Pies wyraża swoje emocje nie tylko ogólnym zachowaniem i mową ciała. Wiele można wyczytać z jego oczu. Każdy z nas z pewnością zastanawiał się też nad tym jak widzą nas i świat zwierzęta. Prowadzono wiele badań i powstało wiele teorii na temat postrzegania świata przez naszych pupili.
Badania pokazują, że psia siatkówka zawiera dwa rodzaje (czopków) komórek odpowiadających za widzenie kolorów. Są one wrażliwe na kolor żółty i niebieski, pozwalają one na odróżnienie tych dwóch barw, ale już nie barwy czerwonej od zielonej. Oczywiście przedmioty mają nie tylko kolor, ale i jasność, więc odróżnienie piłki czerwoną od zielonej jest możliwe po odcieniu szarości. Niestety czerwona piłka rzucona w trawę może być dla psa prawie niewidoczna. Pozostaje mu skala szarości.
i oczywiście narząd węchu. Zarówno oko psa jak i oko człowieka posiadają dwa rodzaje receptorów światłoczułych umieszczonych na siatkówce. Czopki umożliwiają widzenie kolorów przy dobrym oświetleniu, natomiast pręciki pozwalają na widzenie przy małej ilości światła.
Dodatkowo psie oko wyposażone jest w makatę odblaskową, która znajduje się za siatkówką. Jej zadaniem jest ponowne przekierowanie promieni świetlnych na siatkówkę i działa jak lustro. Dawniej ludzie często opowiadali o przerażającym widoku, kiedy to w lesie o zmroku przy blasku księżyca w oddali widać było świecące się jasno oczy stada wilków.
Pies ma też gorszą ostrość widzenia i widzi od 4 do 8 razy mniej ostry obraz od tego, co widzimy my. Badania obejmują budowę oka i siatkówki i na tej podstawie to wiemy. Nie jest to efekt końcowy, który przetwarza mózg. Dochodzi jeszcze kąt widzenia zależy od rozstawienia oczu. To podstawowe wiadomości, które warto wiedzieć. Oczywiście i lekarze mają tu wiele do powiedzenia. Przy prawie każdym badaniu kontrolnym obserwują nasze oczy.
Oczy to nie tylko narząd wzroku, o który trzeba dbać szczególnie u niektórych ras psów i systematycznie przemywać specjalnym preparatem kupionym w sklepie zoologicznym. Z oczu psa wiele można wyczytać. U zwierząt oczy są różnie osadzone. Po bokach głowy maja je przykładowo króliki. Umożliwia to panoramiczne widzenie, czasem aż do 360 stopni. U dzikich wilków osadzone są frontalnie, co daje możliwość widzenia dwuocznego. Poprzez tą właściwość mają większą zdolność oceny odległości przedmiotu obserwacji. Pies przekazuje nam różne komunikaty źrenicami. Rozszerzają się one pod wpływem różnych emocji np. podekscytowania czy zainteresowania. Małe źrenice świadczą o senności, znudzeniu a czasem odprężeniu.
Należy jednak mieć na uwadze, że tak naprawdę wielkość źrenic u psa odzwierciedla intensywność emocji, czy są pozytywne czy negatywne. Wiarygodną informację otrzymamy, jeśli z uwagą śledzić będziemy reakcje źrenic psa i zmianę wielkości. Kiedy pies doznaje uczucia gniewu czy agresji źrenicę najpierw zwężają się a następnie powiększają. U wielu ras psów trudno zaobserwować wielkość źrenic, gdyż mają tak ciemną tęczówkę, iż zlewa się niemal ze źrenicą.
Gdy zapada zmrok powiększają się także o zmroku, aby wyłapać jak najwięcej światła z otoczenia. W pełnym słońcu możemy zaobserwować ich zwężanie. Pies ma także jak człowiek białkówkę. Czasem trzeba uważnie się przyjrzeć, aby ją zauważyć. Jeżeli chodzi o obce psy należy unikać wpatrywania się w ich oczy. Pies może to odczytać, jako agresję. Lękliwy pies może w takim przypadku doznać panicznych reakcji. W przypadku własnych psów wpatrywanie się w oczy stanowić może doskonały instrument sprawowania kontroli nad nim.
Jeżeli chodzi o psie kontakty to zwierzę o niższej hierarchii na ogół nie podtrzymuje kontaktu wzrokowego, często odwraca głowę lub kładzie się na ziemi przyjmując w pełni poddańczą pozycję. W takiej konfrontacji z osobnikiem, który dominuje pies przeważnie odwróci oczy, albo będzie patrzył w bok. Na szkoleniach psów występują takie zachowania, które świadczą o przerywaniu kontaktu wzrokowego z przewodnikiem, kiedy pies jest znudzony. Patrzą się wtedy nieprzytomnym spojrzeniem lub błądzą oczami bez celu. Mruganie oczami nie oznacza tego rodzaju podległości jak całkowite odwrócenie wzroku. Mruganie może wyrażać – “ Jesteśmy niemal równi, jednak skłonny jestem uznać twoją wyższość.” Oznaczać może także przejaw przyjaźni lub zainteresowania.
Przy użyciu brwi pies może wyrazić bardziej delikatne stany emocjonalne. Kiedy pies wpada w złość przestrzeń pomiędzy brwiami zmniejsza się. Brwi są ściągnięte, ale nie opadają pod katem jak w złości wyrażając zakłopotanie czy namysł. Co do psiego płaczu zdania są podzielone. Zaobserwowano płacz w przypadku bólu czy przerażenia. Dla przypomnienia dodam, aby unikać bezpośredniej konfrontacji wzrokowej z obcymi psami. Tego typu zachowań należy unikać. W niektórych przypadkach są jednak przydatne, jako źródło dodatkowych cennych informacji.
Autor: C.M
Źródło: Stanley Coren “ Jak rozmawiać z psem”
