Leptospiroza u psa (znana również jako syndrom Weil, gorączka canicola, gorączka Canefield, gorączka nanukayami, 7-dniowa gorączka itp.) jest spowodowana przez zakażenie bakteriami z rodzaju Leptospira i oddziałuje na ludzi, ssaki, ptaki i płazy. Najczęstszymi ofiarami leptospirozy u ssaków są psy.
Choroba została po raz pierwszy opisana przez Adolfa Weila w 1886 roku, który określił ją jak "ostrą chorobę zakaźną, w której rozszerzeniu ulega śledziona, dochodzi do zmian żółtaczkowych oraz zapalenia nerek ". Głównym źródłem zakażenia leptospirozą jest woda, która została zanieczyszczona zwierzęcym moczem. Sam kontakt ze skórą nie jest niebezpieczny; problem pojawia się wówczas, gdy zanieczyszczona woda dostanie się do oczu, błon śluzowych, bądź ran na skórze.
Źródło zakażenia
Leptospiroza u psa jest spowodowana przez krętki bakterii o nazwie Leptospira. Istnieje, co najmniej pięć serotypów, z których wszystkie wywołują choroby u psów: Icterohaemorrhagiae, Canicola, Pomona, Grippotyphosa i Bratislava. Oprócz wymienionych istnieją jeszcze inne ( o wiele rzadsze), zakaźne szczepy. Genetycznie różne odmiany leptospiry mogą być identyczne pod względem serologicznym i na odwrót.
Tradycyjny system serologiczny jest na tę chwilę pozornie bardziej użyteczny z punktu widzenia diagnostyki i epidemiologii (co rzecz jasna może się szybko zmienić z powodu dalszego rozwoju i postępu technologicznego tego działu medycyny).
Leptospiroza u psa jest przenoszona przez mocz zakażonego zwierzęcia i jest zaraźliwa przez cały okres pozostawania substancji w postaci płynnej. Pomimo, że głównymi nosicielami choroby są szczury, myszy i krety to inne zwierzęta również mogą stać się gospodarzami wtórnymi (mowa przede wszystkim o psach, jeleniach, zającach, jeżach, krowach, owcach, szopach). Psy mogą zarazić się na skutek zlizania moczu zakażonego zwierzęcia z trawy lub gleby, bądź też poprzez napicie się wody z zainfekowanej kałuży. Istnieją doniesienia o "psach domowych", które nabawiły się tej przykrej dolegliwości na skutek zlizania moczu zakażonych myszy, które weszły do domu. Typy siedlisk niezwykle narażone na akumulację leptospiry to błotniste brzegi rzek, rowów, wąwozów i błotniste tereny przeznaczone na hodowlę zwierząt gospodarskich.
Istnieje bezpośrednia zależność między ilością opadów a występowaniem leptospirozy, (co sezonowa w klimacie umiarkowanym i przez cały rok w klimacie tropikalnym). Leptospiroza przekazywana jest także przez nasienie zakażonych zwierząt. Pracownicy ubojni mogą zarazić się chorobą poprzez kontakt z zakażoną krwią lub płynami ustrojowymi. Pozostałe zawody wybitnie narażone na zakażenie bakterią leptospirozy to: weterynarze, pracownicy rzeźni, rolnicy, pracownicy kanalizacji, a także wioślarze.
Głównymi objawami leptospirozy u psa są: zapalenie opon mózgowych, skrajne zmęczenie, utrata słuchu, zespół zaburzeń oddechowych, azotemia i martwica kanalików nerkowych, która prowadzi do niewydolności nerek.
Leptospiroza zwierzęca może przybierać trzy główne postaci: żółtaczkową, nerkową i posocznicową.
- Leptospiroza jelitowo-żółtaczkowa może być bardzo niebezpieczna dla zwierzęcia - nieleczona prowadzi do śmierci. Głównymi objawami odmiany żółtaczkowej są wysoka gorączka, apatia, biegunka, brak łaknienia, sztywność kończyn, drżenie mięśni i charakterystyczna dla żółtaczki barwa oczu.
- Leptospiroza nerkowa jest o wiele groźniejsza i przede wszystkim znacznie bardziej męcząca dla zwierzęcia. Okres rekonwalescencji może znacznie przeciągać się w czasie i prowadzić do poważnych, długotrwałych zaburzeń w pracy organizmu. Objawami choroby są: zapalenie nerek, nieprzyjemny zapach z pyska, krwawe wymioty i szklista barwa kału.
- Leptospiroza posocznicowa doprowadza zwierzę do śmierci już w przeciągu kilku godzin. Czworonóg pozostający w fazie agonalnej cierpi z powodu duszności, pojawiają się wybroczyny na wargach i dochodzi do nieodwracalnych zmian w mózgu.
Infekcję mikroorganizmów leptospirozy można znaleźć we krwi i płynie mózgowo-rdzeniowym w ciągu pierwszych 7 do 10 dni- po tym czasie przenosi się do nerek. Po około10 dniach mikroorganizmy można znaleźć w świeżym moczu. Diagnostyka jest niezwykle istotna i pozwala na znaczne zwiększenie dynamiki leczenia. Jako, że leptospiroza może mieć różny przebieg, bardzo często można ją pomylić z grypą i innymi chorobami wirusowymi. Specjalne testy są zatem niezbędne do prawidłowego jej rozpoznania. W warunkach ograniczonego dostępu do konkretnych środków diagnostycznych, należy zwrócić szczególną uwagę na objawy i odbyć dokładny wywiad z pacjentem.
Leczenie leptospirozy u psa jest stosunkowo skomplikowanym procesem składającym się z dwóch głównych elementów: tłumienia czynnika sprawczego i zwalczania ewentualnych powikłań. Terapia opiera się zazwyczaj na podawaniu dwóch leków: penicyliny i doksycykliny. Penicylina niweluje zakażenie krwi u zwierząt, zaś doksycyklina jest używana w celu wyeliminowania nosiciela.
Objawowe leczenie leptospirozy u psa (szczególnie w ciężkich przypadkach) polega na detoksykacji i normalizacji równowagi wodno-elektrolitycznej. Dializa jest stosowana tylko w szczególnych przypadkach.
