Zobacz także:
- ABC sprzedaży psów w Polsce
- Agresywne spaniele / agresja u spaniela
- Anatomia psa opis wszystkich narządów i układów występujących u psa
- Co zrobić gdy atakuje pies?
- Jak postępować z obcym psem?
- Jaki charakter ma Berneńczyk?
- Metody szkolenia psów stosowane przy tresurze psa.
- Szkolenie psów, czy dziecko może szkolić psa?
Szkolenie i prowadzenie zwierzęcia bez chociażby minimalnej wiedzy na temat jego temperamentu, możliwości psychicznych oraz sposobu reagowania na sytuacje stresowe, z całą pewnością będzie nieefektywne i nie pozwoli w pełni wyeksponować natury czworonoga. Zanim przejdziemy do szkolenia psa, powinniśmy zrozumieć, czym tak naprawdę jest charakter i jak należy go kształtować. Odpowiedzmy sobie na te pytania: Jaki charakter ma mój pies? Czy jest cholerykiem, melancholikiem czy sangwinikiem?
Definicja charakteru psa
Wedle definicji E. Serferego przez charakter rozumiemy "całość wszystkich wrodzonych i nabytych fizycznych i duchowych cech, właściwości i zdolności, które określają, kształtują i regulują stosunek psa do otoczenia". Co za tym idzie charakter jest strukturą złożoną i składa się z wielu różnych elementów budujących całość jego psychicznej sylwetki. Oczywiście pewne właściwości mają charakter stały i niezmienny – mówimy wówczas o cechach wrodzonych, odziedziczonych po przodkach. Pies jest takim, jakim stworzyła go natura, niemniej posiada zdolności do pamiętania, kojarzenia oraz uczenia się, dlatego jego reakcje mogą być w pewnym stopniu modyfikowane. Charakter czworonoga jest zatem kształtowany przez zdobyte doświadczenia i może zostać opisany przez obserwację zwierzęcia w różnych sytuacjach. Świadomy wychowawca musi czasem stwierdzić, że dany osobnik nie wywiąże się ze swojego zadania w sposób kompleksowy, gdyż leży to poza jego możliwościami. Cała sztuka polega na tym, aby wypowiedziany osąd odnosił się bądź do umiejętności wrodzonych, bądź nabytych. Doświadczony szkoleniowiec będzie w stanie odróżnić te dwa typy problemu.
każdy z mopsów ma inny charakter
Mówiąc o charakterze psa nie możemy zapominać, że jest on różny w różnych okresach życia zwierzęcia. Inna reakcja jest właściwa dla kilkumiesięcznego szczeniaka, zaś inna dla doświadczonego psa czy psa seniora. Decydują o tym oczywiście naturalne procesy dojrzewania oraz bagaż życiowy czworonoga.
Charakter psa – Struktura charakteru czworonoga
Skoro wiemy już, jak interpretować pojęcie „charakteru”, spróbujmy omówić jego strukturę oraz opisać poszczególne elementy, które warunkują sposoby reagowania na określone sytuację. Generalnie rzecz ujmując, wyróżniamy trzy grupy czynników:
- konstytucję,
- popęd i instynkty,
- wyższe zdolności psychiczne.
Poprzez konstytucję mamy oczywiście na myśli sprawność fizyczną czworonoga. Truizmem byłoby stwierdzenie, że pies w kwiecie wieku, sprawny i silny, będzie zachowywał się zupełnie inaczej niż chory czy upośledzony psiak. Wygląd ogólny czworonoga może nam wiele powiedzieć, chociaż nie powinniśmy zawierzać temu wrażeniu w sposób absolutny. Zwierzę, które sprawia wspaniałe pierwsze wrażenie, nie zawsze jest doskonałe pod względem użytkowym. Obserwując małego ratlerka, trudno od niego oczekiwać, aby stał się obrońcą domu; z drugiej strony, patrząc na potężnego owczarka niemieckiego, trudno nie odnieść wrażenia, że doskonale poradzi sobie w tej roli. Konstytucja psa nie odnosi się wyłącznie do jego cech fizycznych, ale także temperamentu wynikającego z właściwości systemu nerwowego. Przez pojęcie temperamentu rozumiemy natomiast szybkość reakcji na bodźce oraz zachowanie równowagi między procesami hamowania i pobudzania, wynikające ze sprawności narządów zmysłów oraz systemu nerwowego i mózgu.
podczas zabawy można zaobserwować charakter poszczególnego psa
W zależności od sposobu i tempa reakcji wyróżniamy następujące rodzaje temperamentów (za Pawłowem):
- choleryczny
Cechuje psy, które szybko reagują na bodźce, i wolno wracają do równowagi psychicznej. Tego typu zwierzęta są trudne w szkoleniu zważywszy na dużą pobudliwość i łatwość rozproszenia.
- sangwiniczny
Kiedy procesy pobudzania i hamowania pozostają w równowadze, ale zachodzą silnie i szybko. Psy wykazują dużą aktywność i dobrze oswajają się ze zmiennymi warunkami otoczenia.
- flegmatyczny
Zaistnienie i zanikanie reakcji na bodźce zachodzi z równą siłą, ale dość powoli. Psy flegmatyczne źle znoszą zmiany, ale są spokojne i opanowane.
- melancholiczny
Pies niezbyt silnie reaguje na bodźce i raczej źle przystosowuje się do wszystkich zmian. Psy melancholiczne zazwyczaj nie nadają się do szkolenia.
Jaki temperament ma każdy z tych psów?
Charakter psa – próba osobowości psa
Jeżeli zechcemy wykonać próbę i określić temperament własnego psa, musimy pamiętać, że rzadko kiedy trafia się egzemplarz, który wzorcowo wpisuje się w którąś z podanych definicji. Przeprowadzając próbę, pamiętajmy, że psy reagują z różną siłą na różne bodźce, dlatego bezsensowne jest oczekiwanie, że Chihuahua zainteresuje się tropem zająca, albo wykaże wielką chęć do obrony swojego domostwa. Określenie temperamentu psa najlepiej zatem wyrazić w oparciu o całość jego zachowań powiązanych z bodźcem lub sytuacją.
Z temperamentem ściśle wiąże się wytrwałość oraz wrażliwość psychiczna psa. Czworonogi, które mają silny system nerwowy oraz doskonałą sprawność fizyczną, są zdolne do podjęcia długotrwałego wysiłku oraz ciężkiej pracy. O takich psach możemy powiedzieć, że są wytrwałe, przyjmując zastrzeżenie, że owa wytrwałość ujawnia się przy określonych typach prac. Psy wytrwałe bardzo często są określane mianem „twardych”, czyli takich, które nie przejmą się przeciwnościami losu i mimo odniesionej porażki albo kontuzji, nie zawahają się podjąć podobną próbę w przyszłości. Dobrym tego przykładem jest próba upolowania zwierzyny. Wytrwały i twardy pies będzie próbował przechwycić zająca nawet wtedy, gdy wcześniej nadzieje się na wystający z ziemi konar drzewa i odniesie rany.
Pies myśliwski jest psem wytrwałym? na pewno tak
Pies, który ma słabszą psychikę, będzie obawiał się powtórzyć skoku i zrezygnuje z pościgu. Odporność psychiczna jest niezwykle istotną właściwością użytkową psa. Warto zdawać sobie sprawę, że psy, które przechowują w pamięci nieprzyjemne doznania, są znacznie trudniejsze w szkoleniu. Pies „miękki” szybko zniechęca się i odmawia dalszej współpracy. Niestety, pech chce, że takie czworonogi są zazwyczaj podatne na szkolenie, gdyż zapamiętują dużo rzeczy i są inteligentne. Pies „twardy” może z kolei sprawiać pewne kłopoty, ponieważ lekceważy sobie karę i nie przejmuje się napomnieniami właściciela.
Ogólna wrażliwość psa wynika najczęściej z jego wytrzymałości, chociaż nie można traktować tych pojęć jako równoznacznych. Pies bardzo „miękki” z rzadka bywa wytrzymały w działaniu, zaś zwierzęta zdolne do podjęcia długiej pracy nieczęsto wykazują dużą twardość.
