Pies domowy - nazwa, anatomia i zmysły

Nazwa

Pierwszy naukowy opis psa (Canis familiaris) pochodzi z 1758 roku i został sporządzony przez Karola Linneusza. Ten sam uczony dokonał również charakterystyki wilka (Canis lapus). Po uzgodnieniu, że pies domowy prawdopodobnie pochodzi od wilka, nazwa systematyczna została zmieniona na Canis lupus f. familiaris, czyli forma domowa wilka. Zważywszy na popularność pierwszej nazwy nadanej przez Linneusza Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej dopuściła w 2003 roku stosowanie obydwu nazw wymiennie.

Anatomia

W literaturze kynologicznej znajdziemy różne systemy identyfikacji ras – czy to oparte na kryteriach użytkowości, czy też fenotypie czworonogów. David Alderton prezentuje podział ras ze względu na ich wysokość w kłębie oraz masę ciała, a także wprowadza ogólne rozróżnienie ras psów ze względu na kilka cech anatomicznych:

• Kształt głowy: psy okrągłogłowe (przede wszystkim te posiadające krótkie kufy), psy długogłowe (z wydłużonymi kufami), psy o kwadratowej głowie i mocnych szczękach.
• Typ uszu:  długie, krótkie (także łamane, czyli charakterystycznie wywinięte do przodu), stojące.
• Długość sierści: długowłose, krótkowłose, szorstkowłose.

W niektórych rasach istnieją odmiany psów o wszystkich trzech wariantach sierści, np. jamniki czy wyżły niemieckie, niemniej częściej mamy do czynienia z rasami, u których dominuje jeden typ sierści. Podział zaprezentowany przez Aldertona nie uwzględnia psów całkowicie nieowłosionych lub owłosionych jedynie w niewielkim stopniu.

Międzynarodowa Federacja Kynologiczna, sporządzając standardy rasowe, bierze pod uwagę następujące części ciała psa:
Czoło, stop, kufę, truflę nosową, nasadę ucha, guz potyliczny, wargi, fafle, kąt wargowy, żuchwę, podgardle, kark, kłąb, grzbiet, lędźwie, nasadę ogona, ogon, udo, pięta, guz piętowy, śródstopie, łapy, podudzie, kolano, słabiznę, brzuch, łokieć, nadgarstek, śródręcze, przedramię, przedpiersie, rękojeść mostka, klatkę piersiową, ramię, łopatkę.

Hodowla psów domowych miała charakter selektywny. Przez tysiące lat czworonogi były hodowane dla uzyskania szczególnych, pożądanych przez hodowców cech – zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Współczesne psy różnią się między sobą jak żaden inny gatunek na świecie. Różnice widać już przy opisie ich wielkości.

Ciekawostki
Najmniejszym znanym psem był Yorkshire Terrier, który osiągnął zaledwie 6,3 cm w ramieniu i 9,5 cm (3,7 cala) w długości mierzonej od kłębu do nasady ogona. Waga czworonoga wynosiła zaledwie 113 gramów (4,0 uncji). Największym znanym psem był Mastif Angielski, który ważył aż 155,6 kg (343 funtów) i mierzył 250 ​​cm (98 cali) od pyska do ogona. Z kolei za najwyższego żyjącego czworonoga uznano Doga Niemieckiego, który osiągnął 106,7 cm w pozycji stojącej.

Systematyka

Zmysły

Porównując hierarchię zmysłów u człowieka i u psa, widzimy kilka istotnych różnic. Przede wszystkim dla czworonoga najważniejszym zmysłem jest węch (u ludzi – wzrok). Psy zaczynają się posługiwać węchem już jako ślepe szczenięta. Węch pozwala im odkrywać świat i poznawać najbliższe otoczenie. Aby zrozumieć z jak ważnym zmysłem mamy do czynienia, wystarczy położyć na legowisku psa odzież jego właściciela. Szczenię znacznie szybciej przyzwyczai się do obecności opiekuna, jeżeli dobrze pozna jego zapach.

Wzrok, tak ważny dla człowieka, ma dla psa znaczenie drugorzędne. Po pierwsze wzrok psa jest zdecydowanie słabszy niż człowieka; zwierzę ma o wiele mniejszą zdolność widzenia przedmiotów czy osób  nieruchomych, a także nie jest w stanie dojrzeć obiektów dwuwymiarowych. Widzenie musi być zawsze wspomagane zmysłem węchu bądź słuchu.

Słuch zajmuje drugie miejsce w psiej hierarchii zmysłów. Psy słyszą dźwięki o częstotliwości i tonacji niesłyszalnej dla człowieka. Ponadto zasięg słuchu jest o wiele większy niż u człowieka.

Dotyk. Wrażenia dotykowe są odbierane przez psa całą powierzchnią ciała.  Najistotniejsze są dla niego włosy czuciowe nad oczami oraz pod dolną wargą.  Wąsów nigdy nie można strzyc!

Zmysł smaku jest dla psa najmniej istotny, bowiem wrażenia smakowe są bezpośrednio związane z odczuciami węchowymi.