Rasa: Berneński pies pasterski

Historia

     Przodkowie współczesnych berneńskich psów pasterskich przywędrowali na tereny Szwajcarii razem z legionami rzymskimi. W latach 20. XX wieku archeolodzy odkryli czaszkę psa sprzed około 6000 lat, a także pozostałości czaszek nad Jeziorem Zuryskim potwierdzające istnienie psów w typie współczesnego berneńskiego już w pierwszym tysiącleciu p.n.e.
Udokumentowana historia rasy zaczyna się w XIX wieku i jest ściśle związana z terenami Prealp w okolicach Schwarzenburga. Psy występowały także w dużej liczbie nieopodal Berna, gdzie były wykorzystywane do pilnowania obejść oraz jako psy zaganiające. Na terenach nizinnych zaprzęgano je do wózków z nabiałem – pracowały bowiem na „etacie” w serowniach. Źródła historyczne przedstawiają berneńczyki jako duże, masywne czworonogi o ciężkiej głowie i mocnej budowie ciała. Najczęściej występowały w czarnym umaszczeniu, gdyż mieszkańcy Szwajcarii wierzyli, że czerń odpędza złe duchy.

     Pierwsza oficjalna nazwa rasy brzmiała Dürrbachler i została nadana przez oberżystę, który zamieszkiwał niewielką miejscowość Dürrbach i parał się sprzedażą czworonogów swoim gościom. W 1899 roku powstał pierwszy Związek Kynologiczny, który zrzeszał hodowców i miłośników rasy. Hodowcą, który zapoczątkował czystą hodowlę berneńskiego psa pasterskiego, był Fritz Probst.  To właśnie dzięki niemu psy zostały zauważone w czasie wielkiej międzynarodowej wystawy w Bernie, która miała miejsce w 1904 roku. Sukces był jednak połowiczny, gdyż hodowcy byli zbyt mocno zaangażowani w popularyzację rasy Bernardynów i nie do końca zdawali sobie sprawę z potencjału Berneńczyków. W XX wieku profesor Albert Heim i Franz Schertenleib podjęli działania mając na celu rekonstrukcję rasy  i już w 1907 roku założyli Schweizerische Dürrbach-Klub. W tym samym czasie opublikowano pierwszy wzorzec, w którym nazwa Dürrbachler została zmieniona na Berner Sennenhund – berneński pies pasterski. W 1913 roku Szwajcarski Związek Kynologiczny oficjalnie uznał rasę.

Wygląd

     Berneński pies pasterski to dość duży pies o trójkolorowym umaszczeniu i długim włosie. Jest mocny, ruchliwy i proporcjonalnie zbudowany.  Stosunek wysokości w kłębie do długości tułowia powinien być jak 9 do 10, co oznacza, że sylwetka psa wpisuje się w kształt prostokąta, o nieco krótszym boku w podstawie.  Pies jest raczej krępy niż długi. Idealny stosunek wysokości w kłębie do głębokości klatki piersiowej został opisany jako 2 do 1. Głowa psa jest mocna, proporcjonalna do wielkości ciała, niezbyt potężna. Stop dość wyraźnie zaznaczony; kufa średniej długości, mocna. Grzbiet nosa prosty. Nos winien być czarny. Fafle czarne i przylegające. Zęby białe, kompletne, ustawione w zgryzie nożycowym.  Oczy przybierają kształt migdałów, o ciemnobrązowej barwie, osadzone niezbyt głęboko. Powieki dobrze przylegają. Uszy o średniej wielkości, trójkątne w kształcie, osadzone dość wysoko i lekko zaokrąglone. Szyja średniej długości, dość mocna i muskularna. Grzbiet poziomy, mocny i prosty. Lędźwie szerokie. Zad lekko zaokrąglony. Klatka piersiowa powinna być głęboka i szeroka; sięga do łokci. Ogon mocno owłosiony, sięga co najmniej do stawu skokowego. Kończyny o mocnej budowie, raczej szeroko rozstawione. Łopatki są długie, dobrze umięśnione i mocne. Przedramię również mocne i proste Łapy krótkie, o wysklepionych palcach, lekko zaokrąglone. Kończyny tylne ustawione równolegle do siebie.  Uda dobrze umięśnione, szerokie. Podudzie długie i  tworzące odpowiedni kąt z udem. Dobre kątowanie stawu skokowego i kolanowego.
Włos długi i błyszczący; nie powinien falować.

Standard FCI określa prawidłowe umaszczenie: kruczoczarna maść podstawowa z ciemnym brązowo-czerwonym podpalaniem na policzkach, nad oczami, na wszystkich czterech kończynach i na klatce piersiowej, z białymi znaczeniami według wzoru: czysto biały, symetryczny rysunek na głowie: biała strzałka, która się rozszerza symetrycznie w kierunku nosa, tworząc białe znaczenie na kufie. Strzałka na czole nie powinna zachodzić na brązowe plamy nad oczami, a białe znaczenie na kufie powinno sięgać najwyżej do kącików warg. Białe, umiarkowanie szerokie znaczenie przechodzące z podgardla na klatkę piersiową. Pożądane: białe łapy, biały koniec ogona, tolerowane: mała, biała plama na karku, mała , biała plama przy odbycie.

Psy powinny mierzyć od 64 do 70 centymetrów wysokości w kłębie (wysokość idealna to: 66-68 centymetrów), zaś suki od 58 do 66 centymetrów w kłębie (wzrost idealny 60-63 centymetrów). Suki ważą od 36 do 48 kilogramów. Psy są nieco cięższe i ważą od 39 do 50 kilogramów.

Berneński pies pasterski choroby

     Berneńskie psy pasterskie bardzo często chorują na nowotwory – o wiele częściej niż inne rasy. Najpowszechniejszymi typami nowotworów są: guz z komórek tucznych, mięsak limfatyczny, włókniakomięsak i kostniakomięsak. Spora część berneńczyków cierpi również na zapalenia stawów, dysplazję stawu biodrowego czy zerwanie więzadła krzyżowego, czyli schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego. Niezbyt powszechne acz warte odnotowania są również: złośliwa histiocytoza, hypomyelinogenesis, progresywny zanik siatkówki, zaćma oraz niedoczynność kory nadnerczy. Berneńskie psy pasterskie są również podatne na mięsaka histiocytowego oraz nowotwór tkanki mięśniowej, które są bardzo agresywne, oraz kilka dziedzicznych chorób oczu wspólnych dla psów ras dużych.

Pielęgnacja

     Pielęgnacja berneńczyka do najprostszych nie należy, niemniej przy odrobinie wprawy nie poświęcimy dużo czasu na zabiegi. Posiadacze szczeniąt powinni nabyć szczotkę z krótkim, twardym włosem z naturalnej szczeciny, grzebień z ząbkami o szerokich odstępach oraz nożyczki. Aby grzebień nie ranił skóry psa, warto wybrać wersję z zakończeniami w postaci małych kuleczek. Nożyczki powinny mieć zaokrąglone ostrze (po jednej stronie), aby nie skaleczyć psa, kiedy się poruszy. Pies po osiągnięciu czwartego miesiąca życie „otrzymuje” już stałą szatę, która wymaga regularnej pielęgnacji i czesania. Bardzo ważne jest, abyśmy rozpoczęli wszelkie zabiegi pielęgnacyjne stosunkowo wcześnie – dzięki temu pies nie będzie stawiał oporów, a i włos nigdy nie ulegnie skołtunieniu.

Czworonogi wymagają czesania dwa razy w tygodniu. W okresie linienia szczotkujemy psa codziennie. Na początku szczotkujemy sierść dwukrotnie w kierunku układania się włosa, skutkiem czego luźny i martwy włos znajdzie się w tylnej części ciała psa, i będzie go można z łatwością zebrać. Gdybyśmy znaleźli skołtuniony włos, należy go wyrwać palcami lub przyciąć nożyczkami.  Uszy pielęgnujemy przez regularne przemywanie małżowiny wacikiem zamoczonym w łagodnym środku dezynfekującym. Kąpiel nie jest konieczna i należy przeprowadzać ją w chwilach wyższej konieczności. Jako że pies ma bardzo gruby i gęsty włos, po wyjściu z wanny pozwólmy mu schnąć przez dwie-trzy godziny. Aby kąpiel nie była koszmarem, przeczeszmy włos jeszcze przed rozpoczęciem właściwego zabiegu pielęgnacyjnego. Jeżeli chcemy utrzymać włos psa w nienagannym stanie, możemy okazjonalnie serwować mu łyżkę stołową oliwy lub zmielone siemię lniane.

Temperament i Osobowość

  Berneńskie psy pasterskie to łagodne, kochające i oddane psy rodzinne, które świetnie dogadują się z dziećmi oraz innymi zwierzętami. Są to psy bardzo towarzyskie, uwielbiające spędzać czas z rodziną i bawić się na świeżym powietrzu. Mimo swojej okazałej postury, berneńczyki są uprzejme wobec obcych i niezwykle przytulaśne. Czworonogi w młodym wieku są pełne energii, jednak z wiekiem stają się bardziej spokojne i zrównoważone.

Pomimo swojej łagodności, nie można zapominać, że berneńczyki są bardzo inteligentne i mają swoje potrzeby. Uwielbiają aktywność fizyczną, a spacery i zabawy na świeżym powietrzu są dla nich nie tylko przyjemnością, ale również niezbędnym elementem życia. Bardzo ważne jest, by nie traktować ich tylko jako psów kanapowych, ponieważ brak odpowiedniej stymulacji może prowadzić do problemów behawioralnych.

Berneńczyki najlepiej czują się w chłodniejszych temperaturach, a ich gruba sierść, chociaż chroni je przed zimnem, może być uciążliwa w gorące dni. Dlatego w okresie letnim warto zadbać o odpowiednie warunki do odpoczynku, zapewniając im chłodne miejsce.

Jeśli chodzi o socjalizację, wczesne nawiązywanie kontaktów z innymi psami i ludźmi jest kluczowe. Psy, które nie mają odpowiedniego doświadczenia w młodym wieku, mogą stać się nieśmiałe lub bojaźliwe. Podstawowe szkolenie posłuszeństwa nie jest trudne do przeprowadzenia, ponieważ berneńczyki są bardzo chętne do nauki i potrafią szybko przyswajać nowe komendy. To sprawia, że nawet osoby, które nie miały wcześniej kontaktu ze zwierzętami, mogą skutecznie pracować z tymi psami.

Wysokość: Psy powinny mierzyć od 64 do 70 centymetrów wysokości w kłębie (wysokość idealna to: 66-68 centymetrów), zaś suki od 58 do 66 centymetrów w kłębie (wzrost idealny 60-63 centymetrów).

Waga: Suki ważą od 36 do 48 kilogramów. Psy są nieco cięższe i ważą od 39 do 50 kilogramów.

Umaszczenie: Standard FCI określa prawidłowe umaszczenie: kruczoczarna maść podstawowa z ciemnym brązowo-czerwonym podpalaniem na policzkach, nad oczami, na wszystkich czterech kończynach i na klatce piersiowej, z białymi znaczeniami według wzoru: czysto biały, symetryczny rysunek na głowie: biała strzałka, która się rozszerza symetrycznie w kierunku nosa, tworząc białe znaczenie na kufie. Strzałka na czole nie powinna zachodzić na brązowe plamy nad oczami, a białe znaczenie na kufie powinno sięgać najwyżej do kącików warg. Białe, umiarkowanie szerokie znaczenie przechodzące z podgardla na klatkę piersiową. Pożądane: białe łapy, biały koniec ogona, tolerowane: mała, biała plama na karku, mała , biała plama przy odbycie.

Zdrowie: Berneńskie psy pasterskie bardzo często chorują na nowotwory. Spora część berneńczyków cierpi również na zapalenia stawów, dysplazję stawu biodrowego czy zerwanie więzadła krzyżowego, Pozostałe schorzenia to: złośliwa histiocytoza, hypomyelinogenesis, progresywny zanik siatkówki, zaćma oraz niedoczynność kory nadnerczy.

Pielęgnacja: Berneńczyki wymagają regularnego czesania przynajmniej dwa razy w tygodniu. Kąpiel jedynie w chwili wyższej konieczności. Obligatoryjne czyszczenie uszu i wyrywanie włosa z uszu.

Rodzina: Psy są bardzo rodzinne i łagodne. Właściciele nie mają zazwyczaj problemów ze szkoleniem czworonoga. Wymagane wczesne uspołecznienie, gdyż w innym wypadku pies może stać się nieśmiały i bojaźliwy. Berneński pies pasterski dobrze dogaduje się z dziećmi. Kocha wszystkich ludzi i nie jest wcale agresywny. To doskonały czworonóg rodzinny.

Inne nazwy: Berner Sennenhund, Bernese Mountain Dog.

Cena szczeniąt z rodowodem 3500 -  5000 złotych. Źródło (Allegro, Alegratka, Szczeniaki). Cena z roku 2021.

Klasyfikacja FCI - grupa II, sekcja 3, numer wzorca 45. Nie podlega próbom pracy.