Pies, aby mógł pracować w policji – lub jakichkolwiek innych służbach państwowych – musi przejść specjalistyczne szkolenie i pozytywnie zdać egzamin końcowy na psa policyjnego. Oczywiście, nie wszystkim się to udaje – praca w policji jest bowiem bardzo wymagająca i oprócz umiejętności nabytych wymaga również pewnych wrodzonych predyspozycji. Pamiętajmy, że w czasie standardowego szkolenia spośród dwudziestu czworonogów do pracy w policji kwalifikowanych jest zaledwie pięć psów!
Długość dziennej służby nie powinna przekraczać ośmiu godzin. W ciągu tygodnia każdy pies uczestniczy ponadto w przynajmniej jednych zajęciach doszkalających. Co pewien okres, zazwyczaj w odstępach kwartalnych, przeprowadzana jest także kontrola psa kierunkowana na ocenę jego karności i posłuszeństwa.
Psy policyjne wykorzystywane w służbie są określane mianem patrolująco-tropiących. Oprócz nich możemy spotkać także psy przeznaczone do odnajdywania narkotyków oraz materiałów wybuchowych. Zgodnie z obowiązującą ustawą o Policji pies jest traktowany również jako środek przymusu bezpośredniego wykorzystywany w czasie ujęcia przestępcy. Przed spuszczeniem psa ze smyczy i zdjęciem kagańca jego opiekun powinien jednak wydać ostrzeżenie o użyciu psa.
Dobór psów do służby w policji
Wyszukiwaniem i kwalifikowaniem czworonogów do służby zajmuje się odpowiednia komisja powołana przez Centrum Szkolenia Policji. Członkowie komisji wyceniają wartość psów na podstawie przeprowadzonych prób ich charakteru oraz oceny zdrowia.
Dokładny opis kryteriów doboru psów zawiera Załącznik nr 4 do Zarządzenia nr 296 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 marca 2008 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań z użyciem psów służbowych, szczegółowych zasad ich szkolenia oraz norm wyżywienia. Opiekun psa, który kwalifikuje się do tresury, jest zobowiązany do dostarczenia do jednostki następujących dokumentów: zaświadczenia o szczepieniu przeciwko wściekliźnie, świadectwa zdrowia psa, dokumentu stwierdzającego pochodzenie psa, wyniku badania w kierunku dysplazji stawów biodrowych oraz pełnej dokumentacji medycznej, jeżeli pies był wcześniej poddawany leczeniu.
Cena zakupu psa waha się zazwyczaj od 4 do 6 tysięcy złotych i jest ustalana na podstawie zdobytych punktów w czasie testów kwalifikacyjnych. Istnieje możliwość kwalifikowania psów spoza Związku Kynologicznego po uprzednim uzgodnieniu; wytypowany czworonóg musi przejść jednak procedurę kwalifikacyjną prowadzoną przez komisję. Do pracy w służbach policyjnych angażuje się wiele ras psów, niemniej do najbardziej preferowanych możemy zaliczyć: Owczarki niemieckie, Sznaucery olbrzymie, Rottweilery i Teriery rosyjskie, ma to szczególny związek z ich nieco bliższymi predyspozycjami do aportowania, wyszukiwania czy chociażby wyglądu i postury.
czworonożni kandydaci na psy policyjne
Pies policyjny
Najbardziej odpowiedni pies patrolująco-tropiący to pies, który na atak odpowie uzasadnionym odwetem oraz nie okaże strachu i lęku na widok broni lub huku wystrzału. Poza racjonalnym działaniem pies policyjny musi być karny i realizować komendy wydawane przez opiekuna.
Psy policyjne nie tylko strzegą terenu, ale także utrzymują bezpieczeństwo i porządek publiczny – zwłaszcza w trakcie imprez masowych. W zakres ich kompetencji wchodzą m.in. pomoc w obezwładnieniu napastników i eskortowanie ich do wyznaczonego punktu. To także przeszukiwanie i lokalizowanie niebezpiecznych substancji jak i ludzkich śladów.
Podstawy do dyskwalifikacji psa do służby w policji
Oprócz złego stanu zdrowia i niezgodności z wzorcem rasy podstawami do dyskwalifikacji psa mogą być:
- widoczne blizny i uszkodzenia skóry, które świadczą zarówno o chorobie, jak i próbie usunięcia elektronicznego oznakowania
- wady urody wyrażone całkowitą lub częściową amputacją uszu lub ogona.
- nieprawidłowa higiena
Psy pracujące w policji powinny mieć zrównoważoną psychikę – to absolutna podstawa. Niedopuszczalne jest także, aby odznaczały się nadmierną pobudliwością ruchową czy otępiałością.
Próby psów policyjnych
Psy aspirujące do pracy w Policji muszą przejść pomyślnie szereg prób m.in. próbę aportowania, szukania przedmiotu, odporności na strzał, obrony przewodnika oraz czujności i popędu. Próby aportowania przeprowadza się na smyczy i luzem w terenie oraz zamkniętym pomieszczeniu. W czasie tej próby pies powinien wykazać się nie tylko umiejętnościami aporterskimi, ale także pasją; radością z zabawy i zrównoważonym zachowaniem.
Próba poszukiwania przedmiotu z naniesionym nośnikiem zapachowym ma natomiast na celu sprawdzenie, czy pies ma wystarczająco dobry węch i odnajduje się w określonej specjalizacji. Do próby używa się przedmiotu, który nie rzuca się w oczy, jest dobrze nasączony zapachem i ukryty w miejscu „z wiatrem”.
Celem próby jest wykazanie predyspozycji psa do natychmiastowego podjęcia pracy węchowej na dolnym wietrze z dużym zaangażowaniem w odnalezienie przedmiotu.
Próba odporności jest jedną z najistotniejszych prób kwalifikacyjnych. Pies, który reaguje agresją albo strachem na odgłos wystrzału, nie będzie w stanie pełnić efektywnej służby w policji i spełniać swoich właściwych zadań. Sprawdzenie odporności psa na strzał przeprowadzane jest wyłącznie na terenie otwartym w czasie swobodnego spaceru psa na smyczy lub lince, bądź podczas walki z osobą podstawioną. Istotą próby jest wystrzelenie w chwili, kiedy pies nie widzi ruchów osoby strzelającej – element zaskoczenia jest niezmiernie istotny. Pożądanym zachowaniem u czworonoga jest spokój i równowaga – zupełny brak reakcji na wystrzał.
Próba obrony przewodnika ma natomiast na celu zbadanie zdolności obrończych psa, jego pewności siebie oraz ostrości popędu do wyniku oraz poziomu twardości. Aby wyniki próby jak najlepiej oddawały rzeczywistość, nieznana psu osoba atakuje jego opiekuna w odległości ok. 5 metrów. Opiekun, trzymając psa na smyczy, jednocześnie słowem i gestykulacją, nakłania psa do ataku. Próba może być jednocześnie połączona z pościgiem. Pies przejdzie test pozytywnie, jeżeli zaatakuje przeciwnika natychmiastowo po jego ataku.
Ostatnia próba – czujności i popędu do samoobrony – ma sprawdzić reakcję psa w sytuacji zagrożenia pod nieobecność właściciela; jest przeprowadzana w następujący sposób:
- opiekun przywiązuje psa do drzewa albo ławki, po czym oddala się od niego
- po pewnym czasie do psa skrada się nieznajoma osoba, która zaczyna go atakować.
Czworonóg poddawany temu testowi powinien wykazać się czujnością, która jest oparta na nieufności, oraz ostrością.
Testy nie są obligatoryjne dla psów przeznaczonych do zadań specjalnych (wyszukiwania materiałów wybuchowych i narkotyków). Ta grupa psów nie musi przechodzić prób obrony przewodnika oraz czujności i popędu do samoobrony.