OWCZAREK KATALOŃSKI (Gos d'Atura Catalá - Perro de pastor catalán - Catalan Sheepdog)
Owczarki katalońskie to psy o hiszpańskiej proweniencji specjalizujące się w przeganianiu stad owiec. Czworonogi muszą wykazywać się dużą samodzielnością w działaniu, gdyż przez większość czasu same nadzorują stado. Robią to z wrodzoną łatwością, nie dopuszczając do rozproszenia się owiec. Sprawdzają się także jako strażnicy domu i obejścia. W Polsce nie są popularne.
Historia
Owczarek kataloński pochodzi prawdopodobniej z katalońskiego obszaru Pirenejów, skąd rozprzestrzenił się na pozostałe obszary Katalonii. W zapisach historycznych odnajdujemy następującą wzmiankę o rasie: Psy te są pomocnikami owczarzy i służą pasterzom wszystkich gatunków zwierząt hodowlanych. Z godną podziwu łatwością nakłaniają stado, by poszło w kierunku wskazanym przez pasterza. Ani najdzikszy byk, ani najdziksze źrebię nie okażą nieposłuszeństwa tym psom, które swoim sprytem, siłą i przede wszystkim uporem, potrafią skutecznie podporządkować sobie całe stado. To prawdziwa przyjemność móc obserwować, jak jeden samotny pasterz w towarzystwie jednego lub kilku psów, spełniających szybko, bezbłędnie i dokładnie jego komendy, prowadzi nawet bardzo liczną trzodę.
Owczarki katalońskie
Pierwszy owczarek kataloński, pies o imieniu Piar, został wpisany do hiszpańskiej księgi rodowodowej (LEO) w 1915 roku. W ciągu następnych lat zarejestrowano tylko 4 owczarki katalońskie – o wiele za mało, aby założyć planową hodowlę. Pierwszy wzorzec rasy został opracowany w 1929 roku przez lekarza weterynarii Augustina Franco, który wzorował się na psie "Tac" i suce "Iris" – pierwszych zwycięzcach wystawy w Barcelonie. Standard został uznany przez FCI w tym samym roku. Początkowo hodowla rasy nie rozwijała się zbyt intensywnie, czego przyczyną mogła być hiszpańska wojna domowa. Co więcej hodowcy i wystawcy traktowali Owczarka katalońskiego wyłącznie jako rasę psów pracujących, nieuprawnionych do CACIBa. Dopiero w 1978 roku powstał w Katalonii klub owczarków katalońskich – wówczas też rozpoczęto kampanię promocyjną. Podstawą głównej hodowli "Los Laketania" był pies "Menut" i suka "Tina", których potem "Ungos" został hiszpańskim i francuskim championem. W 1974 roku zwyciężył na wystawie w Paryżu i stał się fundamentem hodowli czystej rasy.
Z biegiem czasu owczarek kataloński stał się w rasą popularną w Hiszpanii, mimo że pozostał wiejskim psem pracującym i jak dawnej pracuje przy wypasie owiec. Przedstawiciele rasy pełnią również funkcje psów stróżujących i towarzyszących. Dobrze radzą sobie we frisbee, agility i innych psich sportach.
Owczarek kataloński wygląd
Czworonogi nie są zbyt duże; ich cechą charakterystyczną jest imponująca, błyszcząca sierść. Sylwetka psów wpisuje się w kształt prostokąta, co oznacza, że są nieco dłuższe niż wyższe (proporcje jak 9 do 8). Głowa dość mocna, szeroka i lekko wysklepiona, ale niezbyt ciężka. Proporcjonalna do wielkości ciała. Czaszka nieco wydłużona, bruzda wyraźnie zaznaczona na przedniej 1/3 długości, potem mniej wyraźna. Stop i guz potyliczny dobrze zaznaczone. Mózgoczaszka lekko wysklepiona, choć od przodu może wydawać się lekko spłaszczona. Łuki jarzmowe i nadczołowe wyraźne. Nos prosty, proporcjonalny do wielkości głowy, o mocnym, czarnym pigmentowaniu. Kufa krótka, prosta i lekko stożkowata. Wargi nie obwisające i nie przylegające za mocno. Czarne, mocno pigmentowane, podobnego koloru co podniebienie. Uzębienie mocne, dobrze wykształcone. Zęby ustawione w zgryzie nożycowym. Oczy wyraziste, inteligentne, o barwie ciemnobursztynowej i czarnych powiekach. Uszy osadzone wysoko i trójkątne w kształcie. Wiszą blisko przy głowie i są porośnięte długim włosem tworzącym frędzle. Stosunek szerokości do długości ucha wynosi 8:10. Szyja ruchliwa, mocna, muskularna, ale raczej krótka. Tułów wydaje się nieco wydłużony, umięśniony i sprawia wrażenie silnego. Kłąb dobrze zaznaczony. Grzbiet prosty. Zad lekko wzniesiony.
Owczarek kataloński na spacerze
Klatka piersiowa dobrze rozwinięta, szeroka i lekko wysklepiona. Żebra również dobrze wysklepione. Brzuch lekko podciągnięty. Ogon osadzony nisko o różnej długości. Gdy ciało psa pozostaje w spoczynku, ogon zwisa luźno i tworzy fajkę na końcu. W ruchu może być wzniesiony, ale nie zawinięty nad grzbietem. Obficie pokryty gęstym i falistym włosem.
Kończyny przednie i tylne mocne oraz suche, dobrze umięśnione. Ustawione względem siebie równolegle. Łopatki dobrze umięśnione. Łapy owalne, o czarnym i mocnych opuszkach, porośnięte gęstym włosem między palcami. Mocne, dobrze umięśnione, równoległe, dające wrażenie siły i zwinności. Uda szerokie i dobrze umięśnione. Stawy skokowe osadzone nisko. Śródstopia krótkie, pionowe i proste.
Skóra gruba i dobrze przylegająca na całym ciele. Sierść na tylnej części tułowia długa, prosta lub lekko falista. Występuje obfity podszerstek. Na głowie widoczna broda, wąsy, brwi i tupecik. Dobre owłosienie także na ogonie i kończynach. Umaszczenie nie jest jednolite, chociaż na pierwszy rzut oka może się wydawać, że ciało psa pokrywa włos jednobarwny. Kiedy przyjrzymy się dokładniej, spostrzeżemy, że maść stanowi wynikową pomieszania rozmaitych odcieni m.in. płowości, czerwieni, szarości, czerni i bieli. Cytując za wzorcem FCI podstawowe kolory, jakie z tego powstają, to:
- płowy, od jasnego do ciemnego.
- śniady, powstały z mieszaniny włosów płowych, kasztanowych, białych i czarnych, w tonach od jasnego do ciemnego.
- szary, powstały z pomieszania włosów czarnych, szarych i białych, w odcieniu od srebrzystoszarego do czarnoszarego.
Gdy dominuje włos czarny, przemieszany z białym, to w ostatecznym efekcie maść jest czarna zaszroniona. Zdarzają się też psy, u których włos czarny, rudy i płowy rozłożony jest tak, że daje efekt podpalania. Niedopuszczalne są białe ani czarne łaty, tolerowana niewielka biała gwiazdka na piersi i trochę bieli na palcach, ale pazury muszą być czarne.
Owczarek kataloński fot. Aleksander
Dopuszczalna wysokość w kłębie dla dorosłych psów wynosi od 47 do 55 centymetrów. Suki są mniejsze i mierzą od 45 do 53 centymetrów. Dorosłe osobniki ważą od 16 do 18 kilogramów. Wyróżnia się dwie odmiany Owczarka katalońskiego – długowłosą (Gos d’Atura Catala a Pelo Largo, Gos d’Atura) oraz krótkowłosą (Gos d’Atura Catala a Pelo Liso).
Owczarek kataloński temperament
Owczarek kataloński jest doskonałym psem rodzinnym. Aby w pełni zaakceptował towarzystwo dzieci i małych zwierząt, powinien być odpowiednio wcześnie socjalizowany. Psy potrzebują bardzo dużo ruchu, zatem idealnym dlań środowiskiem życia jest przedmieście lub wieś. Nadaje sie dla ludzi aktywnych uprawiających jogging, jazdę na rowerze, bieganie, piesze wedrówki.
Zdrowie i pielęgnacja Owczarka katalońskiego
Psy nie cierpią na typowe przypadłości zdrowotne. U niektórych osobników może rozwinąć się dysplazja stawów biodrowych. Przeciętna długość życia wynosi od 12 do 14 lat. Czworonogi linieją dwa razy w ciągu roku i wymagają wówczas wzmożonej pielęgnacji (kąpiele, codzienne wyczesywanie włosa).
Ciekawostka! Psy linieją w dwóch etapach. Najpierw zrzucają włos z przedniej części tułowia, a dopiero później linieją w tylnej części.
Kufa Owczarka katalońskiego
Wysokość: Dopuszczalna wysokość w kłębie dla dorosłych psów wynosi od 47 do 55 centymetrów. Suki są mniejsze i mierzą od 45 do 53 centymetrów.
Waga: Dorosły Owczarek kataloński waży od 16 do 18 kilogramów.
Umaszczenie: Maść różnorodna, stanowiąca wynikową pomieszania rozmaitych odcieni m.in. płowości, czerwieni, szarości, czerni i bieli.
Pielęgnacja: Psy nie wymagają szczególnej pielęgnacji. Linieją dwa razy w ciągu roku.
Zdrowie: Niektóre osobniki chorują na dysplazję stawów biodrowych.
Rodzina: Psy nie sprawiają na ogół problemów wychowawczych. Lubią dzieci i są posłuszne opiekunowi. W stosunku do obcych zachowują się poprawnie, choć nie darzą ich zbytnią sympatią. Sprawdzą się jako psy stróżujące.
Kraj pochodzenia: Hiszpania (Katalonia)
Inne nazwy: Gos d'Atura Catala, Perro de pastor catalan, Catalan Sheepdog
Klasyfikacja FCI - grupa I, sekcja 1, numer wzorca 87. Nie podlega próbom pracy.
Cena szczeniąt z rodowodem 2800 złotych. Źródło (krajoweogloszenia.pl)
