W niniejszym artykule prezentujemy Państwu rasy psów na literę O. Na samym początku podajemy pełną listę ras, a następnie dokładny opis ich historii i użytkowości. Niektóre rasy zostały opisane w bardziej szczegółowy sposób w osobnych artykułach. Historia części ras jest niestety owiana mgłą tajemnicy. Zachęcamy do lektury!
Lista ras psów na O:
Ogar polski, Otterhound, Owczarek australijski (typ amerykański), Owczarek belgijski, Owczarek chorwacki, Owczarek francuski beauceron, Owczarek francuski briard, Owczarek holenderski, Owczarek kataloński, Owczarek kaukaski, Owczarek kraski, Owczarek Maremma, Owczarek niemiecki, Owczarek niemiecki długowłosy, Owczarek pikardyjski, Owczarek pirenejski, Owczarek podhalański, Owczarek południoworosyjski Jużak, Owczarek portugalski, Owczarek staroangielski, Owczarek szetlandzki, Owczarek szkocki długowłosy, Owczarek szkocki krótkowłosy, Owczarek środkowoazjatycki, Owczarek z Bergamo, Owczarek z Majorki
Opisy rasy psów na literę O:
Pochodzenie nazwy rasy Ogar polski nie jest do końca jasne, natomiast sama rasa wywodzi się od psów św. Huberta krzyżowanych prawdopodobnie z miejscowymi rasami gończymi.
Pierwsze wzmianki o psach w literaturze polskiej pochodzą z końca XVI wieku. Wówczas Tomasz Bielawski, w swoim poemacie „Myśliwiec” napisanym w 1595, dość dokładnie scharakteryzował czworonogi. Podobne wzmianki odnaleźć można także u Mikołaja Reja w „Żywocie człowieka poczciwego”(1568). Czterdzieści lat później ukazał się obszerny traktat „O psach gończych i myślistwie z nimi” hrabiego Jana Ostroroga, re edytowany później pod tytułem „ Myślistwo z ogary”.
Pierwsze ogary trafiły na tereny Polski przypuszczalnie w XIV wieku. Psy przez długie stulecia towarzyszyły szlachcie i były przezeń bardzo cenione. Niestety, w wyniku zawirowań dziejowych i dwóch wojen światowych, rasa niemal całkowicie wyginęła. Prace nad jej odtworzeniem zapoczątkował w 1959 roku Piotr Kartawik, sprowadzając z terenów Litwy trzy psy: Burzana, Zorkę oraz Czitę. Wzorzec rasy został opracowany i przyjęty przez FCI 15 listopada 1966 roku.
Otterhound to stara rasa psa gończego, której korzenie sięgają prawdopodobnie czasów starożytnych. Zwierzęta posiadają charakterystyczny szorstki włos porastający całe ciało. Przypuszcza się, że rasa powstała w wyniku skrzyżowania bloodhounda z innymi, dużymi terierami. Pierwotnie psy służyły do polowań na wydry, dlatego ich palce są zaopatrzone w błonę pławną. Od połowy XIX wieku liczebność rasy systematycznie maleje.
Pies na literę O - Otterhound
Owczarek australijski został wyhodowany w Stanach Zjednoczonych. Nie jest do końca wiadome, jak doszło do ukształtowania rasy. Powszechnie uznaje się, że przodkami współczesnych australijczyków były owczarki przywożone przez osadników m.in. z Anglii. W Stanach Zjednoczonych psy były wielokrotnie krzyżowane z lokalnymi rasami psów. Celem hodowców było uzyskanie rasy, która sprawdziłaby się w roli pasterza i stróża. W XVIII wieku do zachodnich stanów trafiła zupełnie nowa odmiana psów pasterskich z Australii. Niektóre z nich wywodziły się ze smihfield dog, inne od collie o umaszczeniu merle. Umiejętności pasterskie psów na tyle oczarowały amerykańskich hodowców, że Ci postanowili skrzyżować je z owczarkami. Skutkiem tych poczynań było wypromowanie nowej rasy: owczarek australijski. Obecnie psy są popularne na całym świecie – nie tylko Stanach Zjednoczonych.
Owczarek chorwacki to stosunkowo młoda rasa psów. Regularna hodowla rozpoczęła się dopiero w 1935 roku, a pełne uznanie rasy przez Międzynarodową Federację Kynologiczną nastąpiło dopiero 1969 roku. Psy nie są znane w Europie Zachodniej. Najwięcej osobników żyje na terenach Węgier, Słowenii i Chorwacji.
Owczarki pełniły niegdyś – i zresztą wciąż pełnią – funkcje psów zaganiających i pilnujących stad owiec i bydła. Oprócz pasterstwa sprawdzają się także w psich sportach typu agility. Są bardzo zwinne, szybkie i oddane swoim opiekunom, zatem z powodzeniem poradzą sobie także w konkursach posłuszeństwa.
Owczarek francuski krótkowłosy (Beauceron) miał zapewne tych samych przodków co Briard. O owczarku francuskim Briard wspomniano po ras pierwszy w piśmie datowanym na 1809 rok. W dawnych czasach owczarki były nawet uważany za krótkowłosą odmianę briarda. Nazwa rasy Beauceron jest ściśle związana z miejscem jego pochodzenia – regionie Beauce położonym na południowy-wschód od Paryża. Obecnie psy wykorzystywane są charakterze stróżów i pasterzy. Sprawdzają się również jako przewodnicy osób niewidomych.
Historia owczarków belgijskich jest bardzo ciekawa. W 1891 roku profesor Adolf Reul z Belgijskiej Szkoły Nauk Weterynaryjnych rozpoczął proces selekcjonowania czterech głównych linii hodowlanych, które są obecnie uznawane za odrębne rasy (według większości klubów hodowlanych):
groenendael (zwany również owczarkiem belgijskim albo belgijskim psem pasterskim, odmiana długowłosa czarna),
tervueren (owczarek długowłosy, odmiana długowłosa płowa i szara),
laekenois (owczarek szorstkowłosy, odmiana szorstkowłosa płowa),
malinois (odmiana krótkowłosa płowa).
Psy na literę O - Owczarki belgijskie groenendael i malinois
Międzynarodowa Federacja Kynologiczna uznaje jedną rasę i dzieli ją na cztery odmiany. W USA natomiast odrębną rasy jest jedynie laekenois. Obecnie większość psów pełni funkcje obronne; część osobników pracuje w policji i armii, a także pełni funkcje stróżujące.
Owczarki holenderskie były hodowane już w XVIII wieku na terenach Brabancji, Veluwe, t'Gooi oraz Drenthe. Psy pełniły pierwotnie funkcje pastersko-zaganiające. Pierwsze dokładniejsze opisy rasy znajdują się w piśmie "Beschreibungvon Hunden und Prüfbuch mit punkten". Możemy z nich wywnioskować, że psy nie różniły się zbytnio od schapendoes. Pełne ukształtowanie rasy nastąpiło na początku XX wieku. Rasa została uznana przez Międzynarodową Federację Kynologiczną dopiero w 1960 roku.
Owczarki katalońskie są spokrewnione z owczarkami pirenejskimi. Psy pełnią te same funkcje co kilkaset lat wcześniej – zaganiające i stróżujące. Rasa praktycznie nie występuje poza rejonami półwyspu Iberyjskiego.
Owczarek kaukaski to stara rasa psów pasterskich. Psy wywodzą się z terenów Kaukazu (m.in. Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji); ich hodowla przez długie lata była owiana mgłą tajemnicy. Dopiero pod koniec lat sześćdziesiątych psy trafiły do Niemiec Wschodnich, gdzie wykorzystywano je powszechnie jako psy patrolujące i broniące dostępu do Muru Berlińskiego. Po rozebraniu Muru większość psów trafiła na dawne tereny NRD oraz do Polski. Pierwszy wzorzec rasowy został zatwierdzony w 1984 roku.
Owczarek kraski to psy molosowate w typie górskim wyhodowana w Słowenii (płaskowyż kraski) i służące niegdyś do strzeżenia stad zwierząt hodowlanych. Czworonogi były dawniej zwane owczarkami z Istrii. Warto przy dodać, że owczarki są blisko spokrewnione z sarplaninaciem i pochodzą od psa pastersko-owczarskiego hodowanego na Bałkanach. Przez długi czas nie rozróżniano obydwu ras. Dopiero w 1968 roku Związek Kynologiczny Jugosławii rozdzielił je jako odrębne rasy.
Nazwa rasy Owczarek Maremma pochodzi od Maremmy i Abruzji – rejonów, w których psy strzegły owiec podczas transhumancji ze stepów w Abruzji i Molise do niższych pastwisk w Apulia. Transhumancja polega na sezonowych, regularnych przegonach stad z letnich pastwisk letnich na pastwiska zimowe. Pierwsze wzmianki o rasie można znaleźć już w literaturze czasów rzymskich. Obecnie psy są bardzo popularne w Australii, Włoszech, USA oraz na południu Europy, gdzie pełnią funkcje stróżów dobytku.
Psy na literę O - Owczarki maremma
O historii rasy Owczarek niemiecki opowiemy szerzej w osobnym artykule. Poniżej zamieszczamy jedynie wspomnienia hodowcy o pierwszym czworonogu zarejestrowanym w księdze hodowlanej:
"Horand ucieleśniał dla entuzjastów rasy spełnienie ich najdroższych marzeń. Był to pies, jak na te czasy, duży (61 cm), o potężnej budowie, pięknych liniach i szlachetnej głowie. Był silny i sprężysty, jak stalowy drut. Jego wspaniałej budowie odpowiadał charakter. Horand był cudowny w posłusznej wierności dla swego pana, był prostolinijny i szczery. Miał naturę gentlemana, połączoną z nieograniczoną pasją życia i pracy. Mimo że nie przeszedł gruntownej tresury w młodym wieku, był przy boku swego pana uważny na jego najmniejsze skinienie. Pozostawiony sam sobie, stawał się skończonym rozrabiaką i niepoprawnym prowokatorem bójek. Zawsze dobrze usposobiony wobec spokojnych ludzi, nieufny, ale nieulękły wobec obcych, uwielbiał dzieci. Jego błędy w zachowaniu były wadami wychowania, nigdy skłonnościami charakteru. Horand cierpiał po prostu na nadmiar niespożytej energii, był szczęśliwy i wniebowzięty, kiedy ktoś się nim zajął – był wtedy najszczęśliwszym z psów."
Owczarek pikardyjski to stara francuska rasa psów sprowadzona do Francji w IX wieku (prawdopodobnie przez Celtów). Pochodzenie rasy nie jest jednak do końca znane. 21 stycznia 1925 roku klub hodowców zaprezentował pierwszy wzorzec owczarka pikardyjskiego; wówczas też uznano go za odrębną rasę.
Po pierwszej wojnie światowej owczarek pirenejski zyskał duże uznanie wśród Francuzów, którzy podziwiali wojenne dokonania psów (przekazywanie wiadomości na froncie, pomoc żołnierzom). Psy nie są praktycznie znane poza Francją. Część populacji mieszka w Stanach Zjednoczonych, niemniej zdecydowana większość pozostaje w rękach rodzimych hodowców. Stosunkowo niedawno psy zostały docenione przez sędziów hodowlanych za wysoki poziom inteligencji i łatwość przyswajania komend.
Owczarek podhalański to stosunkowo młoda rasa psów. Hodowla czworonogów rozpoczęła się dopiero w 1920 roku. Pierwsza wystawa psów miała miejsce w Zakopanem w 1973 roku. Owczarki występują przede wszystkim w Tatrach i Beskidach i pełnią funkcje psów pasterskich i stróżujących (niegdyś płoszyły dzikie zwierzęta, niemniej z racji zmniejszenia się populacji grubej zwierzyny, ich rola nie jest już tak doniosła), a także pomocników ratowników GOPR. Przed wojną psy pracowały w policji i wojsku jako strażnicy i „patrolowcy”.
Owczarek szetlandzki ma bardzo ciekawą historię, którą opiszemy szerzej w osobnym artykule. Psy pochodzą ze Szkocji i zostały uznane w 1919 roku. W pierwszej wersji wzorca FCI zapisano, że sheltie wyglądają jak małe owczarek szkockie, niemniej hodowcy z klubu hodowlanego collie doprowadzili do wycofania zapisu. Jako ciekawostkę należy dodać, że sheltie był pierwszą rasą w Europie powszechnie wykorzystywaną do prowadzenia stada.
Pies na literę O - Owczarek sztlandzki SHELTIE
Owczarki szkockie to stara rasa psa. Psy podobne do współczesnych collie występowały na wyspach już w XVI wieku. W ciągu kilku stuleci wygląd i charakter Collie drastycznie się zmieniły. Collie krzyżowano z seterami i innymi lokalnymi rasami psów. Po raz pierwszy owczarek szkocki został zaprezentowany na oficjalnej wystawie psów rasowych w 1860 roku w Birmingham w Anglii. Początkowo psy występowały jedynie w biało-czarnym i czarnym umaszczeniu. Z czasem rozszerzono jednak paletę możliwych maści. Pierwszy marmurkowy collie marmurkowy urodził się w 1873 roku. Czworonogi pojawiły się w Polsce dopiero w 1924 roku.
Owczarek środkowoazjatycki to jedna z najstarszych ras psów na świecie. Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa rasa liczy sobie ok. 4000–5000 lat. Psy pochodzą z rejonów Kazachstanu, Turkmenistanu, Kirgistanu, a także Uzbekistanu. Niegdyś były wykorzystywane do pilnowania stad zwierząt hodowlanych, współcześnie jednak nie są szczególnie popularne. Spora część populacji pozostaje w rękach służb policyjnych. Psy wymagają konsekwentnego opiekuna i zrównoważonego szkolenia.
Owczarek staroangielski pochodzi od starych angielskich psów pasterskich. Początek rasy przypada na XVII wiek. Prawdopodobnym przodkiem owczarka był brodaty Collie lub owczarek rosyjski. Owczarek staroangielski został zaprezentowany po raz pierwszy na wystawie w Birmingham w Anglii w 1873 roku. Od tego czasu popularność psów stale wzrastała. Jeszcze w XIX wieku zostały przewiezione na teren Stanów Zjednoczonych.
Owczarek z Bergamo to rasa psów wykorzystywana niegdyś do pilnowania stad zwierząt hodowlanych. Niegdyś psy występowały jedynie w rejonach Alp Włoskich, zwłaszcza dolin rejonu Bergamo, gdzie hodowano głównie owce. Pierwszy owczarek z Bergamo został zarejestrowany w księdze rodowodowej Włoskiego Związku Kynologicznego w roku 1898. Historia rasy jest bardzo słabo znana.
