Co to jest dogoterapia? Rasy psów z predyspozycjami do dogoterapii?
Dogoterapia jest jedną z form terapii z osobami niepełnosprawnymi. W czasie zajęć osoby niepełnosprawne umysłowo lub psychoruchowo współpracują ze specjalnie wyszkolonymi psami, które oprócz specjalistycznego przygotowania posiadają także pewne predyspozycje wrodzone takie jak: łagodność, delikatność, bezwarunkowe posłuszeństwo, cierpliwość, a także przewidywalność. Bardzo istotne jest, aby opiekun panował nad pupilem i potrafił przewidzieć, jak zachowa się w danej sytuacji. Pies, zanim w ogóle zostanie dopuszczony do chorych dzieci, musi przejść serię testów i intensywnych szkoleń.
Czworonogi, które są najchętniej wykorzystywane do pracy z dziećmi, to: Goldeny Retrievery, Labladory retrievery, Cavalier King Charles Spaniele, Nowofunlandy, Retrievery i Husky. Oczywiście krąg czworonogów angażowanych w dogoterapię jest znacznie szerszy. Tak naprawdę więcej zależy od temperamentu i usposobienia psa aniżeli reprezentowanej przezeń rasy. Ale dość teorii! Przejdźmy to części praktycznej.
Dogoterapia w praktyce
Wiele osób nie rozumie, albo jedynie częściowo rozumie sens dogoterapii. Dogoterapia powinna być traktowana jako uzupełnienie tradycyjnej terapii, a nie jako kuracja kompleksowa, która umożliwi dziecku powrót do pełnej sprawności. Pies terapeuta powinien być traktowany jako motywator, który daje dzieciom przysłowiowego „kopa” i zachęca do wykonania pewnych czynności. Wiele dzieci niepełnosprawnych intelektualnie i fizycznie ma problem z wykonaniem najprostszej czynności – skupieniem uwagi na przedmiocie lub innej osobie. Psy stymulują dzieci i sprawiają, że te nawet nie czują, iż wykonują kłopotliwą czynność. Oczywiście warto pamiętać, że dogoterapia dogoterapii nierówna. Inaczej wygląda praca z dzieckiem autystycznym, a inaczej współpraca z dzieckiem dotkniętym porażeniem mózgowym.
Idea dogoterapii polega na nawiązaniu bliskiej więzi między dzieckiem i psem. Owa więź pozytywnie wpływa – a można pokusić się nawet o stwierdzenie, że przyspiesza – proces leczenia lub ułatwia przejście choroby. Terapia z psem jest dla dziecka o wiele bardziej interesująca niż praca na sprzęcie rehabilitacyjnym. W czasie spotkań dziecko uczy się danych umiejętności, nie zdając sobie z tego sprawy. Psia terapia odbywa się w bardzo przyjaznych i przyjemnych warunkach. A oto opinie na temat dogoterapii znalezione na stronie instytucji zajmującej się prowadzeniem zajęć:
"Niejednokrotnie rodzice, którzy przychodzili na zajęcia nie wiedzieli dlaczego podczas naszych spotkań ich dziecko śmieje się choć wykonuje czynności, które w innych sytuacjach sprawiają mu problem lub odmawia ich wykonania. Mówi, powtarza, spontanicznie komunikuje się z psem po czym stara się w domu powtórzyć i opowiedzieć o tym, co działo się na zajęciach, aby jeszcze raz przeżyć taką sytuację."
"Podczas naszych spotkań miały miejsce sytuacje trudne, kiedy rodzice traktowali nasze spotkania jako "ostatnią deskę ratunku", oczekując natychmiastowej reakcji dziecka. Nie zawsze efekty widoczne były po pierwszych zajęciach, niekiedy na zmianę motywacji dziecka do aktywności należało poczekać wiele tygodni oraz przygotować inne ćwiczenia. Miały również miejsca sukcesy, kiedy okazało się, że czwarte słowo czteroletniego chłopca to "łapa", a już w kilka tygodni później: "kość", "miska", "woda", "pies". Wcześniej chłopiec był zdiagnozowany jako dziecko, które nigdy nie będzie mówiło."
Sam udział psa w zajęciach motywuje i niejako wpływa na zmianę nastawienia członków terapii. Pies jest traktowany nie tylko jako terapeuta, ale także żywa maskotka, z którą można się pobawić, porzucać zabawkę i przejść się po sali. Nie od dziś wiadomo, że obecność psa działa na dzieci bardzo stymulująco. Mali kuracjusze uczą się odpowiedzialności i pewnych zachowań społecznych, które bardzo przydadzą im się w dorosłym życiu. Terapia z udziałem psa nie jest jednokierunkowa. Zwierzę stymuluje dziecko, zaś dziecko wchodzi w pewien kontakt ze zwierzęciem. To bardzo istotne w przypadku leczenia dzieci z zaburzeniami autystycznymi.
Podsumowanie o dogoterapii
Korzyści wynikające ze współpracy dziecka z psem można rozpisać w kilku punktach. Spróbujmy zatem wymienić te najważniejsze i pokrótce wyjaśnić ich sens:
1) kształtowanie pozytywnych emocji dziecka.
Uczestnicy terapii chętnie współpracują z psami. Niemal każde dziecko reaguje pozytywnie na obecność czworonożnego towarzysza. Dzieci śmieją się, gaworzą, głaszczą psy. To bardzo istotna sprawa, zważywszy, że chore dzieci są dość często znieczulone na bodźce płynące z otoczenia.
2) wyzwalanie spontanicznej aktywności.
Niepełnosprawne dziecko, mające problemy z poruszaniem się i koordynacją ruchów, nie jest tak aktywne jak dzieci pełnosprawne. W czasie kontaktów z psem dzieci zapominają o swoich ułomnościach i angażują się w zabawę.
3) normalizacja czucia powierzchniowego i proprioceptywnego.
Kuracjusze mają możliwość pogłaskania psa i wejścia z nim w interakcję.
4) normalizacja napięcia mięśniowego
Kontakt ze zwierzęciem jest bardzo relaksujący, a zarazem stymulujący do działania. Dziecko cieszy się ze wspólnej zabawy, czerpie z niej satysfakcję. Uwalnia także napięcie zgromadzone w mięśniach.
5) oddziaływanie na zmysły.
Dziecko podejmuje pewną formę aktywności. Głaszcze psa (działa zmysł dotyku), obserwuje jego ruchy (wzroku) i wczuwa się w jego sytuację. To wielopłaszczyznowa współpraca.
Terapeuci wymieniają jeszcze inne korzyści: obniżenie bolesności, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, wyciszenie emocji itp.
Idea i sens dogoterapii,Idea i sens dogoterapii,Idea i sens dogoterapii