Operacja czworonoga bywa niekiedy „ostatnią deską ratunku”, jeżeli leczenie farmakologiczne nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.
Najczęściej wykonywanymi zabiegami operacyjnymi u psów są: sterylizacja i kastracja, usuwanie guzów nowotworowych, operacje ropomacicza u suk, szycie ran oraz zabiegi na tkankach miękkich i kościach (np. amputacje, operacje przepukliny, operacje stawów itp.).
Jak przygotować psa do zabiegu chirurgicznego?
Przed zabiegiem wykonywane są różnorodne badania m.in. badanie kliniczne oraz badania morfologiczne i biochemiczne krwi. U psów starszych wskazane jest przeprowadzenie badania ultrasonograficznego (USG) oraz elektrokardiografii (EKG). W zależności od przeprowadzanego zabiegu weterynarz może zlecić wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (RTG, np. przy operacjach złamań). Lekarz weterynarii powinien również przeprowadzić z właścicielem operowanego psa szczegółowy wywiad na temat przebytych chorób, wcześniejszych zabiegów chirurgicznych oraz ewentualnych niepokojących zachowań psa takich jak: wymioty, biegunki, apatyczność, brak apetytu. Właściciel jest także zobowiązany do udzielenia informacji na temat rui. Te informacje i badania pozwolą lekarzowi ostatecznie ocenić, czy zabieg można przeprowadzić w ustalonym terminie, czy lepiej go odłożyć.
W dniu zabiegu zwierzę musi mieć pusty przewód pokarmowy, gdyż wypełniony stanowi dodatkowe obciążenie układu krążenia. Ponadto, po podaniu niektórych środków znieczulających, mogą wystąpić wymioty, a w konsekwencji zachłyśnięcia i krztuszenie powodujące komplikacje zagrażające życiu. Przez 12-24 godzin przed zabiegiem pies powinien przejść na ścisłą głodówkę. Picie wody jest jak najbardziej wskazane, aby nie odwodnić organizmu.
Przez ostatnie 12 godzin przed operacją pies powinien przebywać w domu. Można go jedynie wyprowadzać na zewnątrz na smyczy, by mógł oddać mocz i kał. W dniu poprzedzającym zabieg i w dniu samego zabiegu, należy unikać długotrwałych i intensywnych zabaw oraz szkolenia i treningu psa. Tuż przed zabiegiem konieczne jest wyjście na dłuższy spacer, w czasie którego zwierzę odda mocz i kał.
Wprowadzanie psa w stan narkozy
Do zabiegu operacyjnego kwalifikowane są tyko psy w dobrej kondycji fizycznej. Apatia, podwyższona temperatura ciała, biegunka lub wymioty, okres cieczki/rui dyskwalifikują psa od zabiegu.
Przed zabiegiem lekarz podaje psu znieczulenie ogólne lub miejscowe. W przypadku znieczulenia ogólnego właściciel musi wyrazić pisemną zgodę na operację psa.
jak przygotować psa do zabiegu chirurgicznego
Przebieg zabiegu chirurgicznego
Do lecznicy zabieramy koc do przykrycia psa, transporterek, książeczkę zdrowia psa oraz wszystkie wyniki badań. Jeśli coś nas niepokoi, należy o tym poinformować weterynarza. Przebieg standardowego zabiegu jest następujący:
· Podanie znieczulenia ogólnego – rzadko możliwa jest operacja w znieczuleniu miejscowym;
· Wygolenie włosów, odtłuszczenie i zdezynfekowanie skóry oraz przykrycie pola operacyjnego jednorazową serwetą operacyjną;
· Wykonanie nacięcia skóry w miejscu operowanym.
· Ewentualne odpreparowanie tkanek i narządów oraz podwiązania naczyń krwionośnych (czasem w tym celu konieczne jest użycie elektrokautera (noża elektrycznego);
· Po przeprowadzeniu operacji ranę operacyjną płucze się płynem fizjologicznym w celu oczyszczenia rany operacyjnej;
· Zaszycie powstałą ranę. Szycie rany polega na osobnym zszyciu tkanki podskórnej, a dopiero potem skóry, stosując tzw. szew śródskórny lub szycie chirurgiczne tradycyjne;
· Założenie opatrunku na powstała ranę pooperacyjną, stosując np. nowoczesny tzw. opatrunek przyszyty do skóry (stosowany gł. w przypadku ran rozległych), który usuwa się po 2-3 dniach. Bez względu na to jaki rodzaj opatrunku zostaje założony, właściciel zawsze powinien zabezpieczyć taką ranę przed zabrudzeniem oraz lizaniem przez psa – np. za pomocą nałożenia na szyję psa tzw. kołnierza hiszpańskiego, uniemożliwiającego dotykanie pyskiem ran operacyjnych, ich rozgryzanie i otwieranie.
Postępowanie właściciela psa po zabiegu chirurgicznym
W klinice zwierzęta przebywają pod opieką do momentu wybudzenia, czyli ok. 4-6 godz. po zabiegu. Pacjent jest wydawany w stanie stabilnym i wybudzony. Po zabiegu chirurgicznym jeszcze przez kilka do kilkunastu godzin organizm zwierzęcia nie funkcjonuje normalnie i wykazuje nadmierną wrażliwość na bodźce zewnętrzne. Temperatura ciała może odbiegać od normy, w związku z zaburzeniami pracy ośrodka termoregulacji. Po zabiegu psy dostają środki przeciwbólowe, dawkowane w iniekcji i działające przez 24 godziny, natomiast do domu dostają środki przeciwbólowe w tabletkach lub w zawiesinie. Bardzo dobre w tym czasie są też termofory pozwalające utrzymać odpowiednią temperaturę ciała, pomagające im łatwiej zasnąć i uspokoić się.
Chihuahua w kołnierzu ochronnym odpoczywający po operacji
Rekonwalescencja
Rekonwalescent powinien mieć przygotowane miękkie posłanie na podłodze. Nie wolno go brać do łóżka po zabiegu, gdyż podczas próby zeskoku może zrobić sobie krzywdę. Niebezpieczne jest też pozwolenie psu na zbyt wczesne próby podnoszenia się, mogące powodować urazy ran pooperacyjnych. Pies musi być w tym czasie pod stała obserwacją. Przez ok. 12 godz. po zabiegu nie należy podawać mu jedzenia i picia. Z powodu głodówki oraz spowolnienia czynności jelit przez pierwsze 2 dni po operacji może nie oddawać kału, choć powinien normalnie oddawać mocz. Może też nie trzymać moczu i/lub kału (efekt uboczny narkozy).
Wyprowadzanie na spacer
Przez pierwsze dwa tygodnie psy wyprowadzamy wyłącznie na smyczy, aby nie biegały i nie nadwyrężały ran. W okresie rekonwalescencji zabronione są też intensywne zabawy, treningi itp. Psy często starają się zerwać opatrunek założony na ranę pooperacyjną, lub wylizując ranę, samodzielnie usunąć szwy. W takim wypadku warto zastosować kołnierz pooperacyjny.
Uwaga! Bezwzględnie przestrzegamy terminów pooperacyjnych wizyt kontrolnych u weterynarza, wszelkich jego zaleceń dotyczących podawania leków oraz zaleceń szczególnych dotyczących postępowania w okresie rekonwalescencji psa.
