością. Wyścig z 1910 roku wygrał maszer John "The Iron Man" Johnson, który w sumie wygrał trzy wyścigi. Nazwisko może się wydać Państwu znajome, gdyż w 1925 roku ten sam człowiek brał udział w słynnej sztafecie do Nome, w czasie której przewoził szczepionki na dyfteryt, pokonując w 5 dni odległość z Nenany do Nome.
Wyścigi na pierwszej historycznej trasie były rozgrywane do 1917 r.
Leonhard Seppala i jego psy
Pod koniec drugiej dekady złoża złotego kruszcu zaczęły się powoli wyczerpywać, w związku z czym punkt ciężkości przeniósł się na okoliczne miasto Fairbanks. Arctic Kennel Club wykupił w tym czasie prawa do nazwy oraz samego wyścigu. Wyścigi rozgrywające się pod banderą AKC w żadnym razie nie przypominały starych wyścigów alaskańskich. Długości tras sięgała zaledwie kilkudziesięciu mil, a poziom trudności też nie był szczególnie zawyżony. Trasa wyścigu rozpoczynała się na Front Street w Nome, gdzie po raz ostatni sprawdzano psy, sanie oraz uczestników rajdu. Pierwszy etap trasy szedł wzdłuż linii telegraficznej, dzięki czemu obserwatorzy byli na bieżąco z akcją.
W 1983 roku zorganizowano wyścigi na starej trasie. Zwycięzca otrzymał nagrodę w wysokości 25 tys. dolarów, oraz replikę trofeum które otrzymał Seppala w 1917 r. Obserwatorzy rajdów wielokrotnie podkreślali, że cała impreza miała bardzo podniosły charakter. Jeszcze kilka dni przed rozpoczęciem wyścigu w mieście panowała radosna atmosfera, organizowano zabawy i wspólnie radowano się ze zbliżającego święta zaprzęgów.
Miłośnicy AAS od kilku lat starają się, aby wyścig został uznany za swego rodzaju dziedzictwo historyczne Alaski.
Zasady wyścigów psich zaprzęgów
Wyścigi zorganizowane w 1983 i w 2008 roku były zbliżone regulaminem do pierwszych historycznych rajdów. Najważniejsze zmiany dotyczą przede wszystkim pielęgnacji, opieki nad psami, a także stosowania bata. Mimo że psy były niegdyś traktowane jak konie – można je było bić, aby zwiększyć efektywność działań – nie dopuszczano ich zabicia. Co istotne maszer musiał przekroczyć linie mety z całą załogą – jeżeli brakowało choć jednego psa był dyskwalifikowany z zawodów. Nieocenioną pomocą w dostosowaniu regulaminów była książka Darlnig, w której Scotty Allen szczegółowo opisuje przygotowania oraz zasady wyścigu. Jeżeli są Państwo ciekawi historii samego wyścigu i chcieliby ją szczegółową poznać, zachęcamy do przeczytania książki autorstwa samego "Scottyego": Gold, Men and Dogs [Złoto, Człowiek i Psy], wyd. przez GP Putnam w 1931 r..
Punkty kontrolne na AAS w latach 1908 – 1917
Nome – start
Fort Davies, znany także jako Nome River [3,5 mil]: w r. 1912 i 1914, Galvin – w 1911
Hastings [9,1 mil]: 1908 – 1911 i 1913
Cape Nome [13 mil]: 1908 – 1917
Safety, znane także jako Port Safety [22 mil] : 1908 – 1917
Solomon [33 mil]: 1908 – 1917
Topkok [47,2 mil]: okres 1908 – 1913
Timber [59,7 lub 67 mil, w zależności od relacji] – 1908 – 1917
Council [15 – 85 mil, w zależności od relacji] – 1908 – 1917
Baker's [89 mil] : w 1912
Boston [95,6 mil] : 1910 – 1917
Fish River [121 mil] : 1916 rok
Telephone [110 – 125 mil w zależności od relacji] : – 1908 – 1915
Haven [124 – 143 mil w zależności od relacji] : – 1908 – 1917
First Chance [165 mil] : 1908 – 1911
Gold Run [176 mil] : 1912 – 1917
Candle [204 mil], także półmetek wyścigu w latach 1908 – 1917....
Odpoczynek
Dwudziestu najlepszych maszerów i ich czasy z AAS z lat 1908 - 1917
Czas Maszer Rok
74:14:37 John Johnson 1910
75:42:27 Fay Delzene 1913
76:19:22 Fox Ramsay 1910
76:33:27 Scotty Allan 1910
77:18:10 John Johnson 1913
78:44:57 Leonhard Seppala 1915
78:57:34 Scotty Allan 1913
80:25:55 Scotty Allan 1915
80:38:05 Leonard Seppala 1916
80:49:41 Scotty Allan 1911
81:03:45 John Johnson 1914
82:02:41 Scotty Allan 1909
82:10:02 Coke Hill 1911
82:14:05 Fay Delzene 1916
82:18:42 Percy Blatchford 1909
82:54:56 Charles Johnson 1911
84:21:04 Fred Ayer 1916
84:42:04 Rick Swenson 1983
85:27:00 Fay Delzene 1911
85:43:49 John Murphy 1915
Zwycięzcy wyścigu psich zaprzęgów z lat 1908 - 1917
Allan Scotty - 1909, 1911, 1912
Seppala Leonhard - 1915, 1916, 1917
John Johnson - 1910, 1914
John Hegnes - 1908
Delzene Fay - 1913
all alaskan sweepstake, all alaskan sweepstake pierwsze wyścigi psich zaprzęgów na a, dziedzictwo historyczne alaski, historia psich zaprzęgów, jak była nagroda za zwyciestwo w wyścigu psich zaprzęgów, jak wyglądały pierwsze wyścigi psów, jaka jest historia psich zaprzęgów, lista najlepszych maszerów, najlepsi maszerzy i ich czasy, najlepsi psi maszerzy, pierwsze historyczne wyścigi psów, pierwsze wyścigi psich zaprzęgów, pierwsze wyścigi psich zaprzęgów na alasce, w jakim roku odbył się pierwszy wyścig psów, wyścig all alaska sweepstakes, wyścig loteria alaski, wyścig loteria całej alaski, wyścig psów aas, wyścigi aas, wyścigi psich zaprzęgów, wyścigi psich zaprzęgów na alasce, wyścigi psów i ich historia, zwycięzcy psich zaprzęgów na alasce
