IRLANDZKI SPANIEL DOWODNY (Irish Water Spaniel)
Historia
Pochodzenie rasy nie jest do końca znane. Historycy przyjmują jednak, ze spaniele wywodzą się od nieznanej rasy psów perskich, które trafiły do Irlandii przez Hiszpanię. W opisach historycznych znajdziemy informacje, że psy były wykorzystywane do polowań na wodne ptactwo i doskonale radziły sobie w wodzie. Nigdzie nie występuje natomiast wzmianka o osobliwej cesze anatomicznej, a mianowicie częściowo owłosionym ogonie, przypominającym nieco szczurzy. Jako że żadna wyspiarska rasa psów nie ma takiego ogona, można przypuszczać, że spaniel powstał na skutek krzyżowania psów perskich z inną, nieznaną rasą.
W II połowie XIX wieku czworonogi stały się niezwykle popularne wśród myśliwych; miłośnicy psów utworzyli nawet oficjalny klub rasowy (1890). Pomimo że oficjalną nazwą rejestrową rasy jest irish water spaniel, to ze spanielami psy te mają niewiele wspólnego. Nazwa ma raczej znaczenie symboliczne, ponieważ w dawnych czasach wszystkie rasy psów pracujących w wodzie nazywano spanielami. W historycznych opisach rasy figuruje również nazwa „awaterspagnelle”.
Użytkowość
Irlandzkie spaniele wodne wyhodowano do polowania, w szczególności zaś do aportowania ptactwa. Psy pracowały na błotnistych, bagiennych terenach i nad rzekami, co uczyniło zeń zwierzęta odporne na surowe warunku atmosferyczne. Współczesne spaniele są wykorzystywane przez policję do wykrywania narkotyków i materiałów wybuchowych. Obdarzone doskonałym węchem i łatwe w wyszkoleniu stanowią doskonały nabytek dla służb porządkowych.
Krzyżowanie
W XIX-wiecznej Irlandii wyróżniano trzy typy spanieli:
- Tweedsaniel bądź też tweed water spaniel – pies o sierści gładkiej z niewielkim piórem na uszach i łapach; rasa wymarła w XIX wieku.
- Nothern water spaniel – pies niewielki, o krótkich kończynach, sylwetce na kształt prostokąta i prostej, wielobarwnej sierści.
- Southern water spaniel – większy od poprzedniego osobnik o sierści falistej i umaszczeniu ciemnobrązowym. Tego właśnie spaniela uważa się za przodka irlandzkiego spaniela wodnego.
Na początku XIX wieku dokonano skrzyżowania spaniela dowodnego z bloodhoundem, seterem irlandzkim oraz pudlem, co dało tę przedziwną w wyglądzie kombinację. Mówi się, że irlandzkie spaniele dowodne łączą w sobie inteligencję pudla, dobry węch setera i pasję łowiecką spaniela.
Pies Irlandzkiego spaniela wodnego Rowlf, fot. Kevin Foreman
Irlandzki spaniel wodny wygląd
Irlandzki spaniel wodny to silnie zbudowany, zwarty i krępy czworonóg o szlachetnej sylwetce. Głowa dobrej wielkości. Czaszka wysoka w kopule, dobrej długości oraz szerokości pozwalającej na dużą pojemność mózgu. Grzywka składa się z długich luźnych loków, które rosną w kierunku dobrze zaznaczonego czubka między oczami; widziana z boku rośnie bezpośrednio w poprzek, nie formując peruki. Stop w formie stopnia. Pysk idealnie gładki. Włos porasta w wąskiej linii tworząc brodę z tyłu dolnej szczęki. Nos duży i dobrze rozwinięty koloru ciemno wątrobianego. Kufa długa, mocna i nieco kwadratowa z wyglądu. Uzębienie silne i proste z kompletnym zgryzem nożycowym. Oczy stosunkowo małe, migdałowego kształtu, ciemno bursztynowe lub ciemno orzechowe, o bardzo inteligentnym wyrazie. Uszy bardzo długie, w kształcie płata, osadzone nisko, zwisające całkiem blisko policzków, pokryte długimi skręconymi frędzlami. Szyja dosyć długa, mocna i wygięta. Umożliwia noszenie głowy dobrze ponad poziomem grzbietu. Mocno osadzona w ramionach. Tułów dobrej wielkości, będący proporcjonalny jako całość, stwarzający wrażenie beczki. Zaakcentowany dobrze wysklepionymi żebrami, ogólnie mocny i dobrze umięśniony. Grzbiet krótki, szeroki i równy, mocno połączony z tylnimi kończynami. Lędźwie głębokie i szerokie. Klatka piersiowa głęboka ale nie specjalnie szeroka czy okrągła między przednimi łapami; o dużej pojemności. Żebra dobrze wysklepione do tyłu. Ogon gładki, mocny i gruby u nasady (pokryty od 3 do 4 cali – 7,5 cm do 10cm krótkimi lokami/frędzlami), stopniowo zwężający się, cienko zakończony. Nie sięga stawu skokowego, noszony prawie na równi z grzbietem w linii prostej. Łopatki bardzo silne, nachylone, dobrze wysklepione do tyłu. Przednie łapy o mocnej kości, proste, przedramię w punkcie łokcia pozostające w linii prostej z najwyższym punktem łopatki. Kończyny tylne bardzo silne. Stawy kolanowe o dobrym kątowaniu. Stawy skokowe opuszczone nisko. Łapy duże, nieco zaokrąglone, rozłożyste, dobrze pokryte włosem, między palcami i na palcach bez niepotrzebnego owłosienia.
Gęste, ścisłe loki, posiadają naturalną oleistość; nie powinny być wełniste. Tył i boki szyi pokryte podobnymi frędzlami jak ciało, podgardle gładkie, gładki włos tworzy ścieżkę o kształcie litery V od gardła do tyłu dolnej szczęki do mostka. Przednie łapy pokryte gęstymi lokami dookoła i krótszymi z przodu. Tylne łapy gładkie poniżej stawu skokowego; owłosione z tyłu do stopy. Dopuszczalnym typem umaszczenia jest bardzo nasycony ciemnobrązowoczerwony kolor wątrobiany. Nie dopuszcza się białych miejsc na przedpiersiu.
Psy mierzą średnio od 53 do 59 cm. Suki są mniejsze i mierzą 51 – 56 cm wysokości w kłębie. Waga psów waha się w granicach 20-29 kg.
Temperament
Irlandzki spaniel wodny, podobnie jak większość psów dowodnych, to pies niezwykle aktywny i wesoły, wymagający odpowiedniej stymulacji psychoruchowej. Z natury bardzo czujny, inteligentny i bezwarunkowo oddany swojemu właścicielowi. Uwielbia się uczyć i jest przeszczęśliwy, mogąc zadowolić swojego opiekuna prawidłową realizacją komendy. Szybko przyswaja nowe umiejętności, nie sprawia problemów wychowawczych. Jeśli właściciel zadba o jego wychowanie od najmłodszych lat, stanie się wspaniałym towarzyszem dla rodzin z nieco starszymi dziećmi. Doskonale sprawdza się w roli stróża domu. Gdy coś go zaniepokoi, wydaje z siebie głębokie, srogie dźwięki. W ten sposób nie tylko alarmuje o zbliżającym się zagrożeniu, ale także odstrasza intruzów. Nie nadaje się jednak do mieszkania w budzie; usycha bez ludzkiego towarzystwa.
Irlandzki spaniel wodny to pies niezwykle aktywny, wymagający regularnych spacerów, w czasie których będzie miał możliwość solidnego wybiegania się. Właściciel musi zadbać o to, by pies miał dostęp do wody i od czasu do czasu oddał się szaleństwom w jeziorku lub stawie. Ze względu na swoje pierwotne przeznaczenie jest z natury odporny na niepogodę, dlatego nie musimy obawiać się, że zimna woda mu zaszkodzi.
Pielęgnacja
Długa i kręcona sierść psa powinna być rozczesywana minimum dwa razy w tygodniu. Nie można dopuścić do splątania włosa. Splątane kłęby są wręcz niemożliwe do rozczesania.
W czasie spacerów należy zwracać szczególną uwagę na to, czy do sierści nie przyczepiły się rośliny rzepy. Jest to szczególnie ważne latem i wiosną, kiedy rośliny intensywnie wzrastają. Równie istotna jest dbałość o stan uszu, które mają tendencję do infekcji.
Zdrowie
Irlandzki spaniel wodny to pies, który cieszy się bardzo dobrym zdrowiem i nie jest obciążony wadami genetycznymi.
Warto pamiętać, że spanielki są wielkimi łakomczuchami i uwielbiają żebrać o jedzenie. Bądźmy jednak konsekwentni i nie pozwólmy podjadać psu ze stołu. Nadwaga i otyłość są bowiem bardzo trudne do zwalczenia.
Popularność
Irlandzki spaniel dowodny to pies powszechnie występujący w krajach anglosaskich. Sporą popularność zyskał również wśród hodowców w Stanach Zjednoczonych. W innych krajach nie występuje zbyt powszechnie, w Polsce niemal nieznany. Pierwszy pies przyjechał do naszego kraju w 2007 roku, a dopiero niedawno dołączyła do niego suczka.
Wysokość: Psy mierzą średnio od 53 do 59 cm. Suki są mniejsze i mierzą 51 – 56 cm wysokości w kłębie.
Waga: Waga psów waha się w granicach 20-29 kg.
Umaszczenie: Dopuszczalnym typem umaszczenia jest bardzo nasycony ciemnobrązowoczerwony kolor wątrobiany. Nie dopuszcza się białych miejsc na przedpiersiu.
Zdrowie: Rasa jest generalnie zdrowa.
Pielęgnacja: Długa i kręcona sierść psa powinna być rozczesywana minimum dwa razy w tygodniu. Nie można dopuścić do splątania włosa.
Rodzina: Spaniele to inteligentne i bardzo dumne czworonogi, które odznaczają się wybitną wytrzymałością. Uwielbiają spędzać czas z najbliższymi członkami swojej rodziny. Nieufne wobec obcych – doskonale sprawdzają się w roli stróżów domowego ogniska.
Inne nazwy: Irish Water Spaniel, Irlandzki spaniel dowodny
Cena szczeniąt to koszt 2500 złotych.
Klasyfikacja FCI - Grupa VIII, Sekcja 3, nr wzorca 124, podlega próbom pracy.
