Pies to najlepszy przyjaciel człowieka. To prawda, ale tym bardziej ciekawy jest fakt, że psy wywodzą się od dzikich psowatych, a niektóre psy, jak australijski dingo, wtórnie zdziczały. Co w takim razie spowodowało, że są nam tak bliskie? Interesujesz się dzikimi psowatymi? Chcesz poznać zwyczaje dzikich psów? Konieczne przeczytaj wszystko na temat – ciekawostki o psie dingo.
Czy dingo to pies, czy bardziej wilk?
Australijski pies dingo (obecna nazwa łąc. Canis dingo, wcześniej Canis lupus dingo), nie jest wilkiem, ale to również nie jest pies domowy. Dingo jest powtórnie zdziczałym psem domowym. Podobnie jak psy domowe i wilki, dingo także należy jednak do tego samego rodzaju – wilk (łac. Canis), rodziny psowatych (łac. Canidae), podrzędu psokształtnych (łac. Caniformia) i rzędu ssaków drapieżnych (łac. Carnivora). W obrębie rodzaju – wilk Canis – psy domowe są podgatunkiem gatunku wilk szary (łac. Canis lupus), natomiast dingo są osobnym gatunkiem – Canis dingo.
Ciekawostki o psie dingo – Występowanie i środowisko życia oraz jak powstały psy dingo
Dzikie psy dingo zamieszkują Australię i Nową Gwineę. Badania genetyczne dowiodły ostatnio, że z dingo blisko spokrewnione są prawdopodobnie także dzikie psy żyjące naturalnie na obszarze Azji Południowo-Wschodniej i na Filipinach. Inne badania wykazały też, że przodek australijskich dingo mógł przybyć na kontynent australijski wraz z migrującymi z Azji Południowo-Wschodniej ludźmi, przed ok. 3,5 tys. lat temu. Ci przodkowie dingo byli więc psami udomowionymi, jednak w Australii wtórnie zdziczeli i wrócili na łono natury. Jest też teoria, że dingo wywodzą się od wilka indyjskiego.
Dzikie australijskie psy dingo można spotkać na obszarach trawiastych, skrajach lasów i w lasach, a także na terenach pustynnych, zawsze jednak w pobliżu wody do picia. Ich schronieniem (zwłaszcza w czasie odchowu szczeniąt) są opuszczone królicze nory, jaskinie, lub wnętrza martwych zwalonych pni drzew. Dingo dożywają do 14-20 lat.
Czy dziki dingo lubi ludzi tak jak pies domowy?
Wobec ludzi dzikie dingo są nieśmiałe i wolą nas unikać. Żyją z dala od ludzi. Niektóre osobniki wchodzą jednak do przedmieść i penetrują otoczenie siedzib ludzkich. Mogą wtedy być agresywne wobec napotkanych zwierząt domowych. Trzymane od małego można oswoić. Istnieją nawet rodowodowe hodowle dingo. Jednak psy te zachowują w sobie nieco dzikości. Są bardziej uparte i niezależne od psów domowych. Naukowcy wykazali jednak, że w przeciwieństwie do wilków, dingo potrafią reagować na gesty społeczne człowieka. Niektórzy ich hodowcy twierdzą, że dingo mają w sobie charakter bardziej podobny do kota, niż psa.
Jak wygląda pies dingo?
Czy cechuje go podobieństwo do psa domowego? Dingo swoim wyglądem i budową (pokrój) jest podobny do dzisiejszego psa domowego, w tym szczególnie do ras pierwotnych i azjatyckich. Australijskie dingo ważą średnio 10-24 kg, mają wysokość w kłębie 44-63 cm i długość ciała 86-122 cm. Samce są przy tym większe od samic. Co ciekawe, dingo żyjące w Australii Północnej i Półn.-Zach. są nieco większe od dingo ze wschodniej i południowej części kontynentu. Dingo mogą się kojarzyć z psami domowymi, dając płodne mieszańce, co świadczy o bardzo bliskim pokrewieństwie. Australijskie psy dingo różnią się jednak nieco od domowych krewnych. Są przystosowane do dzikiego życia tak dobrze jak wilki i szakale i potrafią polować. Budową i wyglądem ciała są podobne do psów ras pierwotnych i wilków terenów stepowych. Dingo mają przy tym dość długi i spiczasty pysk, szeroką głowę i spore, stojące uszy. Maj jednak bardziej spłaszczoną czaszkę, dłuższy pysk i większe zęby niż pies domowy. Sierść dingo jest krótka, a tylko na ogonie dłuższa i puszysta. Ich umaszczenie jest w odcieniach rudości i koloru piaskowego. Mają też białe podgardle, dół pyska i pierś. Rzadziej występuje cała maść jednolicie jasnobrązowa lub biała, czy czarna z białą. Często występują też białe łaty na łapach, a u rudych dingo są niekiedy ciemniejsze pręgi na przedzie tułowia. Inne umaszczenie oznacza, że nie są to czyste dingo, lecz mieszańce dingo z psem domowym.
Ciekawostki o psie dingo – Czy dingo szczekają jak psy?
Naukowcy wyróżnili u dingo 19 rodzajów wokalizacji. Te australijskie dzikie psy różnią się jednak od swych udomowionych krewnych psów między innymi tym, że niemal nie szczekają. Szczekanie stanowi u nich jedynie 5% całej wokalizacji. Dingo porozumiewają się między sobą głównie przez skomlenie i wycie. Co ciekawe, wyją przy tym częściej niż wilki, robiąc to na cztery sposoby – albo sygnałem długim i nieprzerywanym, albo nagłym i krótkim, albo wznoszącym się i opadającym. Ich wycie zmienia się do tego zależnie od pory dnia i roku, jest też inne w czasie godów. Dingo szczekają natomiast bardzo specyficzne, bo jednosylabowo i tylko ostrzegawczo w razie niebezpieczeństwa. Stado dingo wyje grupowo z wielu stanowisk by przekonać przeciwnika, że jest liczniejsze i groźniejsze. Australijskie psy dingo porozumiewają się też kłapiąc zębami, dyscyplinując w ten sposób szczenięta, broniąc pożywienia i ustalając hierarchię stada. A gdy podchodzą do wody to swoiście „buczą”, by oznajmić pijącym zwierzętom, że nadchodzą. Dingo komunikują się także zapachem wydzieliny z gruczołów okołoodbytowych.
Czym odżywiają się dzikie psy dingo? Czy polują jak wilki?
Dzikie australijskie psy dingo są mięsożerne tak samo, jak inne psowate. Zdobywają pokarm stadnie lub w pojedynkę, polując głównie w nocy. Atakują i jedzą zarówno małe ssaki (np. szczury, dzikie króliki, małe torbacze), jak i duże kangury, a także ptaki i rzadziej jaszczurki. Jeśli mają możliwość, to kłusują też na zwierzęta hodowlane, szczególnie owce, co od początku kolonizacji Australii przez białych ludzi przysparza im wiele wrogości. W czasie okresowych suszy i braku pokarmu, dingo jedzą też jaja ptaków oraz owady i ich larwy. Zdobycz są w stanie wyczuć z odległości ok. 1,5-2 km. Dużą zdobycz najpierw gonią do zmęczenia, a dopiero potem zabijają. W chłodniejsze dni piją 0,5 l wody, a w czasie letnich upałów 1 l dziennie. Dingo zabijają zawsze tylko tyle, by się najeść. Jednak gdy mają okazję zapolować na hodowlane owce, potrafią wtedy zabijać ich wiele dla zabawy lub łowieckiej wprawy. Czasem z głodu zabijają też domowe koty, małe psy, czy kury. Niezjedzony pokarm zakopują, ukrywając na później. Przygodne kłusowanie na zwierzęta domowe i hodowlane, od setek lat jest niestety powodem zwalczania dingo przez australijskich rolników.
Ciekawostki o psie dingo – Jak się rozmnażają? Gdzie wychowują swoje młode?
Samice dingo wchodzą w ruję w okresie późnej jesieni. W stadzie rozmnaża się jednak podobnie jak u wilków, tylko przywódcza para alfa. Potem całe stado wspólnie wychowuje szczenięta. Samice rodzą 1-10 (zwykle średnio 5) młodych, po ciąży trwającej ok. 63 dni (61-69). Szczenięta rodzą się i są odchowywane w gnieździe, którym może być głęboka nora, jaskinia, lub pusty pień zwalonego drzewa. Rodzice i stado wracają do gniazda tylko po to, by nakarmić młode. Polują natomiast z dala od gniazda, by nie narażać szczeniąt na niebezpieczeństwo. Młode dingo dojrzewają płciowo ok. 10 miesiąca życia.
Czy dzikim dingo grozi wymarcie? Jak obecnie traktuje je człowiek?
Australijskie psy dingo wraz z nadejściem postępu i cywilizacji, zaczęły być trute i zabijane z broni palnej, ponieważ kłusują na zwierzęta hodowlane i mogą też atakować ludzi. Dingo od razu stały się konkurentem dla człowieka. Obok ludzi przyczyniły się też prawdopodobnie do całkowitej zagłady słynnego wilka workowatego (łąc. Thylacinus cynocephalus). Niegdyś tych dzikich psów było więcej, niż obecnie. Naukowcy wykazali jednak, że populacja dingo aktualnie nie spada, mimo prześladowań ze strony człowieka. Mimo wszystko dingo jest dzisiaj wpisany w „Czerwonej księdze gatunków zagrożonych”, prowadzonej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i jej Zasobów, jako gatunek z kategorii VU, czyli zagrożony wyginięciem. Populacji tych dzikich psów zagraża przede wszystkim jednak nie zabijanie przez człowieka, lecz ich krzyżowanie się z psem domowym. Dziki dingo zaczęły się kojarzyć z psami domowymi już od przełomu XVII i XIX w., gdy do Australii dotarli pierwsi biali osadnicy wraz z psami.
Obecnie żyje więc dziko coraz więcej mieszańców. Badacze z australijskiego University of New South Wales wykazali, że czyste genetycznie dingo pozostały jeszcze na australijskiej wyspie Fraser (Wielka Wyspa Piaszczysta) i jest ich niewiele. Wygląd i cechy prawdziwego dingo zostały zbadane na podstawie okazów muzealnych pochodzących od dingo z początków białego osadnictwa w Australii. Dzięki temu naukowcy są w stanie odróżnić geny prawdziwego dingo i wykazać które osobniki są już zmienionymi dzikimi mieszańcami. Warto też dodać, że obecnie w ramach ochrony dingo, w Australii zbudowano tzw. Dingo Fence, czyli wielki długi płot, którego zadaniem jest ochrona najliczniej zamieszkanych południowo-wschodnich terenów Australii, przed inwazją dzikich psów dingo. Przedsięwzięcie to wyeliminuje też zabijanie tych psów przez farmerów, ponieważ psy te nie będą kłusować na wypasanych zwierzętach hodowlanych.
