Rasa: Hovawart (Hovie)

Historia

Pierwsze wzmianki o psach pojawiają się już w średniowiecznych zapiskach kronikarskich. Niestety, są na tyle zdawkowe, że nie jesteśmy w stanie odtworzyć dawnego wyglądu rasy. Dokładniejsze opisy rasy pochodzą z XIX wieku, niemniej pierwszy pełny opis został popełniony dopiero na początku wieku XX. Hodowcy długo spekulowali nad proweniencją psów i próbowali odtworzyć ich drzewo genealogiczne. Ostatecznie poprzestali na skonstruowaniu dwóch dość wiarygodnych teorii. Według pierwszej psy są bezpośrednimi przodkami Owczarków niemieckich. Zwolennicy drugiej hipotezy uznają Hovawart za pierwszy stopień udomowienia wilka.

Regularna hodowla rasy rozpoczęła się około roku 1900. Podstawowym założeniem hodowcy, Kurta Koniga, było odtworzenie starej rasy opisanej w średniowiecznych źródłach. Program hodowlany znacznie rozciągnął się w czasie, jednakże efekty były zadziwiające. Główna ambicją hodowcy było stworzenie psa, który posiada wrodzone predyspozycje do pełnienia funkcji pracowniczych  – bez większego wkładu szkoleniowego ze strony właściciela. Z tego powodu wprowadził testy predyspozycji sprawdzające zachowania psów w konkretnych sytuacjach. Zwierzęta, których poziom uspołecznienia i przygotowania do ‘zawodu’ nie był dostateczny, pozostawały poza klasyfikacją.

Hovawart został uznany za rasę użytkową w 1972 roku.

Wygląd

Hovawart to mocny, średnio duży pies, o wydłużonej sylwetce. Dymorfizm płciowy silnie zaznaczony (przede wszystkim widoczny w budowie głowy i tułowia). Tułów wynosi około 110% do 115% wysokości w kłębie.
Grzbiet nosa psa jest prosty i łączy się z przełomem, tworząc prostą. Kufa i czaszka nieco wydłużone. Skóra na głowie ściśle przylegająca. Mózgoczaszka mocna, o szerokim, wypukłym czole. Stop silnie zaznaczony. Otwory nosowe dobrze rozbudowane. U czarnych podpalanych i czarnych hovawartów czarne pigmentowanie; pigmentacja u psów żółtych: czarna, przebarwienia dopuszczalne. Kufa mocna; jednakże oglądana z boku, jak i z góry zwęża się lekko. Wargi dobrze przylegające. Uzębienie pełne i mocne z 42 zębami (zgodnie z wzorem zębowym). Zęby stoją pionowo w szczęce w zgryzie nożycowym. Oczy owalne – ani wypukłe, ani głębokie (wklęsłe). Ich kolor jest ciemno- bądź średniobrązowy. Powieki leżą głęboko. Uszy luźno przylegające, trójkątne; zwisające – osadzone wysoko i daleko od siebie, powiększające optycznie głowę i sięgające przynajmniej na wysokość kącików warg. Ich końcówki są lekko zaokrąglone. Gdy pies jest spokojny, uszy leżą płasko, przy podnieceniu mogą być zwrócone do przodu. Przednia krawędź ucha umiejscowiona pionowo w połowie drogi między oczami a potylicą. Szyja mocna, średniej długości. Skóra na gardle mocno przylegająca. Grzbiet prosty i mocny. Lędźwie mocne i nieco dłuższe niż zad, który lekko opada (średniej długości).

Klatka piersiowa szeroka, głęboka i mocna. Ogon mocno owłosiony, sięgający poniżej stawów skokowych, ale nie do ziemi. W zależności od nastroju psa noszony wysoko nad grzbietem gdy ten pies jest podniecony, lub nisko gdy jest spokojny. Kończyny przednie dość mocne i, patrząc zarówno z przodu, jak i z boku, ustawione prosto, pionowo. Bark bardzo dobrze umięśniony. Łopatka długa i ustawiona ukośnie. Ramię długie, wąsko przylegające do ciała. Łokcie przylegają do klatki piersiowej. Nadgarstki mocne. Przednie nogi ustawione szeroko. Tylne nogi mocne i, patrząc z tyłu, ustawione pionowo. Dobrze kątowane. Uda i podudzia bardzo dobrze umięśnione. Stawy skokowe mocne, głęboko osadzone. Łapy okrągłe, mocne i zwarte. Palce u nóg wysklepione i leżące ściśle przy sobie. Pazury u nóg u psów czarnych podpalanych i czarnych są mocno pigmentowane. U psów blond mogą mieć mniej pigmentu. Skóra ogólnie mocno przylegająca. U psów czarnych podpalanych i czarnych ma niebieskawy odcień, u psów blond - różowy.

Włos długi, mocny, zwarty, lekko falowany i przylegający, z niewielką ilością podszerstka. Dłuższy na klatce piersiowej, brzuchu, tylnej części nóg przednich (pióra) i tylnych (portki) oraz na ogonie. Na głowie, z przodu nóg przednich i tylnych włos jest krótki. Hovawart występuje w trzech odmianach: czarnej podpalanej, czarnej i blond (złota, płowa). O rozmieszczeniu kolorów czytamy we wzorcu rasy:

• Czarna podpalana: włos jest czarny i błyszczący, kolor znaczeń średnio jasny. Na głowie znaczenia rozpoczynają się poniżej grzbietu nosa i sięgają do kącików warg, dookoła aż do gardła. Punkty nad oczami są wyraźnie widoczne. Znaczenia na piersi składają się z dwóch blisko siebie leżących łat i mogą być ze sobą połączone. Na przednich łapach znaczenia sięgają, patrząc z boku, od palców łapy do około środkowego odcinka nogi, z tyłu nogi do wysokości łokcia. Na tylnych nogach, patrząc z boku, znaczenia są widoczne poniżej stawów skokowych jako szeroka pręga, nad stawami - jako wąska, która na przedniej stronie tylnych nóg sięga do linii brzucha. Także na wewnętrznej stronie ogona widoczne są znaczenia. Znaczenia są we wszystkich miejscach ściśle określone. Pojedyncze, małe białe plamy na klatce piersiowej, jak także pojedyncze, białe włosy na palcach nóg i końcu ogona są dopuszczalne. Pigment na powiekach, wargach i poduszkach łap jest czarny.
   
• Czarna: włos jest czarny i błyszczący. Pojedyncze, małe białe plamy na klatce piersiowej, jak także pojedyncze, białe włosy na palcach nóg i końcu ogona są dopuszczalne. Pigment na powiekach, wargach i poduszkach łap jest czarny.
   
• Blond: włos jest średnio jasny, błyszczący i przy brzuchu i nogach staje się jaśniejszy. Pojedyncze, małe białe plamy na klatce piersiowej, jak także pojedyncze, białe włosy na palcach nóg i końcu ogona są dopuszczalne. Pigment na powiekach, wargach i poduszkach łap jest czarny.

Dorosłe psy osiągają od 63 do 70 cm wysokości w kłębie. Suki są mniejsze i mierzą od 58 do 65 cm. Waga czworonogów oscyluje w granicach 25-40 kg.

Użytkowość

Hovawart to średniej wielkości pies stróżujący (chociaż właściwsze byłoby określenie średnio-duży) wykorzystywany do pracy w służbach policyjnych i ośrodkach terapeutycznych. Czworonogi doskonale sprawdzają się w roli stróżów, tropicieli i przewodników niewidomych. Na co dzień są jednak typowymi psami rodzinnymi i wiernymi towarzyszami swoich właścicieli.

Hovawart temperament

Hovawart jest psem o zrównoważonym charakterze i raczej łagodnym usposobieniu. Zazwyczaj nie sprawia trudności w ułożeniu, jednakże nie nadaje się dla osób, które nie mają doświadczenia w prowadzeniu czworonogów. Większość psów przejawia tendencje do dominacji i próbuje podporządkować sobie właściciela. Zbytnia uległość i brak konsekwencji w treningu mogą prowadzić do zupełnego przestawienia hierarchii. Jeżeli raz damy sobie wejść na głowę, pies już nigdy nie będzie nam całkowicie posłuszny!

Hovawart Boef, fot. Bernard Schep

Wielką zaletą psów Hovawart jest ich wielkie przywiązanie do właścicieli i przyjmowanie postawy obronnej za każdym razem, kiedy dzieje się coś niepokojącego. Czujność i nieufność wobec obcych czynią zeń wspaniałe psy obronne i stróżujące. Prawidłowo wyszkolony i prowadzony Hov nie powinien przejawiać skłonności do agresji. Agresywne zachowania dopuszczalne jedynie w przypadku wyższej konieczności – ataku obcego na właściciela, brutalnych zaczepek etc. Psy nie wdają się również w bójki z innymi czworonogami i zdecydowanie trudno je sprowokować do walki.

Najlepszą motywacją szkoleniową dla psów są wspólne zabawy z właścicielem. Zdecydowanie najlepsze efekty przynosi zaś szkolenie z wykorzystaniem pozytywnych metod treningowych. Krzyk i agresja są stanowczo odradzane. Dojrzewa bardzo późno bo w 3-4 roku życia.

Pielęgnacja

Opiekun powinien zaopatrzyć się w dwie szczotki: twardą z włosia końskiego i metalową z szerokimi odstępami. W wieku szczenięcym czeszemy psa średnio dwa-trzy razy w tygodniu. Po osiągnięciu przez psa pierwszego roku życia wystarczy przeczesywanie sierści raz na tydzień-dwa tygodnie. Kąpanie okazjonalne – w zależności od potrzeb.

Zdrowie

Schorzeniami typowymi dla rasy są: dysplazja stawów biodrowych i przednich stawów, niedoczynność tarczycy, krążenie wrotne oboczne, wady serca, problemy natury okulistycznej (jaskra, entropium, ektropium), rozszerzenie i skręt żołądka oraz nowotwory. Dysplazja i skręt żołądka stanowią przypadłości typowe dla psów ras dużych. Wady serca i nowotwory nie są często odnotowywane przez kluby rasowe. Pomimo takiej rozpiętości chorób Hovawart to generalnie zdrowa rasa.

Wysokość: Psy powinny osiągać od 63 do 70 centymetrów wysokości w kłębie. Suki są znacznie mniejsze – od 58 do 65 centymetrów.

Waga: waga waha się w granicach 40 kilogramów.

Umaszczenie: Dopuszczalnymi typami umaszczenia są: blond, czarny podpalany i czarny.

Pielęgnacja: psy nie są szczególnie wymagające. W zupełności wystarczy sporadyczne przeczesywanie włosa metalową szczotką.

Zdrowie: Psy są generalnie zdrową rasą. Do najpowszechniejszych schorzeń zaliczyć możemy: dysplazja stawów biodrowych i przednich stawów, niedoczynność tarczycy, krążenie wrotne oboczne, wady serca, choroby układu kostnego, problemy natury okulistycznej, rozszerzenie i skręt żołądka oraz nowotwory.

Rodzina: psy uwielbiają wspólne zabawy z właścicielem. Są bardzo wierne, oddane i przyjacielskie. W stosunku do obcych nieco nieufne, co czyni zeń doskonałych stróżów i obrońców domu. Szybko się uczą i są dość posłuszne, jednak wymagają konsekwentnego prowadzenia.

Cena szczeniąt z rodowodem to koszt od 2.000 do 3.000 złotych (olx.pl, psiaki.net.pl, allegro.pl)

Klasyfikacja FCI - Grupa II, sekcja 2, wzorzec nr 190. Podlega próbom pracy.