Udostępnij ten artykuł.

Rasa: Polski owczarek podhalański

OWCZAREK PODHALAŃSKI (Polski Owczarek Podhalanski, Tatra Shepherd Dog)

Rys historyczny

Polski owczarek podhalański to pies pasterski. Przodkowie rasy dostali się na tereny Niziny Węgierskiej w czasie najazdu Hunów i Awarów. Duże białe psy pasterskie były tradycyjnie hodowane przez pasterskie plemię Wołochów. Istnieje hipoteza wyjaśniająca kolor maści u psów. Psy pasterskie miały mieć szatę w kolorze dominującym wśród wypasanych zwierząt. Wołosi preferowali białe owce (wełna i kożuchy), zatem i psy były raczej białe. Dzięki temu owce miały czuć się bezpieczniej i pewniej. W Serbii, gdzie najczęściej występowały owce w typie wilczo – burym, psy pasterskie występowały też w takim umaszczeniu – podobnie jak karpatiany czy kaukazy.

Na tereny obecnej Polski psy trafiły około XV wieku po osiedleniu się Wołochów w rejonach Beskidów i Tatr. Owczarek podhalański jest blisko spokrewniony z innymi rasami psów pasterskich: węgierskim kuvaszem, czuwaczem słowackim, owczarkiem  włoskim maremmano  i pirenejskim psem górskim.

Podhalany były pierwotnie wykorzystywane do obrony człowieka przed napastnikami, a nie do zaganiania stad przy wypasie. Drogą selekcji wyhodowano psy, które mogły być z powodzeniem wykorzystywane do pilnowania owiec. Cechami typowymi dla Podhalana są bowiem siła, odporność, odwaga i umiejętność zachowania równowagi psychicznej. W czasie selekcji typowano jedynie psy białe, gdyż można je było łatwo odróżnić od niedźwiedzia i wilka.

Polskie owczarki podhalańskie zrobiły zawrotną karierę w latach 30. XX wieku. W myśl hasła „w polskim domu, polski pies” hodowcy zaczęli masowo rozmnażać owczarki podhalańskie i sprzedawać je z dużym zyskiem. Nie wszystkie psy odpowiadały jednak wzorcowi rasowemu. Dla kupujących i sprzedających ważne było, aby czworonogi były duże, kudłate i białe – czystość rasowa nie była istotna. W czasie drugiej wojny światowej liczebność populacji gwałtownie się zmniejszyła. Jeszcze dwadzieścia lat po wojnie nie udało się w pełni uporządkować hodowli. Dopiero w latach 70. XX wieku opracowano obowiązujący do dzisiaj wzorzec rasy, który został zrewidowany w 1985 roku.


  • Owczarek podhalański

  • Owczarek podhalański

  • Owczarek podhalański

Wygląd

Polski owczarek podhalański to pies o mocnej, zwartej budowie ciała. Preferowana wysokość w kłębie dla dorosłego psa oscyluje w granicach 65 - 70 cm. Suki są nieco mniejsze i mierzą od 60 do 65 centymetrów. Sylwetka czworonoga wpisuje się w kształt prostokąta. Głowa jest proporcjonalna do wielkości psa i sucha. Mózgoczaszka widziana z profilu sprawia wrażenie lekko wypukłej. Bruzda czołowa dość płytka. Kufa dość mocna. Nos o grzbiecie szerokim i wierzchołku średniej wielkości; zawsze koloru czarnego. Wargi ściśle przylegają do siebie i mają ciemno zabarwione brzegi. Zęby ustawione w zgryzie  nożycowym, proste i dobrze wykształcone. Oczy o średniej wielkości, nieco skośne, o ciemnopiwnych tęczówkach. Uszy osadzone na wysokości zewnętrznego kąta oka, średniej długości, trójkątne.

Szyja pozbawiona podgardla, muskularna. Tułów masywny z wyraźnie zaznaczonym kłębem. Klatka piersiowa mocna i głęboka. Ogon nigdy nie powinien być zakręcony; zawsze sięga stawu skokowego; puszysty i obficie owłosiony. Kończyny przednie muskularne, o mocnej nie za ciężkiej kości; widziane z przodu proste. Łopatki lekko skośne, przylegające. Śródręcze nieznacznie wysunięte ku przodowi. Palce zwarte w stosunkowo dużą owalnego kształtu piąstkę. Między palcami owłosienie. Opuszki mocne, twarde, ciemno pigmentowane. Pazury mocne, tępe, pożądane ciemne.

Kończyny tylne widziane z tyłu – pionowe. Nieco odstawione do tyłu, umiarkowanie ukątowane. Śródstopie ustawione pionowo. Palce jak u nóg przednich. Sierść obfita, gęsta na szyi i tułowiu. Krótsza na głowie, kufie, przedniej stronie kończyn.  Na szyi występuje bogata kryza. Uda są mocno owłosione. Dopuszczalnym typem umaszczenia jest biel. Kremowy nalot stanowi podstawę do dyskwalifikacji.

Polska rasa psów polski owczarek podhalański

Polska rasa Polski owczarek podhalański

Temperament

Owczarki podhalańskie to psy obdarzone wybitną inteligencją, bardzo czujne i zrównoważone. Łatwo przystosowują się do nowych warunków życiowych, są wierne i oddane całej swojej rodzinie. Nie ufają obcym i raczej nie podchodzą do nich jako pierwsze. W stosunku do dzieci oddane i bardzo przyjazne. Bardzo szybko i chętnie poddają się wszelkim szkoleniom, są absolutnie podporządkowane swojemu  właścicielowi.

W przypadku Podhalana najlepiej sprawdzi się szkolenie z wykorzystaniem metod pozytywnych. Pies nie znosi krzyku i hałasu. Jeżeli właściciel nie będzie konsekwentny i zdecydowany, czworonóg może w pewnym momencie ujawnić tendencje do dominacji. W czasie wykonywania pracy jest maksymalnie skupiony. Nie trzeba go nadzorować – jest bardzo samodzielny w działaniu.

Zdrowie i pielęgnacja

Pielęgnacja Polskiego owczarka podhalańskiego opiera się na regularnym  szczotkowaniu: co najmniej  1-2 razy w tygodniu. W czasie linienia częściej nawet trzy razy w ciągu dnia. Właściciel musi również sprawdzać stan pazurów  i w razie potrzeby przycinać je cążkami. Oprócz tego należy regularnie czyścić zęby z kamienia nazębnego (u weterynarza) i uszy (watą nawiniętą na palec). Kąpiel okazjonalnie, w zależności od potrzeb.

Owczarki podhalańskie nie są szczególnie chorowitą rasą. Przystosowały się do życia w najsurowszych warunkach atmosferycznych i dość trudnym terenie. Problemem typowym dla rasy (jak i dla wszystkich innych ras psów dużych) jest dysplazja stawu  biodrowego i łokciowego. Na szczęście liczba zwierząt dotkniętych tą dolegliwością systematycznie się zmniejsza. Wady powiek entropium i ektropium, skręt żołądka i niedrożność jelit.


  • Owczarek podhalański

  • Owczarek podhalański

  • Owczarek podhalański

Kilka historii o owczarkach

O przydatności owczarka jako psa użytkowego świadczy kilka przykładów:
Baca Józef Kusper po powrocie wieczorem z pastwiska do szałasu zauważył brak swojego owczarka podhalańskiego o imieniu Harnaś - wiernego pomocnika przy wypasie owiec. Znalazł go po długich poszukiwaniach. Harnaś popychał nosem i delikatnie pociągał za szyję mokre, poturbowane i mocno kulejące jagnię, które prawdopodobnie spadło ze skały. Pies bardzo wolno posuwał się z rannym jagnięciem w kierunku szałasu. Był tym tak zaabsorbowany, że nawet nie reagował na nawoływania swojego pana.

Z kolei Dunaj, wspaniały pasterz i obrońca bacy Jana Staszel Furtek Starszego podczas wypasu owiec w Bieszczadach, w czasie burzy z piorunami i ulewnego deszczu uratował przed utonięciem w wezbranej rzece co najmniej 600 owiec. Mając bowiem u nich duży posłuch Dunaj swą agresywną postawą oraz głośnym szczekaniem zawrócił owce od rzeki, co nie udało się ani bacy, ani juhasom. Wtedy zresztą doszło do tragedii, gdyż utonął w nurcie 12 letni syn bacy - Wojtek. W Bieszczadach Dunaj przetrwał niejedną burzę, a zaopatrzony w obrożę naszpikowaną metalowymi kolcami wychodził zwycięsko ze spotkań z wilkami, by pewnego razu po powrocie do domu na zasłużony odpoczynek - zostać otrutym przez złego człowieka.

Wysokość: dorosłe psy osiągają od 65 do 70 centymetrów wysokości w kłębie. Suki są mniejsze i mierzą średnio od 60 do 65 centymetrów.

Waga: waga psa kształtuje się w przedziale 45-60 kg.

Umaszczenie: jedynym dopuszczalnym typem umaszczenia jest biel.

Pielęgnacja: psy wymagają regularnego szczotkowania: co najmniej 1-2 razy w tygodniu. Właściciele muszą również pamiętać o czyszczeniu uszu i podcinaniu pazurów.

Zdrowie: u Owczarków podhalańskich często występuje dysplazja stawu biodrowego i łokciowego, wady powiek:entropium i ektropium, skręt żołądka i niedrożność jelit .

Rodzina: psy wierne, oddane swoim właścicielom. Doskonale nadają się do pilnowania domu. Nie powinny mieszkać w miastach. Kochają dzieci. Nie ufają obcym. Łatwe w wyszkoleniu, bardzo inteligentne i pojętne.

Kraj pochodzenia: Polska

Inne nazwy: Polski Owczarek Podhalanski, Tatra shepherd dog, Polnischer Berghund, owczarek tatrzański, Tatra Mountain Sheepdog.

Cena szczeniąt z rodowodem to koszt 2900 - 4000 złotych. Źródło (Allegro, Alegratka, Olx).

Klasyfikacja FCI - grupa I, sekcja 1, nr wzorca wzorca: 252. Nie podlega próbom pracy.

Tagi artykułu: