Zima to szczególnie trudny okres dla zwierząt. Dzikie zwierzęta jesienią zbierają sobie zapasy (np. myszy, krety, wiewiórki), lub gromadzą tłuszcz w ciele (np. niedźwiedzie, susły) by jakoś przetrwać do wiosny. W trakcie zimy, warunki atmosferyczne są bowiem niesprzyjające i dotyczy to nawet łagodnych zim. A co dzieje się z naszymi psami? Czy psy także na zimę gromadzą zapasy tłuszczu? W takim razie jak karmić psy zimą?
Oczywiście psy nie otłuszczają się na zimę tak jak niedźwiedzie, chociaż potrafią wtedy przybrać na wadze. Zimą z reguły panują najniższe temperatury w ciągu roku, a to powoduje, że zapotrzebowanie organizmów na energię pokarmową szybko wtedy wzrasta. Kiedy jest zimno, organizmy zwierząt po prostu potrzebują więcej energii, by utrzymać stałą temperaturę ciała, optymalną masę oraz kondycję i stan zdrowia. Energia ta pochodzi ze spalania pożywienia oraz z tłuszczu, jaki zgromadziły w organizmie.
Psy raczej kiepsko radzą sobie z mrozem i wiatrem. Zaniedbane i niedożywione chorują wtedy na oczy, uszy, reumatyzm i zaziębiają się. Nawet bardzo gęsta sierść chroni je tylko wtedy, kiedy są zdrowe, odpowiednio żywione i przebywają w dobrych warunkach. Przejmujące zimno nie zachęca także do długich spacerów i biegania po dworze. To dotyczy szczególnie psów bezwłosych i krótkowłosych, mających rzadką sierść ze słabym podszerstkiem (np. ratlerki, amstaffy, dobermany). W efekcie, takie zwierzaki więcej czasu spędzają w domu przy grzejnikach lub kominkach. Psy mające gęstą lub dłuższą sierść (np. owczarki niemieckie długowłose, berneńczyki, husky, malamuty), lubią zimowe chłody. Jednak nie ma zwierzaka, który by wytrzymał zimą na mrozie bez odpowiedniego zabezpieczenia. Należy więc zawsze pamiętać, że psy mieszkające na podwórzach w budach, muszą mieć zapewnione ciepłe i suche legowisko w zacisznej budzie. Należy im w tym czasie pod wieloma względami bardziej pomagać. Ich organizmy radzą sobie co prawda, choćby wymieniając sierść na zimową, która jest grubsza i z gęstym podszerstkiem. Zmniejszają także swoją aktywność fizyczną. Jednak to my musimy zapewnić psom miskę ciepłej strawy, niezamarzniętą wodę do picia i zaciszne, ciepłe miejsce do spania, w którym nie będzie wiało i nie będzie mokro. W ten sposób pomożemy naszym psiakom zaoszczędzić energię niezbędną do zdrowego przeżycia zimy.
Więc jak karmić psy w zimie? Na pewno należy zachować odpowiednią równowagę. Jedzenie, które dajemy psom powinno w pełni pokrywać ich potrzeby fizjologiczne. Porcje powinny być zimą nieco większe, bardziej kaloryczne oraz regularne.W miarę możliwości, powinno się także je podgrzewać. Psy mieszkające w domach, w których jest ciepło, a ich spacery ograniczają się w tym czasie jedynie do krótkich wyjść dwa lub trzy razy dziennie, nie wymagają specjalnego wzbogacania ich diety. Nawet czasami należy rozważyć ograniczenie ilości pokarmu jaki im serwujemy, ponieważ zimą zwierzęta zmniejszają swoją aktywność fizyczną, a nadmiar jedzenia sprzyja w tym czasie ich przybieraniu na wadze. Zimą należy więc uważnie obserwować swoje psy i dostosowywać ich dietę do ich zmieniających się potrzeb. Kiedy zauważymy, że psy chudną, to trzeba im wtedy zacząć podawać więcej pełnowartościowych pokarmów, zawierających większą ilość białka zwierzęcego, a kiedy tyją, należy zacząć stopniowo ograniczać im ilość podawanego jedzenia. W szczególności należy wtedy unikać podawania międzyposiłkowych, dodatkowych pokarmów, przekąsek i resztek z naszych stołów itd. Jedynie dobrze zbilansowane, pełnowartościowe pokarmy, podawane w adekwatnych ilościach i minimum dwa razy dziennie – właściwie zadbają o psie zdrowie, kondycję i optymalną masę ciała.
Co podawać psu podczas zimy?
Niezależnie od tego, czy posiadamy szczenię, psa dorosłego czy psa seniora, i tak zawsze zimą należy stosować szczególne żywienie. Niezbędna jest też pielęgnacja oraz ochrona psa przed chłodem i śniegiem. Psy mieszkające poza domem w budzie, oraz spędzające znaczną część doby na wybiegu/podwórzu, muszą być karmione zimą szczególnie dobrze. Dieta powinna im zapewniać pokrycie zwiększonego zapotrzebowania energetycznego, związanego z niskimi temperaturami. Każdy organizm zimą wydatkuje bowiem wyższą ilość energii koniecznej do utrzymania stałej ciepłoty ciała, funkcjonowania wszystkich narządów wewnętrznych i utrzymania prawidłowych czynności organizmu. Szczeniaka do ukończenia 6 m-ca życia i po odstawieniu od suki, należy karmić trzy - lub czterokrotnie w ciągu dnia. Później, do 1 roku życia wystarczą 2-3 posiłki, a dorosły pies powinien jeść 1-2 razy na dobę. Zimą musimy jednak serwować psom co najmniej dwa posiłki dziennie, w tym jeden ciepły. Musimy im także zapewnić ciągły dostęp do letniej wody, która w żadnym razie nie może zamarzać. Jeśli tak się dzieje, to należy ją co jakiś czas wymieniać na świeżą, letnią i niezamarzniętą. Błędem jest wsypywanie soli do miski, żeby nie zamarzła w niej woda. Sól wzmaga pragnienie psa. Ważne jest także, by posiłki były wysokokaloryczne. Optymalnie będzie na przykład, jeśli w skład głównego posiłku psa wejdzie np. gotowane mięso z kaszą lub ryżem. Wybierając jednak rodzaj mięsa, należy unikać niebezpiecznych dla psów kości drobiowych. Ze względu na specyficzną budowę ptasich kości, psy mogą poranić sobie pysk lub przebić gardło czy przełyk Nie może to być też tłusta słonina lub smalec. Musimy bowiem podawać psu wartościowe białko, a nie tuczący tłuszcz, w dodatku niezdrowy dla wątroby. Możemy też zimą karmić psa gotowymi karmami, w tym suchymi. Jednak szczególnie w tym czasie musimy wybierać w sklepie karmy bardzo dobrej jakości i bardziej kaloryczne. W dobrej karmie powinny być także dodatkowe substancje odzywcze psom, takie jak: len (źródło kwasów Omega 3), małż omułek jadalny (wspomaga połączenia stawowe i ruchomość stawów), tran, wyciąg z żurawiny, probiotyki, wyciąg z Juki, chondroityna, glukozamina, suszone drożdże, buraki. Karmiąc psy podwórzowe zimą suchą karmą, należy mieć jednak na uwadze, że nie będą wtedy miały ciepłych posiłków, więc przynajmniej ten jeden posiłek na dobę powinniśmy im zapewnić ciepły, a więc własnoręcznie przygotowany i gotowany. Pamiętajmy też, by ten główny posiłek nie był zbyt gorący! Pies nie może sobie bowiem poparzyć gardła i przełyku. Natomiast optymalnie ciepły posiłek rozgrzeje psa i pozwoli mu wytrzymać zdrowo na mrozie. Psy mieszkające w domu nie wymagają oczywiście aż tyle zachodu i nie muszą mieć obowiązkowo jednego ciepłego posiłku dziennie. Szczególnie zimą nie możemy także żywić psa wyłącznie tym co sami jemy, czyli resztkami z „pańskiego stołu”. Karmimy też psy w granicach zdrowego rozsądku, gdyż nadmiar pożywienia może być tak samo szkodliwy jak jego niedosyt. Musimy mieć na uwadze nie tylko sposób i warunki w jakich nasz pies żyje zimą (czy w budzie, czy w domu), ale także czy jest to pies pracujący, który na pewno będzie potrzebował bardziej kaloryczne pożywienie. Bez względu na porę roku i aurę, zawsze musimy mieć też ochotę do utrzymywania odpowiedniej tężyzny fizycznej u swojego psa (spacery i treningi).
Jak karmić psy zimą, jeśli chodzi o skład karmy? Należy przede wszystkim wiedzieć, że zapotrzebowanie energetyczne psów zależy, oprócz pory roku i związanych z nimi temperatur, od wielu innych czynników, m.in. od wieku, masy ciała, rasy, sposobu użytkowania (psy domowe, myśliwskie, pracujące), warunków utrzymania, trybu życia oraz stanu fizjologicznego i zdrowia psa. Szczeniaki i psy pracujące oraz suki w ciąży, wykazują wtedy zwiększone zapotrzebowanie energetyczne, ponieważ wydatkują więcej energii na budowę organizmu i prowadzony tryb życia. Wszelkie niedostatki energetyczne są u nich szybciej widoczne niż u psów dorosłych w pełni sił witalnych. Niektóre psy mają zmniejszone zapotrzebowanie pokarmowe, a dotyczy to zazwyczaj psów w średnim wieku, chyba że są one wykorzystywane jako psy pracujące lub sportowe. Starsze psy zwykle potrzebują mniej energii niż szczeniaki, a więcej niż zwierzęta w średnim wieku, ponieważ mają ograniczone trawienie i wchłanianie oraz większe potrzeby ze względu na starzejący się organizm.
Czym karmić psa w zimie?
Jeśli chodzi o zawartość składników pokarmowych w karmie zimowej, to wszystkie one mają ważne znaczenie, choć trzy z nich stanowią obowiązkową podstawę. Są to białka, węglowodany i tłuszcze. Psy są mięsożerne, więc najważniejsze dla nich są białka pożytkowane przez organizm do jego wzrostu i odbudowy tkanek. Białka dopiero w ostateczności są wykorzystywane przez organizm jako źródło energii. Energia jest czerpana w pierwszej kolejności z węglowodanów. Produkty węglowodanowe mogą być też zamieniane w tkanki magazynowo-tłuszczowe. Z kolei tłuszcze są najbardziej skoncentrowaną formą energii i nośnikiem niezbędnych witamin (A, D, E, K). W pokarmie niezbędna jest także odpowiednia ilość związków mineralnych. Optymalna dawka pokarmowa powinna zawierać właściwie zbilansowane składniki energetyczne, budulcowe, witaminy, minerały i inne substancjetakie jak:
· węglowodany (skrobia, celuloza, fruktooligosacharydy, mannooligosacharydyi inne);
· lipidy (wielonienasycone i nasycone kwasy tłuszczowe, omega 3 i omega 6);
· białka (karnityna, kazeina, kolagen, 20 aminokwasów zwłaszcza tauryna);
· mikro - i makroelementy (wapń, fosfor, magnez, mangan, miedź, żelazo, jod, potas, selen, sód, cynk, siarka);
· witaminy (A, D, E, K, B complex, C, PP);
· inne (przeciwutleniacze, beta-karoten, chondroityna, glukozamina, polifenole, zeolit i inne).
Należycie dobrane pożywienie, a więc karma przygotowywana własnoręcznie lub karma gotowa (zbilansowana i dostosowana do potrzeb danego zwierzęcia), zapewnią zimą naszemu psu prawidłowy rozwój i funkcjonowanie oraz ciepłotę ciała. Właściciele psów podwórzowych powinni jednak zimą zadbać dla nich nie tylko o odpowiednie jedzenie i wodę. Muszą także pomyśleć o zdjęciu im lodowatego łańcucha z szyi i ociepleniu budy. W psiej budzie powinno się zimą wymieniać wyściółkę nawet dwa razy w tygodniu. Najodpowiedniejsza jest słoma lub siano. Koce lub stare kołdry zimą się nie sprawdzają, gdyż wilgotnieją od wnoszonego przez psa do budy śniegu. Taki mokry koc na mrozie zamarza i staje się bezużyteczny. Pamiętajmy także, że dla wszystkich psów mieszkających w miastach, uciążliwa o tej porze roku jest sól, którą posypywane są chodniki. Podrażnia ona zwierzakom skórę łap, co jest przyczyną późniejszych stanów zapalnych skóry. Dobrze więc jest po każdym spacerze umyć psu łapy i stosować specjalne preparaty ochronne. Można także zakupić specjalne buty dla psów i w nich wyprowadzać pupila na spacery. Od mrozu psom pękają także opuszki łap. Dobrze jest więc posmarować je wtedy tłustym kremem.Jeśli nasz pies marznie na spacerach, powinniśmy wyprowadzać go w specjalnym ubranku dla psów. Nie powinno się także trzymać zimą na stałe przy budzie psów małych i o krótkiej, nieobfitej sierści, gdyż będą cierpiały z powodu zimna. Podobnie rzecz się ma ze szczeniętami, psami chorymi oraz psimi seniorami. Pamiętajmy, że stosunkowo najlepiej z okresem zimy radzą sobie głównie psy dojrzałe i w sile wieku. Jeśli tylko zadbamy o prawidłową dietę i ograniczymy ruch w temperaturach ekstremalnych, to powinny one dobrze przetrzymać ten czas. Zima jest najtrudniejszym okresem głównie dla psów starych. Obecna w powietrzu wilgoć, lodowate powierzchnie, zimno i przenikliwy wiatr – to czynniki bardzo utrudniające im życie. Pamiętajmy także, że psiaki w schroniskach dla bezdomnych zwierząt szczególnie zimą czekają na każdą naszą pomoc, a szczególności na karmę oraz wyściółki do bud. Wspomagajmy je więc w miarę naszych możliwości!
