Udostępnij ten artykuł.

Krzyżówki międzyrasowe radzieckich kynologów i genetyków

W latach 30. i 40. XX wieku. w Centralnej Szkole, powołanej do życia 1924 roku w osadzie Kuskovo (Okręg Moskiewski), przy Wyższej Szkole Wojsk Piechoty Strzelców "Strzał", przeprowadzano pierwsze, eksperymentalne krzyżówki międzyrasowe. Idea przyświecająca hodowcom była prosta – radzieckie psy miały być duże, silne, cięte i wytrzymałe na trudne warunki atmosferyczne. W tym okresie prowadzono także hodowlę i selekcję pod kątem odpowiednich cech fizycznych i psychicznych owczarka niemieckiego, co w rezultacie doprowadziło do powstania nowego typu owczarka, który w niedługim czasie przerodził się w nową rasę – owczarka wschodnioeuropejskiego. Rosyjskie krzyżówki psów okazały się bardzo cenne dla wojska i służb państwowych, a niektóre z nich przetrwały do naszych czasów. Przyjrzyjmy się im bliżej.

Rosyjskie krzyżówki psów (nie uznane przez FCI) ich krótka charakterystyka

Dog moskiewski

W latach 50. XX wieku Dog niemiecki był w Związki Radzieckim rarytasem. Cechy charakteru i imponujący wygląd czyniły zeń doskonałego stróża i obrońcę, ale szata kompletnie dyskwalifikowała doga jako psa szerzej wykorzystywanego w trudnych warunkach klimatycznych. Hodowcy radzieccy postanowili zatem połączyć zalety doga z owczarkiem wschodnioeuropejskim, chcąc uzyskać dużego i bardzo silnego psa w typie mastiffa, ale z nieco grubszą okrywą włosową. Na pierwszym etapie prowadzono równoległe krzyże – samice dogów z samcami owczarków oraz samice owczarków z samcami dogów. Uzyskane potomstwo było zbliżone wyglądem do doga, miało płowe umaszczenie i maskę, zaś głowa przywodziła na myśl głowę owczarka. Drugie pokolenie otrzymano w dwóch wariantach – część mieszańców pierwszej generacji została ponownie pokryta z owczarkami, zaś druga część – z błękitnymi dogami. Z krzyżówki mieszańców z dogiem otrzymano zwierzęta w typie doga o czarnej maści. Następnie otrzymane mieszańce I i II generacji kryto między sobą, stosując wybrane metody hodowlane. Dla tej grupy rasowej spisano i opublikowano wzorzec w 1964 roku. Niestety, mimo prac pogłowie było bardzo zróżnicowano i nie spełniało wytycznych przedstawionych we wzorcu. Większość czworonogów osiągała wielkość i pokrój owczarka wschodnioeuropejskiego, ale o bardziej kwadratowej sylwetce. Ich okrywa włosowa nadal była krótka i kiepsko chroniła przed zimnem. Osobniki miały kopiowane uszy – podobnie jak boksery. Ostatecznie prace nad kształtowaniem grupy rasowej zostały porzucone.  

Moskiewski wodołaz zwany również rosyjskim nowofundlandem to krzyżówka psów rasy (owczarek kaukaski x nowofundland x owczarek wschodnioeuropejski)

W latach 50. XX wieku jedyną rasą zdolną do pracy w wodzie był nowofundland. Jego wygląd, dobra szata i wytrzymałość, sprawiały, że mógł być w zasadzie kwalifikowany do szerszej służby – mógłby, gdyby nie łagodny charakter i mała liczebność rasy. Przeszkody można było jednak obejść, dlatego hodowcy postanowili skrzyżować łagodnego nowofundlanda z ostrym owczarkiem kaukaskim. Otrzymane zwierzęta były dalej krzyżowane między sobą i w niedługim czasie powstała pierwsza baza hodowlana krajowej populacji. Niektórzy historycy sądzą, że moskiewski wodołaz nie był docelowym planem lecz pomostem do zrekonstruowania radzieckiej populacji nowofundlanda bądź – jak kto woli – zrekonstruowania jego bliższej odmiany.  
Pierwsze krzyżówki nie przyniosły żadnych niespodzianek. Hodowcy otrzymali duże, mocne i czarno umaszczone kudłate czworonogi, które w kolejnych generacjach były już bardziej podobne do ras wykorzystywanych w procesie ich tworzenia. Dalszy dobór hodowlany prowadzono już w ścisłym pokrewieństwie  z naciskiem na kolejne nowofundlandy wprowadzane do grupy rasowej. Wraz z upływem czasu hodowla tej grupy rasowej została rozdzielona na różne organizacje; w najważniejszej hodowli "Czerwona Gwiazda" i MGKSS kontynuowano pracę z grupą znaną jako wodołazy, zaś w MGOLS potomstwo wodołazów otrzymywało rodowody jako nowofundlandy. Ostatecznie władze utraciły zainteresowanie wodołazami, których nie dość, że było mało, to ponadto przestały się odróżniać od nowofundlandów. Koniec końców nie doszło także do uznania moskiewskich wodołazów. Kontynuacja procesu tworzenia rasy okazała się zatem bezsensowna.

rosyjska krzyżówka psów - moskiewski wodołaz

Moskiewski wodołaz

Moskiewski stróżujący (bernardyn x owczarek kaukaski x rosyjski gończy łaciaty x owczarek wschodnioeuropejski)

Moskiewski stróżujący to grupa rasowa, której istnienie trudno wytłumaczyć. Oczywiste jest, że podstawową ideą hodowców było uzyskanie psa służbowego, jednak trudno wytłumaczyć jak miało do tego dojść, skoro do tworzenia rasy wykorzystano ciężkiego, trudnego w odchowaniu i łagodnego z natury bernardyna; Moskiewski stróżujący był krzyżówką bernardyna z owczarkiem kaukaskim, rosyjskim gończym łaciatym z wlewką owczarka wschodnioeuropejskiego oraz innych ras. Podstawą nowej rasy miał być rzecz jasna owczarek kaukaski, zaś dodanie innych ras miało zminimalizować niedoskonałości ras przewodnich. Na skutek krzyżowań otrzymano dużego i masywnego psa o łbie kaukaza i ciele bernardyna. Sam wygląd nie miał dużego znaczenia, liczył się przede wszystkim charakter. Niestety, mimo wyeliminowania pewnych niepożądanych cech jak upór i zbytnia samodzielność, część osobników tej grupy rasowej nadal była uparta i odnosiła się powściągliwie do opiekuna. Szkolenie psów również nie należało do najłatwiejszych. W kolejnych latach hodowcy eksperymentowali już z samym moskiewskim stróżującym, aby jakoś określić cechy jego charakteru i wygląd. Jednym razem przycinano uszy, ogony, innym razem pozostawiano w stanie naturalnym.

Krzyżówki międzyrasowe radzieckich kynologów i genetyków

Moskiewski stróżujący dziś - reproduktor LUKARA, fot. Jana Zemanová, hodowla RUSKÝ MEDVĚD


Rasa nie weszła jednak do masowej służby, niemniej zainteresowanie nią wcale nie zmalało. Hodowlę kontynuowano w punkcie hodowlanym „Czerwona Gwiazda”, a następnie w innych organizacjach DOSAAF. Liczebność populacji osiągnęła taki poziom, że w 1985 roku uznano moskiewskiego stróżującego za odrębną rasę w ZSRR. Rasa nie została jednak uznana przez FCI. Krzyżówki międzyrasowe radzieckich kynologów i genetyków

Czarny Terier Rosyjski

Czarny terier rosyjski jest stosunkowo młodą rasą, której początki sięgają lat 50. XX wieku. Do jej stworzenia wykorzystano sznaucera olbrzymiego, rottweilera, airedale teriera oraz w niewielkim stopniu nowofundlanda, owczarka kaukaskiego, owczarka wschodnioeuropejskiego i doga niemieckiego. Głównym celem przyświecającym hodowcom było stworzenie psa łączącego w sobie odporność na ciężki klimat, odpowiednią budowę ciała, łatwość w szkoleniu, odwagę i dzielność. Psy miały być wykorzystywane do ochrony obiektów państwowych i strategicznych w Związku Radzieckim. Przeglądając rodowody czernyszy możemy znaleźć w nich przedstawicieli nieoczekiwanych ras m.in. łajek, jużaków czy nawet białych pudli. Na szczęście dzisiejsze pogłowie oczyściło się już z przypadkowej krwi, gdyż potomkowie psów byli poddawani korekcie na wystawach i w czasie pracy szkoleniowej.

Czarny terier rosyjski (Russkiy Tchiorny Terrier) na wystawie psów rasowych

Czarny terier rosyjski (Russkiy Tchiorny Terrier)

Owczarek wschodnioeuropejski

Owczarek wschodnioeuropejski, tzw. wostocznik, to rasa nieuznana przez FCI. Wostocznik po rosyjsku Восточно-европейская овчарка (ВЕО) stanowią rosyjską odmianę owczarka niemieckiego i od niego się wywodzą. Rasa powstała w wyniku krzyżowania owczarków niemieckich z kaukaskimi, środkowoazjatyckimi i łajkami. To czworonogi w starym typie – duże, mocno zbudowane i o prostym grzbiecie. Mają znacznie stabilniejszą psychikę niż owczarki niemieckie, przez co łatwo poddają się szkoleniu i szybko przyswajają nowe komendy. W Związku z Radzieckim były powszechnie stosowane przez policję, wojsko i straż graniczną w charakterze psów służbowych. Dziś to dość popularna rasa psa, użytkowana jako pies stróżujący i obronny. Poza Rosją Wastocznik jest prawie nie znany.

owczarek wschodnioeuropejski (wostocznik)

Owczarek wschodnioeuropejski (wostocznik), fot. Marcin Błaszkowski

Pies Sulimowa

Pies Sulimowa, Sobaka Sulimowa, to rasa psa, która nie została dotychczas zarejestrowana ani wprowadzona do powszechnej hodowli. Jeden z mało znanych, rosyjskich hodowców zdecydował się skrzyżować powszechnie występujące rasy psów z szakalami. Wedle jego obserwacji szakale mają bardzo wrażliwy węch, którego nie powstydziłby się żaden pies tropiący. Skrzyżowanie zarejestrowanych ras, posiadających określone przymioty, z szakalem miało jego zdaniem doprowadzić do stworzenia użytecznego psa służbowego. Tak też się stało. Zwierzęta pozostają obecnie pod nadzorem służb państwowych i są wykorzystywane do tropienia i wyszukiwania narkotyków.

Krzyżówki międzyrasowe radzieckich kynologów i genetyków, Krzyżówki międzyrasowe radzieckich kynologów i genetyków

Tagi artykułu: