Rasa: Border collie

BORDER COLLIE

Historia

     Brytyjskie psy owczarskie pochodzą najpewniej od psów z Półwyspu Iberyjskiego i przybyły na Wyspy Brytyjskie wraz z Rzymianami. Surowy klimat, trudny teren pracy oraz zmieniające sie warunki ekonomiczne przyczyniły się do stworzenia kilku typów psów selekcjonowanych do konkretnych zadań.
     Współczesne psy owczarskie zostały wyhodowane przez pasterzy z "Border country” – terenów na pograniczu Szkocji i Anglii. Niegdyś były nazywane psami collie, co w starym celtyckim dialekcie oznacza „użyteczną rzecz”. Na przestrzeni stuleci hodowcy stworzyli psy lekkie, wytrzymałe, szybkie, pracujące samodzielnie i nad wyraz inteligentne. Czworonogi nie kaleczyły owiec i utrzymywały je w zwartym stadzie, dzięki czemu były bardzo cenione wśród pasterzy.  Nie tylko pomagały przy wypasie owiec, ale także pilnowały, gromadziły i zaganiały stada. W końcu XIX wieku pasterze zaczęli organizować lokalne amatorskie zawody pasterskie, które z upływem czasu przekształciły sie w wielkie imprezy połączone z aukcjami owiec i psów. Psy zostały po raz pierwszy zaprezentowane w 1873 roku na Sheep Dog Trails i stały sie bezkonkurencyjne w swojej konkurencji.

    Pierwszym zwycięzcą zawodów został Old Hemp, który jest obecnie uznawany za to założyciela linii prowadzącej do współczesnych Border collie. W opisach historycznych czytamy, że był to czarno - biały pies o długim prostym włosie i pół stojących uszach. Jego wysokość w kłębie oscylowała w granicach 52 cm; waga kształtowała się w granicach około 20 kg. Proporcje psa w późniejszym czasie stały sie wzorcem dla obowiązującego po dziś dzień standardu rasy.

     W 1906 roku hodowcy i miłośnicy rasy założyli Międzynarodowe Stowarzyszenie Psów Pasterskich - ISDS (International Sheep Dog Society). Początkowa organizacja działała wyłącznie na terenie Szkocji. Do jej głównych zadań należało rejestrowanie i zbieranie informacji na temat rodowodów, rejestrów i metryk dla pracujących owczarków. Współcześnie ISDS jest jedną z najbardziej wpływowych organizacji psów pasterskich.
     Nazwa Border Collie została zatwierdzona w roku 1916 przez Jamesa Reida – długoletniego sekretarza ISDS.
Po II wojnie światowej Border collie trafiły do miast i wtedy też zaczęła się ich kariera w zawodach posłuszeństwa. Niestety, aby psy mogły brać udział w oficjalnych zawodach, rasa musiała zostać oficjalnie zarejestrowana. Dopiero w 1976 zarejestrowano rasę i ustalono dla niej wzorzec oraz uregulowano sposób nadania tytułów. W niedługim czasie psy upowszechniły się w krajach, gdzie hodowano stada owiec, a zatem w Australii, Nowej Zelandii, USA i Kanadzie.     
Obecnie w Nowej Zelandii hoduje sie dwa różne typy bordera: krótkowłosy, który pracuje przy owcach i bydle, oraz wystawowy – znacznie mocniejszy i o bujniejszym włosie.

Border collie wygląd

     Border Collie to pies o dobrych proporcjach i opływowej sylwetce.  Mózgoczaszka psa jest szeroka i płaska między uszami; nieznacznie zwęża się  w kierunku oczodołów. Stop wyraźnie zaznaczony. Policzki pełne, ale niezbyt wystające. Kufa tej samej długości co mózgoczaszka. Wargi ciasno do siebie przylegają. Trufla nosa duża; nozdrza dobrze rozwarte. Barwa nosa stanowi dopełnienie podstawowego umaszczenia. Oczy rozstawione szeroko, o owalnym kształcie i średniej wielkości Barwa oczu powinna odpowiadać umaszczeniu, jednak im ciemniejsze, tym lepsze. U psów czekoladowych dopuszczalne są oczy jaśniejsze (bursztynowe); u osobników o maści blue merle dopuszczalne oczy niebieskie (jedno lub oba, w całości lub częściowo). Spojrzenie psa łagodne, bystre i inteligentne. Uszy średniej wielkości, osadzone dość szeroko, noszone na w pół wyprostowane lub proste. Zęby mocne, białe, rozmieszczone w zgryzie nożycowym. Szyja dobrej długości, mocna, muskularna i lekko łukowata. Rozszerza się ku łopatkom. Kończyny przednie proste i równoległe. Przedramię elastyczne, widziane z boku lekko pochyłe.

     Tułów umiarkowanie długi; żebra dobrze wysklepione. Klatka piersiowa wystarczająco głęboka i umiarkowanie szeroka. Lędźwie szerokie, głębokie i muskularne. Zad szeroki i muskularny; lekko opada ku nasadzie ogona. Uda długie, szerokie, głębokie i muskularne. Dobre kątowanie stawu kolanowego, podudzie mocne i niskie. Kończyny tylne widziane z tyłu proste i równoległe. Stopy powinny być owalne; poduszki grube, mocne i zdrowe. Palce zaokrąglone i zwarte. Pazury krótkie i mocne. Ogon umiarkowanej długości i nisko osadzony. Dobrze owłosiony, z uniesionym końcem. Kiedy pies jest podekscytowany noszony nad grzbietem.

Szczeniaki Border collie

    Szata dwuwarstwowa z włosem okrywowym o umiarkowanej długości. Podszerstek krótki, jedwabisty i gęsty – stanowi doskonałe zabezpieczenie przez niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. U odmiany półdługowłosej obfita sierść układa się w charakterystyczną kryzę, portki i pióro na ogonie. Włos krótki i przylegający występuje na kufie, zewnętrznej stronie uszu, kończynach przednich (z wyjątkiem frędzli) oraz na kończynach tylnych od stawu skokowego ku dołowi. U psów krótkowłosych włos okrywowy jest wyraźnie krótszy, podszerstek takiej długości jak u odmiany półdługowłosej.
    Dopuszczalnymi typami umaszczenia są: czarno-białe, niebiesko-białe, czekoladowo-białe, czerwono-białe, blue merle-białe, trójkolorowe (czarne podpalane z białym). Warunkiem jest, że każde umaszczenie podstawowe musi stanowić tło dla znaczeń, które nie powinny obejmować więcej niż 30 procent  powierzchni ciała psa.
Idealna wysokość w kłębie dla psa wynosi 53-56 cm, a dla suki 51-53 cm. Psy ważą średnio od 15 do 20 kg. Suki są lżejsze i ważą od 12 do 18 kg.

Ruch psa powinien być zupełnie swobodny, płynny i równy. Zważywszy na lekkie unoszenie kończyn możemy mieć wrażenie, że pies się skrada. W kłusie kończyny zbliżają się do siebie wraz z nabieraniem prędkości.

Border collie temperament

    Border Collie jest bardzo inteligentnym i podatnym na szkolenia psem, który doskonale sprawdza się we wszystkich sportach kynologicznych. Czworonóg jest bardzo aktywny i ma ogromne zapotrzebowanie na ruch. To doskonały wybór dla osoby, która lubi współpracować ze zwierzętami i chce wypróbować swoich sił jako szkoleniowiec psa pracującego. Determinacja i konsekwentne szkolenie naprawdę działają cuda!

     Border Collie dobrze dogaduje się z innymi psami i dziećmi, jednak może być agresywne w stosunku do innych psów tej samej płci. Psy muszą być bardzo dobrze uspołecznione, aby zapobiec nieśmiałości. Aby być naprawdę szczęśliwe, potrzebują przywództwa, codziennych ćwiczeń i zadań, które wymagają od nich myślenia. Border Collie często kwestionują autorytet właścicieli, jeżeli nie są dobrze prowadzone. Poziom dominacji znacznie różni się nawet w obrębie tego samego miotu. Mimo wszystko należy pamiętać, że BC są przyjazne i nie przejawiają skłonności do agresji, co czyni z nich dobry wybór dla rodzin z małymi dziećmi.
   Idealny właściciel psa powinien dysponować dużą ilością wolnego czasu i być osobą aktywną. Border collie potrzebuje opiekuna o spokojnym usposobieniu, który będzie rozumiał jego potrzeby, gdyż w przeciwnym razie łatwo wymknie się spod kontroli.

Zdrowie i Pielęgnacja

     Pielęgnacja i utrzymanie psa nie powinno sprawiać właścicielowi większego problemu. Bordery potrzebują ruchu i odpowiedniej stymulacji – szczególnie zajęć umysłowych przez pracę z owcami bądź sporty kynologiczne.
Border Collie może być podatny na takie choroby jak CEA, czyli anomalia oczu collie, CL, czyli Ceroidolipofuscynozy neuronalne, oraz TSN Trapped Neutrophil Syndrome. Hodowcy obligatoryjnie przeprowadzają badania genetyczne w kierunku wykrycia tych chorób.
U niektórych osobników może również wystąpić dysplazja stawów biodrowych. W ciągu ostatnich lat w rasie ujawniło się kilka nowych schorzeń m.in. padaczka, border collie collapse ("bcc" - zapaść powysiłkowa) oraz ocd (osteochondroza). Są to przypadłości, na które nie ma badań genetycznych.

Wysokość:  Idealna wysokość w kłębie dla psa wynosi 53 - 56 cm, a dla suki – 51 - 53 cm.

Waga: Psy ważą średnio od 15 do 20 kg. Suki są lżejsze i ważą od 12 do 18 kg.

Umaszczenie: Dopuszczalnymi typami umaszczenia są: czarno-białe, niebiesko-białe, czekoladowo-białe, czerwono-białe, blue merle-białe, trójkolorowe (czarne podpalane z białym). Warunkiem jest, że każde umaszczenie podstawowe musi stanowić tło dla znaczeń, które nie powinny obejmować więcej niż 30 procent  powierzchni ciała psa.

Zdrowie: Border Collie może być podatny na takie choroby jak CEA, czyli anomalia oczu collie, CL, czyli Ceroidolipofuscynozy neuronalne, oraz TSN Trapped Neutrophil Syndrome. U niektórych osobników może również wystąpić dysplazja stawów biodrowych.

Pielęgnacja: Pielęgnacja i utrzymanie psa nie powinno sprawiać właścicielowi większego problemu. Bordery potrzebują ruchu i odpowiedniej stymulacji – szczególnie zajęć umysłowych przez pracę z owcami bądź sporty kynologiczne.

Rodzina: Border Collie jest bardzo inteligentnym i podatnym na szkolenia psem, który doskonale sprawdza się we wszystkich sportach kynologicznych. Border Collie dobrze dogaduje się z innymi psami i dziećmi. Idealny właściciel psa powinien dysponować dużą ilością wolnego czasu i być osobą aktywną. Border collie potrzebuje opiekuna o spokojnym usposobieniu, który będzie rozumiał jego potrzeby, gdyż w przeciwnym razie łatwo wymknie się spod kontroli.

Kraj pochodzenia: Wielka Brytania

Cena szczeniąt z rodowodem 2000 - 7000 złotych. Źródło (Allegro, Alegratka, Szczeniaki, Olx). Cena z roku 2021.

Klasyfikacja FCI - grupa I, sekcja 1, nr wzorca 297. Podlega próbom pracy.