Udostępnij ten artykuł.

Charakter i usposobienie chorwackiego psa Tornjaka

1/  Ogólne informacje o Tornjaku

Tornjak to najstarsza rasa psa, której opisy znajdują się w kościelnych rękopisach chorwacko-bośniackiego kościoła katolickiego od IX w. Pies ten zachował zarówno swoją pierwotną sylwetkę, przeznaczenie, temperament i usposobienie. Po odejściu od pasterstwa na wielkich obszarach i przejściu do hodowli owiec w gospodarstwach, rasa ta niemal całkowicie wymarła w całej Chorwacji. Podczas późniejszej hodowli pozostałych osobników czystej krwi, w pierwszej kolejności starano się zachować wspaniały charakter i spokojne usposobienie.

DLA TORNJAKA NAJLEPSZYMI PRZYJACIÓŁMI ORAZ NAUCZYCIELAMI SĄ DZIECI

Główne funkcje które psy Tornjaki wykonywały przez tysiące lat, czyli ochrona mienia oraz zwierząt – zadecydowały o ich wyglądzie, ale również i o ich usposobieniu, czyli: są to psy:

  • wielkie i silne ;
  • ale również spokojne.

Tornjak i dziecko

Tornjak i dziecko - proszę zwrócić uwagę, ile miłości jest w wyrazie oczu i całego pysia w stosunku do dziecka fot. hodowla Dalmatinski Vrisak, właściciel Robert Filipović

Na jego charakter mieli wpływ przede wszystkim ludzie (w pierwszej kolejności), wybierając do hodowli te psy, które im odpowiadały najbardziej swoimi cechami.

Od Tornjaka oczekiwano, żeby nie był:

  • agresywny wobec ludzi ;
  • innych zwierząt domowych;
  • wobec innych psów, które poruszały się wokół;
  • żeby był stanowczym opiekunem, zawsze gdy trzeba było obronić stado od wilków, niedźwiedzi, lub też gospodarstwo swojego właściciela od intruzów.

Poprzez selekcję szczeniąt stworzono Tornjaka najbardziej odpowiadającego tym cechom. Stworzono Tornjaka, jakiego znamy obecnie, ale i takiego , jaki był opisywany w starych zapisach kościelnych., stworzono psa:

  • stabilnego
  • nieagresywnego;
  • o spokojnym usposobieniu ;
  • skorego do zabawy, zwłaszcza w młodości, ale i w późniejszym wieku wobec bliskich osób
  • wobec osób obcych okazującego powściągliwość i ostrożność ;
  • który sam nigdy, nie spowoduje nieprzyjemnej sytuacji, ale czujnie będzie analizował zamiary obcych osób.

Tornjak pilnujący obejścia

            TORNJAK I RODZINA

1/ Tornjak i dzieci

W przeciwieństwie do obcych, w stosunku do swojej rodziny, Tornjak jest bardzo uczuciowy i przywiązany do jej członków. Jest wyjątkowo łagodny w stosunku do dzieci, wobec których ma silne skłonności opiekuńcze. Tornjak, to pies „swojego pana „ lub pies „swojej rodziny”. Najlepiej czuje się luzem, na przestrzeni, na dużym wybiegu. Trzymanie Tornjaka na łańcuchu, albo zamkniętego na długi czas w kojcu, szczególnie w okresie dorastania, osamotnionego, zabija duszę Tornjaka.

Uwielbiają żyć i być blisko „swojego pana „ i nie jest ważne, jak gorąco będzie w domu i czy będzie musiał znosić te „upały”. On woli bliskość swojego przewodnika i wybierze dom, byle być jak najbliżej swojego pana lub pani, to dla niego najważniejsze – zniesie wszystkie „niewygody”.

Tornjaki uwielbiają się bawić, zwłaszcza w młodym wieku, a ze swoim panem, czy panią, nawet do późnej starości.

2/   Tornjak i obcy ludzie

Chociaż zawsze można polegać na zdolnościach do stróżowania i instynktach do stróżowania swojego psa, całkiem inaczej będzie się zachowywał poza swoim podwórkiem, mieszkaniem, czy domem – będzie wobec ludzi obcych spokojny, a nawet niezainteresowany. Nie zareaguje nawet na zawołanie obcej osoby, a praktycznie każdy Tornjak, jest niezwykle pięknym, dostojnym i imponującym psem, więc wzbudza zainteresowanie.

3/ Tornjak – specjalista od przeszkód

Niektórzy właściciele mówią, że nie ma przeszkody dla Tornjaka, której nie można przeskoczyć, obejść lub podkopać. Dokładnie tak samo, jak wilk, Tornjak, gdy się go zamknie w ogrodzonym podwórzu lub kojcu, znajdzie sposób, żeby się wydostać. Chorwacki pies Tornjak potrzebuje ruchu, nie tylko po to, żeby zaspokoić aktywność fizyczną, ale przede wszystkim po to, żeby zaspokoić CIEKAWOŚĆ I CHĘĆ POZNANIA. Jeżeli ma wystarczająco dużo ruchu, poza swoim terytorium (razem ze swoim właścicielem), nigdy sam nie ucieknie, nawet jeśli podwórze jest nieogrodzone, lub ma niskie ogrodzenie. Tornjak zna i szanuje swoje terytorium i pilnuje go razem z całym dobytkiem swojej rodziny (łącznie z autem którym chętnie jeździ), jeżeli właściciel nie ma czasu dla swojego psa i trzyma go nawet w wielkim ogrodzie z bardzo wysokim ogrodzeniem, nawet na 2,5 m, to Tornjak potrafi wykopać sobie przejście pod ogrodzeniem, lub znaleźć inny sposób aby wyjść.

Tornjak i próba ucieczki z wybiegu

zdjęcie pokazuje ,w jaki sposób Tornjak "przygotowuje sobie grunt do wyjścia"; najpierw obniża sobie płot ,żeby było łatwiej przeskoczyć, a potem, to już nie ma problemu :)))) fot. hodowla Dalmatinski Vrisak, właściciel Robert Filipović

Chcąc psa rasy Tornjak, trzeba mieć dla niego czas i być odpowiedzialnym nowym właścicielem.

4/ Tornjak – to bezgraniczne zaufanie i skromność

Tornjaki to psy niesamowicie inteligentne, rozumne, myślące, same podejmujące decyzje i rozwiązujące problemy. Mają świetną pamięć, więc nie wolno i nie można bez powodu ich karcić, zwłaszcza samców. Jeżeli ich zrani obcy człowiek, pamiętają tą krzywdę do końca życia, nigdy nie zapominając i nigdy nie wybaczając. Na swojego właściciela za nic się nie gniewają, swojemu panu poddają się z pełnym zaufaniem.

Nie są psami „namolnymi” i wymagającymi, tak jak niektóre psy, nawet wtedy, gdy muszą wyjść za potrzebą, a na dworze pada deszcz, czy śnieg z deszczem i jest paskudnie, a właściciel woli zostać w domu. Tornjak poczeka, aż właściciel będzie miał ochotę na spacer z nim.

ŻYWIENIE KIEDYŚ I TERAZ

W zamierzchłych czasach pasterze karmili Tornjaki serwatką i mąką kukurydzianą, reszta jadłospisu polegała na zasadzie „radź sobie sam„ - i były to mniejsze gryzonie lub większe owady. To zadowalało ich zapotrzebowanie na białko. Obecnie, dzisiejsza karma posiada za dużo białka w składzie oraz kalorii. Przeciętny dorosły Tornjak, powinien każdego dnia zjeść porcję karmy jak dla dwukrotnie mniejszego psa. Karmę którą zje labrador, owczarek niemiecki lub nawet bokser, można nakarmić dwa lub trzy dorosłe Tornjaki, mimo, że wszystkie te psy są mniejsze i lżejsze od Tornjaka.

Szczenieta Tornjaka podczas zabawy

Zabawy szczeniąt - polegają one na wzajemnym "gryzieniu się" i "wyrywaniu "futerka"; z daleka dla laika wyglada to okropnie, jakby miała sie polać krew za 2 sekundy, ale one sa bardzo delikatne w rzeczywistości fot. Rumskie Molosy FCI Beata Kaczorowska

5/  Sygnały, komunikacja i zachowanie

Tornjaki mają bardzo wesołą naturę, oraz jeżeli przebywają na dworze mają tendencje do szczekania. Szczekają zwłaszcza samce, jeżeli im się pozwoli, suki bardzo chętnie się dołączają. Dlatego od szczeniaczka należy ich uczyć „porządku domowego”, zwłaszcza, jeżeli chodzi o szczekanie.

Swój nastrój  pokazują ustawieniem uszu, wyrazem pyska, ogona i wyrazem oczu, oraz postawą reszty ciała. Wyraz pyska psa Tornjaka pokazuje jak rozmyśla i podejmuje decyzje.

Tornjak dysponuje też całą  gamą dźwięków: od krótkiego przerywanego, w wysokich tonach ( radosnego) do głośnego i ostrego, ale jednolitego i głębszego ( na obcych ).

Na nieproszonych gości Tornjak najczęściej reaguje charakterystycznym głębokim szczekaniem.

Charakterystyczne zachowanie suk Tornjaka polega na skakaniu na inne psy (zarówno samce,jak i suki ). Jest to typowy objaw dominacyjny, pokazywanie swojej wyższości, należy tylko uważać ,żeby takie zachowania, nie przerodziły się w stadzie w konflikty. Tego typu stadne zachowanie ( skakanie) jest zachowaniem normalnym i sposobem „komunikacji”.  Nie wolno i nie należy im w tym przeszkadzać, lecz delikatnie kontrolować.

Tornjak nie będzie szczęśliwym psem, jeżeli nie będzie miał kontaktu ze swoim właścicielem i jeżeli ten nie będzie miał czasu, ani ochoty na zabawy, spacery i „rozmowy” z psem.

 

JEŻELI WIĘC PAŃSTWO, NIE JESTEŚCIE GOTOWI, NA ZAJĘCIE SIĘ TĄ CUDOWNĄ I NIEPOWTARZALNĄ RASĄ, TO NIE KUPUJCIE SOBIE PSA – A ZWŁASZA TORNJAKA – ZAMĘCZYCIE SIĘ.

 

Autor: Beata Kaczorowska (wszelkie prawa zastrzeżone),

na podstawie tłumaczenia książki j.n.( rozdziału I-go )

fot. hodowla Dalmatinski Vrisak właściciel Robert Filipović i Rumskie Molosy FCI Beata Kaczorowska

Bibliografia: 1/ HRVATSKI PLANINSKI PAS TORNJAK – Liljana Nakić-Petrina

Tagi artykułu: