Historia
Owczarki szetlandzkie zamieszkiwały pierwotnie tereny półwyspu Skandynawskiego. Na przełomie VIII i IX wieku – w czasie jedne z łupieżczych wypraw Wikingów – trafiły na Wyspy Szetlandzkie i dzisiejszej Szkocji. Psy były pierwotnie nazywane peerie, co w wolnym tłumaczeniu (nor.) ma oznaczać ‘mały’, ‘drobny’.
Jako że klimat wysp był dość surowy – co nie sprzyjało wegetacji roślin – pasterze faworyzowali psy niewielkich rozmiarów, ponieważ mało jadły i zajmowały niewiele miejsca. Stare owczarki szetlandzkie były wykorzystywane początkowo do pracy w zagrodzie. Czworonogi osiągały bowiem ok. 30 cm wysokości w kłębie, zatem nie było możliwe, aby pracowały przy zaganianiu owiec na wrzosowiskach porośniętych ponad 30-centymetrową roślinnością.
Wyspiarze przywiązywali dużą wagę do przydatności psów do pracy, żywotności oraz niewielkich rozmiarów, dlatego na przestrzeni lat krzyżowano peerie z różnymi psami. Udział w powstaniu rasy miały m.in. king charles spaniel (spadek: brązowe plamki na łapach), pies yakki z Islandii (podpalanie na kufie), a także miniaturowe szpice. Ostateczny wygląd uzyskano przez skrzyżowanie czworonogów z owczarkami collie rough, które przybyły na wyspy w połowie XIX wieku. Wyspiarze zaczęli wówczas powiększać pastwiska i na gwałt potrzebowali psów do pilnowania i zaganiania owiec na dużych obszarach. Jako że collie nie dawały sobie rady w trudnym klimacie, mniejsze okazy zaczęto krzyżować z szetlandami, aby nadać im cechy psów pasterskich. W późniejszym czasie głównym celem miłośników rasy Sheltie było utrzymanie podobieństwa do collie.
Pierwszy klub Owczarków szetlandzkich powstał w 1908 roku, zaś do 1914 roku nazywano psy shetland collie. Hodowcy collie nie zgadzali się jednak na zaadaptowanie nazwy, dlatego w maju 1914 roku zmieniono nazwę klubu na English Shetland Sheepdog Club (ESSC). Popularność rasy szybko rosła i po II wojnie światowej, w angielskim Związku Kynologicznym, zarejestrowano ją jako jedną z siedmiu najpopularniejszych.
Wygląd
Sheltie to mały, długowłosy pies pracujący o symetrycznej budowie ciała. Głowa wytworna; patrząc z góry lub z boku w kształcie wydłużonego tępo zakończonego klina zwężającego się od uszu w kierunku nosa. Szerokość czaszki proporcjonalna do długości czaszki i kufy; czaszka płaska, umiarkowanie szeroka na odcinku między uszami i bez wystającej kości potylicznej. Policzki płaskie, gładko przechodzące w dobrze zaokrągloną kufę. Mózgoczaszka i kufa jednakowej długości. Górna linia czaszki równoległa do górnej linii kufy, z nieznacznym ale wyraźnym stopem. Nos, wargi i obwódka oka czarne. Szczęki równe, prawidłowe, silne o dobrze rozwiniętej szczęce dolnej. Wargi zwarte. Zęby zdrowe o doskonałym, regularnym i pełnym zgryzie nożycowym, tzn. górne zęby dokładnie zachodzą na zęby dolne i są ustawione prostopadle do szczęk. Bardzo pożądany pełny komplet prawidłowo osadzonych 42 zębów.
Oczy średniej wielkości, skośnie osadzone, o migdałowatym kształcie. Ciemnobrązowe, z wyjątkiem psów o maści marmurkowej, u których jedno oko bądź oba mogą być niebieskie lub też niebieskie w plamki. Uszy małe, umiarkowanie szerokie u podstawy, umieszczone dość blisko siebie, na czubku głowy. Szyja muskularna, wygięta w łuk, o dostatecznej długości, by pies mógł dumnie nosić głowę.
Owczarki szetlandzkie
Łopatki kończyn przednich ustawione skośnie. W kłębie oddzielone jedynie kręgami. Staw barkowy o prawidłowym kącie. Łopatka i ramię mniej więcej równej długości. Łokieć w równej odległości od ziemi i kłębu. Przednie kończyny proste, muskularne i o wyraźnie mocnej kości. Śródręcza silne i elastyczne. Klatka piersiowa głęboka, sięgająca do łokcia. Żebra dobrze wysklepione, zwężające się w dolnej połowie, co umożliwia swobodny ruch przednich kończyn i barków. Grzbiet prosty o pełnym wdzięku wysklepieniu nad lędźwiami, zad nachyla się stopniowo ku tyłowi. Udo szerokie i muskularne, kość udowa osadzona w miednicy pod właściwym kątem. Staw kolanowy wyraźnie zaznaczony, staw skokowy wyraźnie zaznaczony i niski, o mocnej kości. Śródstopia równoległe proste, gdy patrzymy na nie od tyłu. Stopa owalna, część spodnia z dobrze rozwiniętymi opuszkami, palce zwarte. Ogon nisko osadzony; zwężający się ku dołowi, ostatni kręg kości sięgający co najmniej do stawu skokowego; obficie owłosiony i lekko zawinięty w górę. Sierść dwuwarstwowa; zewnętrzną okrywę stanowi długi włos o szorstkiej teksturze i prosty. Podszerstek miękki, krótki i gęsty. Grzywa i kryza obfite, przednie kończyny z wyraźnymi frędzlami. Tylne kończyny, powyżej stawu skokowego obficie pokryte włosem, a poniżej stawu skokowego dość gładkie. Część twarzowa głowy gładka. Niepożądane okazy o krótkiej sierści. Dopuszczalnymi typami umaszczenia są: śniady (sobolowe), wszystkie kolory od bladozłotego do ciemno-mahoniowego i we wszystkich swoich odcieniach, o intensywnym kolorycie, trójkolorowe (intensywnie czarny tułów, preferowane mocne podpalanie), blue-merle (srebrno-niebieski, o czarnych plamkach bądź łatach), czarno-biały i czarno-podpalany - to kolory również uznawane. Białe znaczenia dopuszczalne jako gwiazdka/strzałka na głowie, w kołnierzu i na piersi, w kryzie, na nogach i końcu ogona.
Owczarek szetlandzki
Psy osiągają ok. 37 cm wysokości w kłębie. Suki są mniejsze i mierzą ok. 35,5 cm. Czworonogi ważą od 5 do 10 kg.
Pielęgnacja
Psy wymagają regularnego cotygodniowego czesania. Przed czesaniem spryskujemy szatę odżywką w sprayu lub wodą; do wyczesywania włosa używamy miękkiej szczotki z metalowymi, zakrzywionymi pręcikami. Szczotką z naturalnego włosia usuwamy z sierści kurz i nabłyszczamy włos. Włosy za uszami i na portkach czeszemy metalowym grzebieniem – robimy to przynajmniej dwa razy w tygodniu, gdyż te miejsca są szczególnie narażone na powstawanie kołtunów. W okresie linienia wskazane są ciepłe kąpiele.
Zdrowie
Jednymi z częściej spotykanych dolegliwości u owczarków szetlandzkich są choroby oczu pod postacią małoocza lub postępowego zaniku rogówki w skrócie nazywanego PRA. Są to choroby o podłożu genetycznym. Inną dość powszechną dolegliwością jest dysplazja stawów, która dotyczy zarówno stawu biodrowego, jak i łokciowego.
Owczarek szetlandzki
Możliwymi problemami zdrowotnymi są także: niedoczynność tarczycy, przetrwały przewód Botala (wrodzona choroba serca), padaczka wrodzona czy też zaburzenia krzepliwości krwi. Sporadycznie – zwłaszcza u młodych psów – odnotowuje się problemy związane z martwicą główki udowej. Przewidywana długość życia psów tej rasy wynosi 12-13 lat.
Temperament
Psy są bardzo żywiołowe i energiczne. Uwielbiają ruch i zabawę na świeżym powietrzu. Nie znoszą samotności, dlatego zupełnie nie nadają się dla singli i osób zapracowanych. Mają spore zapotrzebowanie na ruch, które niezaspokojone może prowadzić do rozwoju skłonności destrukcyjnych. Pies pozostawiony w mieszkaniu na zbyt długi okres, może stać się bardzo destrukcyjny.
Owczarek szetlandzki doskonale sprawdza się w psich spotach; uwielbia ścigać poruszające się obiekty. Nie okazuje oznak nadmiernej nerwowości. Wymaga konsekwentnego szkolenia i prowadzenia. Może wykazywać zamiłowanie do nadmiernej szczekliwości i być nieprzyjaźnie nastawiony do obcych.
Wysokość: Psy osiągają ok. 37 cm wysokości w kłębie. Suki są mniejsze i mierzą ok. 35,5 cm.
Waga: Czworonogi ważą od 5 do 10 kg.
Umaszczenie: Dopuszczalnymi typami umaszczenia są: śniady (sobolowe), wszystkie kolory od bladozłotego do ciemno-mahoniowego i we wszystkich swoich odcieniach, o intensywnym kolorycie, trójkolorowe (intensywnie czarny tułów, preferowane mocne podpalanie), blue-merle (srebrno-niebieski, o czarnych plamkach bądź łatach), czarno-biały i czarno-podpalany - to kolory również uznawane. Białe znaczenia dopuszczalne jako gwiazdka/strzałka na głowie, w kołnierzu i na piersi, w kryzie, na nogach i końcu ogona.
Zdrowie: Jednymi z częściej spotykanych dolegliwości u owczarków szetlandzkich są choroby oczu pod postacią małoocza lub postępowego zaniku rogówki w skrócie nazywanego PRA.
Możliwymi problemami zdrowotnymi są także: niedoczynność tarczycy, przetrwały przewód Botala (wrodzona choroba serca), padaczka wrodzona czy też zaburzenia krzepliwości krwi.
Pielęgnacja: Psy wymagają regularnego cotygodniowego czesania. Przed czesaniem spryskujemy szatę odżywką w sprayu lub wodą; do wyczesywania włosa używamy miękkiej szczotki z metalowymi, zakrzywionymi pręcikami. Szczotką z naturalnego włosia usuwamy z sierści kurz i nabłyszczamy włos.
Rodzina: Psy są wesołe, energiczne i zawsze skore do zabaw. Nieufne wobec obcych, oddane wobec właściciela. Sprawdzają się w szkoleniach i psich sportach. Chętnie i szybko się uczą. Lubią dzieci. Nie znoszą samotności.
Inne nazwy: Sheltie, Shetland Sheepdog, Shetland Collie.
Kraj pochodzenia: Wielka Brytania
Cena szczeniąt 6000 - 9000 złotych. źródło (Allegro, Alegratka, Olx). Cena z roku 2022.
Klasyfikacja FCI - grupa I, sekcja 1. Według klasyfikacji FCI rasa psów nie podlega próbom pracy.