KARELSKI PIES NA NIEDŹWIEDZIE (Karjalankarhukoira / Karelian Bear Dog)
Historia
Karelski pies na niedźwiedzie został wyhodowany do polowania na duże zwierzęta w tym niedźwiedzie. To zapalony łowca, który osacza zwierzynę i wskazuje ją oszczekiwaniem. Psy cechuje znakomita orientacja przestrzenna.
Karelczyk jest blisko spokrewniony z rosyjską łajką. Nazwa rasy pochodzi od Karelii, krainy leżącej w Rosji, w pobliżu fińskiej granicy. Sama rasa została jednak ukształtowana w Finlandii, gdzie w 1920 roku założono jej pierwszą hodowlę. W 1936 roku psy zostały zaprezentowane pierwszy raz w czasie wystawy helsińskiej. Po II wojnie światowej w Finlandii pozostało zaledwie 40 psów karelskich, jednak dzięki wysiłkom kynologów udało się odbudować populację i ustalić nowy standard. W latach 60. hodowla psów ponownie przechodziła kryzys, ale po latach rasa zaczęła na nowo zyskiwać popularność i stała się bardzo popularna we Szwecji.
Obecnie czworonogi służą w Finlandii do polowania na łosie. W Polsce są wykorzystywane głównie w czasie polowań na dziki, ale wielu myśliwych poluje z nimi także na ptactwo m.in. dzikie kaczki i bażanty oraz na zwierzęta futerkowe, np. kuny.
Wygląd
Karelski pies na niedźwiedzie to średniej wielkości czworonóg o krzepkiej budowie ciała. Jego długość w kłębie nieznacznie przekracza wysokość. Głębokość tułowia stanowi ok. połowę wysokości w kłębie. Stosunek kufy do czaszki wynosi ok. 2:3. Długość czaszki jest mniej więcej równa jej szerokości i głębokości. Głowa widziana z przodu ma trójkątny kształt. Czaszka szeroka; widziana z przodu i z boku może być nieco wypukła; najszersza między uszami. Ledwie zauważalna bruzda czołowa. Łuki brwiowe nieznacznie rozwinięte. Stop niezbyt mocno zaznaczony; nieco rozciągnięty; biegnie łukiem ku czaszce. Nos duży, czarnego koloru. Kufa głęboka, zwężająca się nieznacznie ku nosowi. Grzbiet nosa prosty. Wargi powinny być dosyć cienkie i napięte. Szczęka i żuchwa bardzo mocne. Zęby dobrze rozwinięte i symetryczne ustawione w ciasnym zgryzie nożycowym; prawidłowe uzębienie. Mocne łuki jarzmowe. Oczy dosyć małe, nieco owalne. W różnych odcieniach brązu; nigdy żółte. Uszy stojące, osadzone dosyć wysoko, średniej wielkości, nieco zaokrąglone koniuszki. Szyja umięśniona, średniej długości, łukowata, okryta gęstym włosem. Bez łałoku. Kłąb wyraźnie zaznaczony, zwłaszcza u samców; u suk – słabiej zaznaczony. Grzbiet prosty i umięśniony. Lędźwie krótkie i umięśnione. Zad szeroki, mocny, nieco opadający. Klatka piersiowa pojemna, niezbyt szeroka, dosyć długa, sięgająca mniej więcej do łokci. Żebra nieco wysklepione; przedpiersie wyraźne, choć niezbyt szerokie. Dolna linia brzucha nieco podciągnięta. Ogon wysoko osadzony, średniej długości, wywinięty nad grzbietem; koniec ogona dotyka boków lub grzbietu. Naturalnie krótki ogon jest dopuszczalny. Przednie kończyny mocne, o mocnym kośćcu. Widziane z przodu – proste i równoległe.
Ramię i łopatka są tej samej długości; przedramię – nieco dłuższe. Łopatki raczej ukośne, umięśnione. Ramię nieco ukośne, mocne. Łokcie ustawione prosto do tyłu, osadzone w pionowej linii, biegnącej od szczytu łopatki. Przedramię proste i pionowe. Śródręcze średniej długości, nieco ukośne. Przednie łapy zwarte, odpowiednio wysklepione, okrągławe, ustawione do przodu. Sprężyste opuszki; boki okryte gęstym włosem. Kończyny tylne mocne i umięśnione; widziane z tyłu – proste i równoległe. Przednia linia tylnych kończyn równomiernie wyoblona. Udo szerokie i długie, o mocnych mięśniach. Kolano ustawione do przodu; umiarkowanie kątowane. Podudzie długie, umięśnione. Staw skokowy nisko nad podłożem, o wyraźnym kątowaniu. Śródstopie krótkie, mocne i pionowe. Tylne łapy zwarte; nieco dłuższe i mniej wysklepione niż przednie. Opuszki sprężyste; boki okryte gęstym włosem.
Skóra równomiernie napięta, bez zmarszczek. Włos okrywowy twardy i prosty; na szyi, grzbiecie oraz z tyłu ud – dłuższy niż gdziekolwiek indziej. Podszycie miękkie i gęste. Dopuszczalnymi typami umaszczenia są: czarna; także matowa lub z odcieniem brązowym. Większość przedstawicieli rasy ma wyraźne białe znaczenia na głowie, szyi, klatce piersiowej, brzuchu oraz kończynach. Idealna wysokość w kłębie dla dorosłego psa wynosi 57 cm, suki są mniejsze i mierzą ok. 52 cm. Tolerowane odchylenia w granicach 3 cm. Psy ważą średnio 25-28 kg. Suki są lżejsze i ważą 17-20 kg.
Użytkowność i Temperament
Psy pełnią wielorakie funkcje; są płochaczami, pływakami i aporterami zarówno ptaków śmiertelnie postrzelonych, jak i postrzałków.
Mają spokojne usposobienie i są zazwyczaj przyjaźnie nastawione do ludzi; jednocześnie okazują nadzwyczajną ciętość i odwagę w stosunku do dzikich zwierząt. Łatwo poddają się szkoleniu, są bardzo pojętne; źle reagują na wszelkie próby „ciężkiego” szkolenia. Podobnie jak wszystkie szpice myśliwskie wykazują w czasie polowania dużą samodzielność w działaniu i wytrwale tropią postrzałki. Odznaczają się także ogromną wytrzymałością fizyczną.
Polując na ptactwo, posługują się zwykle ” górnym wiatrem”; w czasie polowania na dziki idą tropem i mają skłonność do osaczania oraz oszczekiwania zwierza. Przy osaczeniu dzika zachowują ostrożność i nigdy nie atakują go od strony głowy.
Czworonogi są bardzo pewne siebie i bywają agresywne w stosunku do innych psów. Nigdy nie powinny być wrogo nastawione do ludzi. Nie są to wybitne psy stróżujące i obrońcy. Wierne i oddane w stosunku do swojej rodziny. Cechują się przyjacielskim nastawieniem do dzieci, chociaż źle znoszą zbyt natarczywe pociechy. Nie znoszą siedzenia w samotności; mają duże zapotrzebowanie na ruch, dlatego właściciel powinien zapewnić im stałą dawkę aktywności fizycznej. Najlepiej czuje się w rodzinach, których członkowie lubią aktywnie spędzać czas.
Pies absolutnie nie nadaje się do życia w mieście. Powinien mieszkać w domu z ogrodem, gdzie będzie miał możliwość wybiegania się. Jako że ma dość trudny charakter wymaga zdecydowanego przewodnika, który nie pozwoli na przejęcie funkcji samca alfa w stadzie.
Zdrowie i Pielęgnacja
Rasa jest generalnie zdrowa. Istnieje potencjalne ryzyko zachorowania na dysplazję stawów biodrowych. Pielęgnacja nie stanowi żadnego problemu; w zupełności wystarczy przeczesywanie włosa średnio raz na dwa tygodnie.
Wysokość: Idealna wysokość w kłębie dla dorosłego psa wynosi 57 cm, suki są mniejsze i mierzą ok. 52 cm. Tolerowane odchylenia w granicach 3 cm.
Waga: Psy ważą średnio 25-28 kg. Suki są lżejsze i ważą 17-20 kg.
Umaszczenie: Dopuszczalnymi typami umaszczenia są: czarna; także matowa lub z odcieniem brązowym. Większość przedstawicieli rasy ma wyraźne białe znaczenia na głowie, szyi, klatce piersiowej, brzuchu oraz kończynach.
Zdrowie: Rasa jest generalnie zdrowa.
Pielęgnacja: Wystarczy okazjonalne czesanie włosa.
Rodzina: Karelski pies na niedźwiedzie to czworonóg samodzielny w pracy i na polowaniu; odważny, cięty i posiadający potrzebę dominacji. Wymaga odpowiedniego i konsekwentnego szkolenia. Zupełnie nie nadaje się dla niedoświadczonego właściciela.
Pochodzenie: Finlandia
Inne nazwy: Karelian bear dog, Karjalankarhukoira, Björnhund.
Cena Karelskiego psa na niedźwiedzie z rodowodem to koszt około 3000 do 3700 złotych. Źródło (Allegro, Alegratka, Olx). Ceny z roku 2021.
Klasyfikacja FCI - grupa V, sekcja 2, nr wzorca 48. W krajach skandynawskich podlega próbom pracy.