Dogoterapia na czym polega i dla jakiej grupy osób jest skierowana

Ciężko zliczyć jak wiele pozytywnych cech ma dogoterapia (inaczej kynoterapia), czyli metoda wspomagająca proces rehabilitacji z udziałem odpowiednio przeszkolonych psów. Taka terapia jest jedną z wielu form zooterapii.

• Przy jakich dolegliwościach, chorobach i schorzeniach możemy wspomagać się dogoterapią?

Taka terapia pomoże przy:

• ADHD,
• autyzmie,
• zespole Downa,
• dziecięcym porażeniu mózgowym.
• złagodzi objawy nerwicy, zaburzenia nastroju,
• napady lękowe,
• oraz różnorodne zaburzenia emocjonalne,
• pomoże w rehabilitacji dzieci,
• a także w trudnościach w szkole - zaburzeniach mowy i wzroku,
• spróbuje wyleczyć niedowład kończy i wady postawy.

• Na czym polegają zajęcia dogoterapi?

Na zajęciach poznawana jest budowa ciała psa, a następnie kształtowanie orientacji swojego ciała. Dzięki tym zwierzętom udoskonalamy swoją sprawność ruchową i stymulujemy zmysły dotyku, wzorku i słuchu. To dobre ćwiczenia na koncentrację uwagi. Osoba podczas terapii może naśladować (z pomocą terapeuty) ruch zwierzęcia to znaczy chodzenie, leżenie, siadanie, a dbając o higienę psa uczy się tych czynności (na przykład mycie rąk po zakończeniu zajęć). Niewątpliwie wzmaga także aktywność poprzez zabawę z psem. Pomaga w okazywaniu uczuć i spontanicznych emocji. Uczy samodzielności dzięki temu, że rehabilitowana osoba może wyprowadzać psa na smyczy, czesać go i próbować tresować. W końcu – to znakomite ćwiczenia relaksacyjne. Każde zajęcia są indywidualnie dopasowywane do człowieka. Odbywa się to w zależności od stopnia niepełnosprawności i zaleceń lekarskich.

• Dla jakich dzieci odpowiednie są zajęcia dogoterapii?

Dla tych, które marzą o posiadaniu własnego zwierzęcia i potrzebują przyjaciela. Bowiem, który rodzic nie usłyszał kiedyś prośby: „Kup mi psa…” Także dla takich, które czują się niepewne i lękliwe z powodu swojej samotności. Takie zajęcia pomagają w nabraniu większej pewności siebie i ufności w stosunku do innych. Dla dzieci, które mają problemy w kontaktowaniu się z innymi, ale także dla tych, które potrzebują ruchu, bo zbyt długo przebywają przed telewizorem, czy komputerem.

• Dogoterapia rasy psów?

Nie ma rasy psów szczególnie nadającej się do terapii jednak nigdy nie są to psy bojowe (na przykład Dogo Canario),  lub psy obronne (na przykład Tosa Inu) czy stróżujące (na przykład Rottweiler).

Rasy psów wykorzystywane do dogoterapii:

• Labradory,
• Golden Retrievery,
• Cavalier king Charles spaniel,

Każdy pies jest odpowiednio przeszkolony, zbadany pod względem zdrowia i objęty systematyczną kontrolą weterynarza. To tolerancyjne i akceptujące obcych stworzenia, które lubią pomagać potrzebującym i którym sprawia to radość. Taki pies musi być społeczny, przewidywalny i posłuszny.

Jakie są zaakceptowane formy zajęć z psem?

Zostały zdefiniowane przez Towarzystwo Delta ze Stanów Zjednoczonych, a są to AAA (Animal Assisted Activity), AAT (Animal Assisted Therapy) i AAE (Animal Assisted Education). Przebieg wizyty zajęć AAA jest bardzo spontaniczny, trwa za każdym razem tyle czasu, ile to konieczne. Także cele terapeutyczne nie są planowane z wizyty na wizytę, a terapeuci nie mają obowiązku prowadzenia wnikliwych notatek. To zwykle zajęcia prowadzone w formie grupowej. Zajęcia AAT prowadzone są z udziałem zwierzęcia spełniającego odpowiednie kryteria.

Mogą być prowadzone indywidualnie bądź grupowo, jednak zawsze są określone cel i zadania dla każdego uczestnika. Wszystko jest udokumentowane oraz zbadane. Zajęcia AAE to celowe zabiegi, w którym zwierzę spełnia określone kryteria i pomaga w ulepszeniu funkcji poznawczych człowieka. Ważne jest także, aby zajęcia były prowadzone pod czujnym okiem profesjonalnego wychowawcy, który został przeszkolony w tej specjalności. Ten proces także musi być oceniony i udokumentowany.

Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne wprowadziło inny podział form zajęć z psem.

Są to:

• Spotkanie z psem (SP),
• Edukacja z psem (EP) i
• Terapia z psem (TP).

Spotkanie z psem (SP)  tworzy pozytywną więź między uczestnikiem (uczestnikami), a psem. Prowadzący ustala zabawę, w której rehabilitowani mają okazję pogłaskać psa czy wydać mu jakieś polecenie. Taka forma aktywnych i radosnych zajęć wytwarza wiele pozytywnych emocji oraz satysfakcję. Niewątpliwie pomaga to później przełamać lęki w kontaktach z obcymi i sprawia, że na chwilę można oderwać się od rzeczywistości. Takie zajęcia nie wymagają prowadzenia wnikliwych notatek, a także ich czas nie jest ściśle określony.

Z kolei Edukacja z psem (EP) posiada już scenariusz i według niego odbywają się zajęcia. Często odbywają się w przedszkolach i szkołach, gdzie dzieci wykorzystują psy jako „pomoc naukową”. Dzięki tak przyjaźnie stworzonym warunkom dziecko lepiej zapamiętuje, szybciej przyswaja wiedzę i chętniej przebywa w szkole. Prowadzona jest także dokumentacja zajęć.

Terapia z psem (TP) to już zestaw zajęć, do których układana jest metodyka przez rehabilitanta lub lekarza. Każdy uczestnik jest więcej traktowany indywidualnie, ma prowadzoną kartę informacyjną i kartę przebiegu zajęć. Dzięki temu można sprawdzić skuteczność metod i poczynione postępy. Dobrze, więc aby zajęcia była prowadzone indywidualnie bądź w małych grupach po nie więcej niż trzy osoby.

• Dogoterapia historia w Polsce?

Tego rodzaju terapia w naszym kraju stosowana jest już od 1987 roku. W 2004 został powołany do życia Polski Związek Dogoterapii. Od 2007 dzień 15 czerwca został ogłoszony Ogólnopolskim Dniem Dogoterapii. Nadal jednak brak precyzyjnych regulacji prawnych, które dotyczyłyby terapeutów oraz psów terapeutycznych. Najczęściej zajmują się tym miłośnicy psów oraz wszelkiego rodzaju fundacje skupiające ludzi z wykształceniem pedagogicznym. Hanna Wojciechowska oraz Włodzimierz Cioć z Polskiego Związku Kynoteraputycznego zajęło się uporządkowaniem i standaryzacją tych zajęć. Obecnie istnieje już Kanon Kynoterapii oraz Kodeks Etyczny Kynoterapeuty.

• Jakie są efekty dogoterapii?

Osoba schorowana po kontakcie ze zwierzęciem wykazuje duże ożywienie, częściej używa gestykulacji oraz reakcji głosowych i werbalnych. Terapia wzbogaca zasób słownictwa, pozwala na spontaniczne okrzyki, co pomaga w wyrażaniu swoich uczuć zarówno w sposób werbalny jak i niewerbalny.