Historia gatunku

Praprzodek psa leśnego pojawił się w Ameryce Południowej ok. 2,5 mln. lat temu. Historia powstania gatunku jest dość niepewna i oparta na założeniach hipotetycznych, które mogą w zupełności mijać się z prawdą. Jeszcze do niedawna pies leśny był zaliczany do podrodziny Simocyoninae (tak samo jak cyjon i likaon). Naukowcy odrzucili tę teorię, sugerując, że pies leśny posiada wspólny genotyp z wilkiem grzywiastym (Chrysocyon brachyurus) uznawanym obecnie za jeden z najstarszych gatunków z rodziny psowatych, występujących na ziemi.

Pies leśny zasięg występowania

Pies leśny (Speothos venaticus) to gatunek niewielkiego drapieżnego ssaka z rodziny psowatych żyjący w Środkowej i Południowej Ameryce. Speothos venaticus występują od Panamy, przez większą część Ameryki Południowej, aż do południowej Brazylii. Zwierzęta zamieszkują lasy łęgowe, mokre sawanny i inne siedliska w pobliżu rzek. W dalekiej przeszłości zasięg ich występowania mógł być znacznie szerszy i obejmować państwa wysunięte na północ m.in. Kostarykę. Być może niewielka część populacji nadal żyje w tamtych rejonach.

Pakożer leśny, pies leśny (Speothos venaticus)

Pies leśny – podgatunki:

• Speothos venaticus venaticus – zamieszkuje południową Kolumbię i Wenezuelę, Gujanę, większą część Brazylii, wschodni Ekwador i Peru,  Boliwię i północną część Paragwaju. Psy leśne z podgatunku venaticus mają na ogół ciemne umaszczenie i średnią wysokość w kłębie.
• Speothos venaticus panamensis – zamieszkuje Panamę, północną Kolumbię i Wenezuelę, zachodni Ekwador. W przeciwieństwie do venaticusa ma jaśniejszą sierść, niemniej wielkość jest porównywalna.
• Speothos venaticus wingei – zamieszkuje południową Brazylię i Paragwaj, północno-wschodnią Argentynę.  Osobniki z podgatunku wingei są najmniejsze ze wszystkich psów leśnych. Mają jasne umaszczenie sierści.

Większa część populacji występuje jednak na terenie Surinamu. W pozostałych rejonach Ameryki Południowej żyje zaledwie niewielki odsetek całej populacji.

W Brazylii ssak jest nazywany cachorro-vinagre lub cachorro-do-mato. W hiszpańskojęzycznych krajach nazywany jest perro Vinagre, zorro Vinagre, perro de agua lub perro de Monte.

Pies leśny (Speothos venaticus)

Pies leśny wygląd

Dorosłe psy leśne mają miękkie, długie futro o maści brązowo-podpalanej.  Lżejszy, czerwonawy odcień występuje na głowie, szyi, plecach i bujnym ogonie. Spód jest ciemny, jednak gardło pozostaje zazwyczaj jasne. Młodsze osobniki mają czarne futro na całym ciele. Dorosłe osobniki mają zazwyczaj ciała o długości 55-75 cm (22-30 cali) w tym 13-centymetrowy (5 calowy) ogon. Psy osiągają średnio 20-30 cm (8-12 cali) wysokości w kłębie i ważą około 5-8 kg (11-18 funtów).

Psy leśne mają krótkie nogi, krótki pysk i stosunkowo małe uszy. Krótkie nogi są przystosowane do poruszania się po gęstym lesie. Krępy tułów i zwarta budowa ciała pozwalają na efektywne przemieszczanie się po lesie i wśród zarośli. Pysk zwierzęcia jest krótki, zazwyczaj nieco zaokrąglony. Uszy spiczaste i małe w stosunku do reszty głowy. Czaszka ma zaledwie 13 centymetrów długości. Ssaki mają w sumie 38 zębów. Siekacze są lekko zmodyfikowane – posiadają dłuższą i bardziej wyraźną koronę niż inne gatunki psowatych. U suk występują cztery pary sutków. Obie płcie mają natomiast dobrze rozwinięte gruczoły zapachowe w okolicach odbytu. Co ciekawe zwierzęta posiadają tak zwane błony pławne, które świadczą o ich przywiązaniu do środowiska wodnego. Psy żyją w pobliżu rzek i terenów mokrych, w związku z czym musiały posiąść umiejętności pływackie.

Pies leśny (Speothos venaticus)

Pożywienie psa leśnego

Psy leśne są drapieżnikami i polują w ciągu dnia. Celami ich ataków są najczęściej cuniculidae i kapibary. W razie konieczności polują jednak na wszystkie duże gryzonie. Wedle niektórych doniesień mogą schwytać nawet sporo większe osobniki, np. kapibary. W dużej grupie powalą nawet tapira o wadze dochodzącej do 250 kg. Żyją w grupach i wydają się być najbardziej stadnym gatunkiem południowoamerykańskich psowatych.

Pies leśny – relacje z człowiekiem

Mieszkają z dala od siedlisk ludzkich, zatem trudno powiedzieć jak wyglądają ich naturalne kontakty z człowiekiem. To jedne z najbardziej prymitywnych gatunków psowatych, w związku z czym szanse na ich udomowienie są żadne. Zwierzęta, żyjąc w niewoli, wcale nie przyzwyczaiły się do obecności człowieka.

Pies leśny rozmnażanie

Psy leśne rozmnażają się przez cały rok. Ruja trwa do dwunastu dni i występuje z przerwami przez cały rok – średnio co 15 – 44 dni. Ciąża u samic trwa zwyczajowo od 65 do 83 dni. W miocie  znajduje się od trojga do sześciorga młodych, chociaż zdarzają się i większe mioty. Młode rodzą się ślepe i bezradne; początkowo ważą od 125 do 190 gramów (4,4 do 6,7 uncji). Oczy otwierają się po upływie czternastu do dziewiętnastu dni. Młode są odstawiane od matki po upływie około czterech tygodni. Osiągają dojrzałość płciową w ciągu roku. W niewoli żyją do dziesięciu lat. Przeciętna długość życia zwierząt wynosi około kilkunastu lat

Pies leśny (Speothos venaticus)

Pies leśny – Czy grozi mu wyginięcie?

Pies leśny, mimo że nie posiada bezpośrednich wrogów, jest dość rzadkim gatunkiem. Naukowcy obawiają się, że w niedługim czasie populacja ssaków zmniejszy się do tego stopnia, że będzie jej groziło wyginięcie. Rozwiązaniem problemów ilościowych ma być klonowanie zwierząt i utrzymywanie ich w niewoli.

Status ochrony

Pies leśny jest ssakiem prawne chronionym. Jako że nie zagraża bezpośrednio ludziom ani zwierzętom gospodarskim, nie ma obawy, że stanie się obiektem ataków.

Varia – ciekawostki na temat psa leśnego:

• niezmiernie trudno jest zaobserwować zwierzęta żyjące na wolności, ponieważ są nieuchwytne i stronią od ludzi. Jedyne wiarygodne informacje na temat zachowań psów leśnych pochodzą od naukowców, którzy obserwowali zwierzęta w niewoli.
• relacje z innymi gatunkami pozostają tajemnicą. Istnieją przypuszczenia, że psy leśne są w pewien sposób spokrewnione z wilkami grzywiastymi.
• pies leśny jest zwierzęciem prowadzącym wodno-lądowy tryb życia. Potrafi swobodnie pływać i nurkuje bez najmniejszego problemu.
• gwałtowny spadek liczebności populacji jest spowodowany polowaniami. Mieszkańcy Ameryki często oswajają te zwierzęta. Największym problemem gatunku jest jednak niszczenie naturalnych siedzib i legowisk.