Nużyca to przykra przypadłość zdrowotna, która atakuje wiele gatunków zwierząt - nie tylko psy. Przypadki zachorowań odnotowuje się wśród kotów, bydła, owiec i kóz. W poniższym artykule skoncentrujemy się jednak na opisie nużycy u psów. Zapoznamy Państwa z głównymi czynnikami etiologicznymi, determinującymi powstawanie tego schorzenia oraz poradzimy, co należy zrobić w przypadku podejrzenia choroby u swojego pupila. Życzymy miłej lektury i zachęcamy do przeczytania pozostałych tematów z zakresu psich chorób.
Nużyca u psa
Nużyca u psów to zapalne schorzenie skóry wywołane obecnością Demodex canis - nużeńca psiego. Nużeniec jest mikroskopijnym pasożytem (osiąga wielkość od 40 do około 200 mikrometrów), rezydującym w mieszkach włosowych psów. Sama obecność pasożyta nie wydaje się szczególnie groźna - w wielu przypadkach zamieszkuje on zdrową skórę zwierzęcia. Problem pojawia się, jeżeli pasożyty zbytnio się namnożą i rozszerzą na ciele zwierzęcia.
Zakażenie nużeńcem następuje już w pierwszych dniach życia szczeniąt. Nużeniec przechodzi najczęściej w czasie karmienia, bądź wylizywania szczeniąt przez matkę (wszystkie zabiegi pielęgnacyjne wykonywane na wczesnych etapach życia psa mogą być dlań potencjalnie groźne). Kolonialny rozwój pasożytów stanowi najczęściej wynikową przyjmowania niektórych grup leków (przede wszystkim leków obniżających odporność i antybiotyków), bądź spadku odporności na skutek choroby.
Nużyca psów może mieć cztery postacie: ogniskową, palcową oraz uogólnioną młodzieńczą lub nużycę wieku dorosłego. Każdy typ nużycy wymaga osobnej diagnostyki i daje nieco inne objawy kliniczne. Zacznijmy, zatem od przedstawienia najczęściej spotykanego typu - nużycy ogniskowej.
Nużyca ogniskowa pojawia się u zwierząt, które nie ukończyły jeszcze pierwszego roku. Choroba ma gwałtowny przebieg i ustępuje zazwyczaj przed upływem miesiąca. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy zwierzę musi zmagać się z objawami chorobowymi przez nawet dwa miesiące. Nużyca ogniskowa nie daje zazwyczaj powikłań i przechodzi bez większego echa. U jednej dziesiątej pacjentów nużyca ogniskowa może jednak ewoluować w postać uogólnioną, o której będzie mowa kilka akapitów niżej. Do czynników etiologicznych sprzyjających rozwojowi schorzenia, zaliczamy: młody wiek psa (nużyca atakuje prawie wyłącznie osobniki przed 10 miesiącem życia), nieprawidłowe żywienie zwierzęcia, osłabienie odporności na skutek przyjmowania leków, zbyt wczesne wejście w okres dojrzewania, zabiegi operacyjne i wszelkie inwazyjne zabiegi lekarskie, ataki pasożytów przewodu pokarmowego etc. Nie wpadajmy jednak w panikę, jeżeli nasze zwierzę zachoruje na nużycę. Zwierzęta zdrowe, zadbane i czyste nie są bowiem wolne od tej przykrej przypadłości.
Nużyca u psa objawy
Objawy ataku nużeńca u psa są bardzo wyraźne i nie sposób ich nie dostrzec. Właściciel, który ma na sercu dobro swojego zwierzęcia, powinien zareagować natychmiast, jeżeli zauważy u niego takie objawy jak: łuszczenie się skóry, pojawienie się ropnych krost wychodzących z mieszków włosowych, zwiększoną pigmentację, przerzedzanie się włosów, czerwone plamy rumieniowe. Zmiany skórne pojawiają się w kilku, newralgicznych miejscach to jest w okolicy głowy, pyska, warg, uszu, tułowia (rzadziej w okolicach łap, a jeżeli już to na łapach przednich).
Nużyca u psa leczenie
Leczenie nużycy u psów jest procesem złożonym, gdyż obejmuje zarówno leczenie objawów zewnętrznych, jak i samych przyczyn. Terapia rozpoczyna się od zwalczenia pasożyta. Kolejnym etapem jest pozbycie się wszystkich, wtórnych infekcji bakteryjnych powstałych na skutek działania pasożyta. Po zamknięciu tego etapu lekarz przepisuje leki, które mają za zadanie stymulować naturalną odporność organizmu oraz budować jego naturalną barierę immunologiczną.
Wyeliminowanie pasożyta odbywa się poprzez zastosowanie terapii antybiotykowej. Jak już zostało wcześniej powiedziane, to właśnie antybiotyki mogą stanowić główny powód rozwoju nużycy u zwierzęcia. Aby ochronić psa przed skutkami ubocznymi, właściciel musi podawać mu, zatem środki osłonowe oraz wzmacniające organizm. Odporność ogólna jest wzmacniana przez leki immunostymulujące, zaś odporność lokalna skóry przez szampony, odżywki albo maści. Jako, że niektóre leki wykazują dużą toksyczność, weterynarz musi samodzielnie podjąć najlepszą decyzję i przepisać psu określone środki.
Nużeniec
Nużyca u psa
Nużyca młodzieńcza
Nużyca młodzieńcza, jak sama nazwa wskazuje, dotyczy zwierząt młodych, które nie ukończyły jeszcze dwunastego miesiąca życia. Uogólniona nużyca młodzieńcza występuje na dużym obszarze skóry, przez co jest stosunkowo łatwa do zdiagnozowania. Choroba ustępuje zazwyczaj samoistnie, co nie znaczy, że właściciel powinien lekceważyć jakiekolwiek objawy chorobowe. Przyczyny powstawania nużycy uogólnione są w dużej mierze zbieżne do przyczyn wymienionych w punkcie wyżej, dlatego też nie wyłuszczamy ich raz jeszcze. Do katalogu ras, które są bardziej niż inne narażone na rozwój schorzenia zaliczamy: Amstaffy, Beagle, Boston terriery, Boksery, Buldogi francuskie, Buldogi angielskie, Collie, Dalmatyńczyki, Dobermany, Jamniki, Mopsy, Owczarki niemieckie, Shar-pei, Shetlie.
Zwierzęta chore na uogólnioną nużycę młodzieńczą mogą cierpieć z powodu nadmiernego łuszczenia się skóry, nadmiernej utraty włosa prowadzącej do wyłysienia, wtórne zakażenia skóry czy też powiększone węzły chłonne.
Uogólniona nużyca psów dorosłych
Logicznie rzecz ujmując, nużyca psów dorosłych dotyka zwierząt, które ukończyły już dwunasty miesiąc życia. Nużyca psów dorosłych daje takie same objawy, co nużyca wieku młodzieńczego. Jeżeli chodzi o czynniki etiologiczne, trudno je sformułować w jednoznaczny sposób. Każdy, dorosły pies jest poniekąd predysponowany do zachorowania. Czynnikami sprzyjającymi do zachorowania są rzecz jasna obniżona odporność i choroby, niemniej trudno wyprowadzić ogólną listę wszystkich możliwych czynników chorobotwórczych. Leczenie nużycy dorosłych jest z grubsza takie samo jak w przypadku postaci ogniskowej.
Postać palcowa nużycy
Odmiana palcowa jest zdecydowanie najtrudniejsza do wyleczenia i sprawia lekarzom najwięcej problemów. Grupami psów szczególnie podatnymi na zachorowania są Bernardyny i inne psy ras dużych i olbrzymich.
Nużyca u psa objawy:
- zmiany chorobowe w okolicach palców i pomiędzy palcami. Najczęściej pojawiają się otwarte rany skórne lub czerwone krosty
- bolesność palców i okolic palców, swędzenie, wysypka
- krosty podchodzące ropą, zmiany ropne na skórze
Diagnostyka zmian chorobowych
Weterynarz podejmuje decyzję o dalszym leczeniu na podstawie stwierdzonych objawów klinicznych i badań diagnostycznych. Aby upewnić się, czy pies rzeczywiście cierpi na nużeńca, pobiera zeskrobinę z jego skóry i przekazuje do dalszego badania. Wiele chorób skórnych daje, bowiem podobne objawy, dlatego też nie sposób postawić stosownej diagnozy bez konsultacji z laboratorium.
Choroby skóry u psów
Nużyca psów to zaledwie jedna z wielu przypadłości skórnych męczących nasze zwierzęta. Wiele objawów chorobowych odnosi się do przynajmniej kilku schorzeń, co oznacza, że postawienie diagnozy popartej obserwacjami klinicznymi nierzadko okazuje się niewystarczające. Lekarz prowadzący musi wziąć pod uwagę kilka czynników i dokładnie je rozpracować. Choroby skóry mogą stanowić wynikową alergii, zaburzeń hormonalnych, chorób przemiany materii, niedoborów witaminowych, nieprawidłowej diety i – dopiero na samym końcu – chorób pasożytniczych skóry. Do najczęściej spotykanych chorób pasożytniczych skóry zaliczamy nużycę, świerzbowca, pchły i wszy. Nużyca bardzo często bywa mylona ze świerzbowcem, dlatego tak ważne jest miarkowanie w stawianiu diagnozy.
Biorąc pod uwagę objawy kliniczne, lekarz zleca wykonanie konkretnego badania. W przypadku nużycy jest to badanie zeskrobiny skórnej. Często jednak zleca się badania zakaźne, parazytologiczne, bądź też mikrobiologiczne. Podjęcie decyzji bez uprzedniego wykonania badania laboratoryjnego absolutnie mija się z celem.
Leczenie psów metodami domowymi jest absolutnie nieskuteczne i nie daje oczekiwanych rezultatów. Bardzo często dochodzi do dodatkowego podrażnienia naskórka i sprowokowania reakcji alergicznej, która może okazać się dla zwierzęcia niezwykle poważna w skutkach. Żadne domowe maści ani przemywanie ran wodą utlenioną nie sprawią, że zwierzę pozbędzie się nużeńca. W takich przypadkach niezbędna jest terapia odśrodkowa, która zwalcza przyczynę problemu i jednocześnie wspomaga odbudowę układu immunologicznego.
