Chów wsobny jest jedną z metod hodowlanych i opiera się na krewniaczym kojarzeniu psów i innych zwierząt hodowlanych. Nie ulega jednak wątpliwości, że ta metoda hodowlana wymaga od hodowcy doświadczenia i przynajmniej podstawowej znajomości genetyki. Osoby, które nie miały wcześniej do czynienia z kojarzeniem krewniaczym, nie powinny zabierać się za parowanie zwierząt pozostających w bliskich koligacjach rodzinnych. Wady i zalety chowu wsobnego występują w porównywalnej liczbie, w związku z czym to od hodowcy zależy, czy podejmie trud i ryzyko związane z tą metodą.
Wady i zalety chowu wsobnego
- Chów wsobny zalety
Niewątpliwie największą zaletą chowu wsobnego jest szybkie ustalenie obowiązującej puli genowej. Dzięki temu kolejne pokolenia psów będą przejawiały cechy, które wedle ustaleń hodowcy są optymalne dla rasy i stanowią o jej unikatowości i wartości. Z racji tego, że każdy hodowca ustala swój własny katalog cech, nie musimy się martwić, że rasa zatraci pewne, typowe dlań cechy, na rzecz sztucznego wartościowania.
Inbredowanie ma sens tylko wówczas, gdy właściciel posiada w swojej hodowli osobniki wybitne, które są wolne od chorób genetycznych i nie przekażą potomstwu wadliwych genów. Część hodowców nie zdaje sobie jednak sprawy, jak ważne jest znalezienie wybitnego reproduktora, który sprawi, że kolejne pokolenia staną się wolne od niepożądanych cech. Dobrze prowadzony chów wsobny pozwala nam określić przewidywalną wielkość miotu i wartość przyszłego potomstwa. W pierwszych cyklach reprodukcyjnych jedynie mała część miotu będzie przejawiała wartości pozytywne i zgodne z naszymi oczekiwaniami. W kolejnych etapach dojdzie jednak do wyrównania potomstwa i ustalenia obowiązującego genotypu i fenotypu.
Optymalną metodą inbredową wydaje się hodowla na linię, czyli kojarzenie zwierząt ze wspólnymi przodkami w rodowodach. Tego typu krzyżowanie praktycznie eliminuje ryzyko pojawienia się chorób genetycznych i schorzeń wrodzonych.
- Chów wsobny wady
Największą wadą chowu wsobnego jest to, że hodowcy nie zdają sobie sprawy, ile szkody może wyrządzić, o ile nie będzie stosowany w sposób prawidłowy. Przeciwnicy poddają w wątpliwość skuteczność chowu wsobnego. Twierdzą, że chów wsobny może doprowadzić do ujawnienia cech dziedzicznych, które występowały u przodków. Chów obcy jest praktycznie wolny od tego problemu i nie niesie ryzyka pojawienia się jakichś schorzeń genetycznych. Nieumiejętni hodowcy częstokroć wybierają do inbredu osobniki, których wywód genealogiczny pozostawia wiele do życzenia. Sugerują się ich wyglądem zewnętrznym, wiekiem i potencjałem. Wybór reproduktora niesie za sobą konsekwencje i powinien być dokonany na podstawie rodowodu, cech występujących u przodków i aktualnego stanu zdrowia. Obejście któregokolwiek z punktów może doprowadzić do utrwalania cech negatywnych, które prawdopodobnie ujawnią się w każdym, kolejnym pokoleniu. Zbyt intensywne inbredowanie prowadzi do utraty naturalnych cech i funkcji zwierząt, a tym samym do zmniejszenia ich żywotności. Częstą odpowiedzią na inbred jest tak zwana depresja inbredowa. Jej głównymi objawami są: zmniejszona masa ciała, zaburzenia proporcji ciała, niska jakość nasienia u psów i trudności z donoszeniem ciąży u samic.
Hodowca, który raz zdecydował się na prowadzenie inbredu, musi utrzymywać tę metodę hodowlaną przez cały czas. Ostra selekcja jest niezbywalną koniecznością, gdyż pozwala na wyeliminowanie osobników, które posiadają wadliwą pulę genów.
Osobniki, które urodziły się na skutek prowadzenia chowu wsobnego mogą być bardziej lękliwe i nerwowe, aniżeli ich rówieśnicy z chowu obcego.
Wady i zalety chowu wsobnego powinny być znane wszystkim osobom, które planują otwarcie własnej hodowli i rozpoczęcie regularnej pracy ze zwierzętami.
