Zobacz także:
Psy hiszpańskie, mimo ciężkiej budowy ciała, miały duży wkład w hodowlę angielskiego pointera. Jedna z teorii odnośnie do powstania rasy głosi, że psy myśliwskie zostały przywiezione do Anglii przez oficerów, którzy wrócili z Hiszpanii po wojnie o sukcesję. Zadaniem hodowców angielskich było przysposobienie psów do pracy na angielskich terenach łowieckich. Najbardziej cenionymi czworonogami były te, które potrafiły pracować na górnym wietrze i wykonywać stójkę.
W wyniku selektywnej pracy hodowlanej narodził się lekki i szybki pies, który okładał pole galopem, nie goniąc i nie płosząc przy tym ptactwa.
Hodowcy byli zdania, że cała budowa pointera oraz jego proporcje, miały służyć do doskonałej pracy na wyciągniętym galopie. Stójka psa pozwalała myśliwego spokojnie podejść do zwierzyny i oddać zamierzony strzał.
Jednym z pierwszych słynnych właścicieli pointerów był baron Bichell of Norfolk. Za najbardziej zasłużonego hodowcę uznaje się natomiast Williama Arkwrighta, właściciela ziemskiego w Sutton Scardsdale, który do swoich psów zatrudniał służbę oraz menerów zajmujących się szkoleniem i przyuczających do polowania. Przez wiele lat zajmował się genealogią przodków pointera, publikując wyniki swoich poszukiwań w dziele pt. „Pointer i jego przodkowie” z 1906 roku. Psy Arkwrighta były bardzo szlachetne, o suchej konstytucji, widocznym kłębie, fenomenalnej mechanice ruchów oraz głębokiej i pojemnej klatce piersiowej.
Historia wyżłów krótkowłosych – Retrievery
Na niżej położonych terenach szkockich i angielskich typ psa ulegał zmianie wraz z postępującą mechanizacją rolnictwa. Pointer, zważywszy na wąską specjalizację, był coraz bardziej niepraktyczny. Hodowcy zajęli się zatem tworzeniem ras, które wyszukiwałyby postrzelone ptactwo i aportowały je. Wynikiem ich działań było wyhodowanie retrieverów, które specjalizowały się w pracy po strzale. Mimo że psy trafiły do hodowli, przez długi czas kontynuowano polowania z pointerami.
O ile w Anglii specjalizacja pointera uległa stopniowemu zawężeniu, o tyle w Europie myśliwi zaczęli coraz bardziej odczuwać potrzebę stworzenia psa uniwersalnego, który mógłby pracować zarówno na polu, jak i w wodzie czy w lesie. W krótkim czasie na dwory królewskie we Francji, Niemczech i Flandrii, trafiły zatem psy wystawiające z Iberii. W każdym państwie przez długie dekady rozwijały się rodzime rasy wystawiające. We Francji wyżły były początkowo nazywane „chien couchant”. Czworonogi nie potrafiły wykonywać stójki, ale kiedy wytropiły ptaka – warowały. Wtedy też myśliwi mógł oddać strzał do ptaka, który siedział na ziemi. Najstarszymi opisywanymi przodkami wyżłów francuskich są natomiast braques, które zostały sprowadzone ze wschodu przez uczestników krucjat. Jako że w czasach średniowiecznych każdy możnowładca posiadał własną prywatną hodowlę, w krótkim czasie powstało wiele lokalnych odmian psów.
Etymologia słowa ‘braque’ ( niem. ‘bracke’) została wyjaśniona przez Pierre Mégnina i oznacza w skrócie ‘polowanie na ugorach’. W gospodarce trójpolowej w okresie kanikuły jedno pole zawsze było nieobsadzane. Na tym właśnie kawałku ziemi rozwijała się roślinność, która była dobrym azylem ptactwa oraz zająców. Biorąc pod uwagę, że przez pewien czas wyżły polowały wyłącznie na ugorach nazwano je Brachhunde – nazwa z czasem przekształciła się w bracke.
Historia wyżłów krótkowłosych – z Hiszpanii do Europy
Pierwsze egzemplarze hiszpańskich wyżłów przybyły do Francji pod koniec XIV wieku. Czworonogi miały długi włos i były początkowo nazywane „espagnols” od nazwy kraju pochodzenia. Z czasem ich nazwa uległa przekształceniom aż do obecnie obowiązującej formy – „espagneuls”.
We Francji długowłosa odmiana psów legawych określana była mianem „chiens d'oysel”; z czasem wykształciły się francuskie epagneuls.
Niemieccy kynolodzy twierdzą, że wyżły francuskie to tak naprawdę dawne wyżły hiszpańskie o maści biało-pomarańczowej. Ich dawne cechy zachowały się w wyżłach gaskońskich. Dopiero w XVI wieku można było dokonać wyraźnego podziału na wyżły i psy gończe.
W źródłach nowożytnych znajdziemy pierwszy opis „Braques d'Arquebuse”, w którym psy przedstawiane są jako duże i krzepkie czworonogi, doskonale pracujące na górnym wietrze. Polowania z takimi czworonogami urządzał Ludwik XIII oraz jego następca – Król Słońce.
Psy hiszpańskie a psy francuskie
W czasach nowożytnych różnice między psami hiszpańskimi a francuskimi były nieznaczne. Dopiero w XVIII stuleciu rozwój pojawiły się pierwsze różnice między czworonogami. Niestety, rozwój hodowli został przerwany przez Wielką Rewolucję Francuską. Szlachta utraciła wszelkie przywileje, a psy z dworskich hodowli dostały się w ręce ludu. Nie dziwi zatem fakt, że w krótkim czasie doszło do niekontrolowanego rozmnażania czworonogów i upadku wielu znanych ras. Psy były krzyżowane zupełnie przypadkowo; wystarczyło, że dwa egzemplarze były do siebie odrobinę podobne, aby właściciele mówili o powstaniu nowej rasy.
Zapraszamy do przeczytania części 1 o wyżłach krótkowłosych i ich historii
