Sanie zaprzęgowe dla psów

Pies, jako siła pociągowa jest już używany od bardzo dawno. Trudno jednak powiedzieć teraz, kto pierwszy wpadł na pomysł, aby w ten sposób wykorzystać siłę mięśni psa. Możemy mieć tylko pewność, że zapoczątkowano tę praktykę na północy, czyli Syberii, Alasce, Grenlandii lub Skandynawii. Tam, bowiem był to najpewniejszy i niejednokrotnie jedyny możliwy w ciężkim, zaśnieżonym terenie środek transportu.

Historia psich zaprzęgów

W przeszłości psie zaprzęgi były bardzo często wykorzystywane w ekspedycjach badawczych. Korzystali z nich przykładowo Roald Amundsen czy Robert Peary. Jednak nie tylko naukowe czy badawcze wyprawy wiązały się z zapotrzebowaniem na psie zaprzęgi. Odkrycie złota na Alasce również miało na to wpływ. Dzięki saniom dla psów i zaprzęgom można było dotrzeć do takich terenów, które miały przynieść bogactwo. Zapewniały one również dostawy żywności i leków do odciętych od świata miejsc.

Jednak wyścigi psów zaprzęgowych jako sport zrodził się na Alasce. Pierwszy jklub zaprzęgowy powstał na początku dwudziestego wieku w 1907 roku w Nome. Rok później natomiast po raz pierwszy odbyły się duże zawody „All Alaska Sweepstakes”. Na początku nie były one być może bardzo popularne. Jedna ogromny rozgłos psim zaprzęgom zapewniła słynna sztafeta zaprzęgów, która uratowała życie mieszkańców odległego miasteczka Nome przed epidemią dyfretytu. Psia sztafeta zaprzęgowa wiozła przez 1080 km w sześćdziesięciostopniowym mrozie i zamieci śnieżnej szczepionkę. Wydarzenie to miało miejsce w 1925 roku i przyczyniło się znacznie do wzrostu popularności psich zaprzęgów.

W Polsce sport ten znacznie później stał się popularny i uprawiany. Pierwsze zawody zaprzęgowe odbyły się tutaj w 1991 roku. Obecnie w Polsce wyścigi psich zaprzęgów są oficjalną dyscypliną sportową, a zawodników uprawiających go zrzesza Polski Związek Sportu Psich Zaprzęgów.

W ramach tego sportu wyróżnia się następujące dyscypliny: psie zaprzęgi, skijouring, pulka, bikejouring, canicross, rollpulka.

Psie zaprzęgi

Jest to najstarsza dyscyplina psich zaprzęgów i – można powiedzieć – sztandarowa. Polega na tym, że minimum dwa psy ciągną specjalne sanie zaprzęgowe dla psów. Osoba kierująca zaprzęgiem, czyli musher, bądź jedzie na saniach zaprzęgowych bądź biegnie tuż obok nich. Nie można kierować zaprzęgiem w inny sposób niż głosem. Nie mamy tutaj lejców czy innego rodzaju „poganiaczy”. W zawodach tych chodzi nie tylko o to, które psy najszybciej biegają, ale właśnie też o to, czy terner potrafi wyszkolić odpowiednio swoje psy.

Wbrew pierwotnemu przeznaczeniu psich zaprzęgów, zawody te są rozgrywane nie tylko na śniegu, ale również w warunkach bezśnieżnych. Wtedy sanki dla psa zastępowane są wózkami.

• Skijouring

Dyscyplina ta wywodzi się ze Skandynawii. Różnica polega na tym, że zaprzęg tworzy narciarz i ciągnące go dwa psy bądź jeden. Narciarz połączony jest z psami specjalną, amortyzującą liną.

• Pulka

Pulka jest podobną dyscypliną do skijouringu, ponieważ zaprzęg też tworzy narciarz. Jednak psy są przypięte właśnie do pulki, czyli rodzaju płaskich sanek dla psa z dwoma dyszlami, które połączone są pałąkiem. W Skandynawii jest to najbardziej popularny sport zaprzęgowy.

• Bikejouring

Jak sama nazwa wskazuje, zaprzęg w tej dyscyplinie tworzy kolarz i jeden lub dwa psy. Zaprzęgnięte są one do roweru za pomocą liny z amortyzatorem. Zapobiega ona szarpnięciom, a dzięki temu chroni kolarza przed utratą równowagi i utratą panowania n ad kierownicą. Bikejouring cieszy się coraz większą popularnością. Umożliwia, bowiem uprawianie sportów zaprzęgowych osobom, które nie mogą mieć większej ilości psów.

• Canicross

Ta dyscyplina z kolei to zaprzęg, który tworzą biegacz oraz jego pies. Jak we wszystkich wyżej wymienionych dyscyplinach, tutaj też biegacz połączony jest z psem liną z amortyzatorem. W trakcie biegu biegaczowi nie wolno wyprzedzać psa, musi on kierować go jedynie głosem.

• Rollpulka

Ta dyscyplina jest pewną wariacją canicrosu. Tutaj biegacz połączony jest z rollpulką, czyl specjalnym wózkiem, do którego z kolei przymocowany jest pies.

Obecnie zawody psich zaprzęgów odbywają się na terenie niemal całej Polski. Sezon trwa od października do kwietnia, wtedy to organizowane są wszystkie zawody. Psy, które najczęściej biorą udział w zawodach psich zaprzęgów to psy ras północnych, czyli Siberian husky, Alaskan malamute i Samojed. Są one stworzone do takiego wysiłku. Po pierwsze są silne i niezwykle wytrwałe. Potrafią przebiec wiele kilometrów w ciągu jednego dnia. Co więcej mają grubą sierść, są więc odporne na niskie temperatury.

Jak przygotować psa do startu w zawodach

Aby pies mógł wziąć udział w zawodach trzeba go do tego odpowiednio przygotować. Po pierwsze trzeba zacząć od treningów. To, jak zaplanujesz trening, zależy w dużej mierze od tego, jaki masz plan wobec psów. Psy na sprinty będą musiały uczyć się oczywiście biec jak najszybciej po przygotowanych szlakach. Z kolei psy dystansowe muszą umieć oszczędzać energię na długą pracę w zróżnicowanym terenie. Natomiast psy do jazd rekreacyjnych powinny umieć zachowywać się odpowiednio wśród dużej liczby ludzi, na takim terenie jak na przykład park. Jednak bez względu na to, jaki rodzaj treningu wybierzemy, na początku zawsze musimy zadbać o zdrowie naszego psach, czyli o trening kondycyjny. Wszystkie psy pracujące muszą wejść w jesienne treningi w możliwie najlepszej kondycji i dobrym stanie zdrowia. Obserwuj porządnie swoje psy. Sprawdź dokładnie ich łapy w poszukiwaniu ewentualnej kontuzji czy jakiego urazu. Jeśli nie wyłapiesz przed treningiem urazu, intensywna praca tylko pogorszy sytuację. Zadbaj również o prawidłową dietę swoich psów. Nie mogą one być zbyt grube, ale także nazbyt wychudzone. To psy, które będą potrzebować dużych dawek energetycznego jedzenia, ale też nie można ich przekarmiać. Najlepszą metodą jest regularne warzenie psów, aby utrzymać ich stabilną wagę. Obserwuj również pogodę. Jeśli na dworze temperatura spadnie poniżej zera stopni, weź to pod uwagę i przygotowuj psom bardziej kaloryczne posiłki. Zawsze należy zwracać uwagę na jakość karmy. Najlepiej kupować najlepszej jakości karmę, na jaką tylko możemy sobie pozwolić.

Psy trzeba nauczyć również posłuszeństwa. Musimy pamiętać, że podczas wyścigów psich zaprzęgów sterować psa można jedynie głosem. Dlatego też trening posłuszeństwa jest podstawą do dalszej pracy z psem i ewentualnego wystąpienia w zawodach. Należy również odpowiednio dobrać psy, ponieważ nie mogą to być dowolne rasy. Jak zostało wspomniane najlepiej nadają się do tego psy ras północnych. Jednak „mieszanie ich” nie jest do końca dobrym pomysłem. Husky jest szybszy niż Alaskan malamute, mogą, więc nie dogadać się podczas biegu. Siberian husky zniechęci się tym, że nie będzie mógł odpowiednio się rozpędzić, z kolei Alaskan malamute również będzie niechętnie brał udział w takim treningu czując, że jest popychany przez innego psa. Najlepiej, więc zdecydować się na psy tej samej rasy, a przynajmniej psy podobne do siebie pod względem szybkości i wielkości.

Na początek nie warto od razu trenować psy na saniach. Najlepiej biegać samemu z nimi lub trenować na rowerze. Mamy wtedy większą kontrolę nad psami, możemy łatwiej je poprowadzić. Bieganie z sankami dla psa powinno być ostatnim etapem treningu. Pamiętajmy, aby wyposażyć się w odpowiedni sprzęt do treningu. Przy początkowym etapie wystarczy nam lina, za pomoc, której połączymy się z psami oraz szelki dla psa. Pamiętajmy, że inne będą szelki dla husky, a nieco inne dla malamuta. Trzeba, więc dobrać je do gabarytów psa, którego trenujemy. Muszą one być wygodne, aby nie podrażniały psa przy ciągnięciu. Lina z kolei musi mieć amortyzator. Uchroni Cię to przed gwałtownym szarpnięciem. W przypadku jazdy na rowerze jest to ogromnie ważne, ponieważ nie stracisz równowagi oraz panowania nad kierownicą.

Jeśli uznasz, że Twoje psy są już odpowiednio wyszkolone i potrafisz sterować nimi za pomocą głosu, można przenieść się na sanie zaprzęgowe dla psów bądź wózek (w zależności od pory roku). Wtedy koniecznie należy zaopatrzyć się w stosowny sprzęt. Niektórzy samodzielnie budują takie wózki czy sanie zaprzęgowe. Jednak nie poleca się tego początkującym osobom. Pojazd taki musi być z jednej strony stabilny, z drugiej nie dość ciężki, aby nie utrudniać psom biegu. Co więcej powinien być odpowiednio wyważony. A stworzenie takiego pojazdu osobie bez doświadczenia przysporzy wiele kłopotu.

Są sklepy, w których oczywiście można zakupić odpowiednie sprzęt. To, na jakiś sprzęt się zdecydujemy zależy od dwóch rzeczy. Po pierwsze musimy przemyśleć, w jakiego typu zawodach chcemy występować. Czy będziemy uczestniczyć w zawodach psich zaprzęgów tylko w zimie, kiedy jest śnieg, czy również w okresie bezśnieżnym. Jeśli planujemy trenować cały rok przydadzą się nie tylko sanie zaprzęgowe dla psów, ale również odpowiedni wózek. Można oczywiście trenować na rowerze, ale jeśli mamy więcej niż dwa psy będzie to dość ryzykowne. Druga istotna sprawa to ilość psów, którą trenujemy. Jeden czy dwa psy wymagają jedynie linki, którą połączymy się z nimi. Natomiast przy większej ilości psów potrzebne są również linki, które połączą psy ze sobą nawzajem. Oczywiście ważne są również odpowiednie szelki.

Jeśli trenujemy więcej niż dwa psy, musimy ustalić ich pozycje w zaprzęgu. Jakie są typowe i najbardziej popularne pozycje psów w zaprzęgu:

1. Lead – to lider, czyli pies biegnący na przedzie zaprzęgu, który prowadzi całą grupę psów. Najbardziej odpowiedni do tego zadania będzie pies, który jest spokojny i inteligentny, a przede wszystkim posłuszny. Musi nie tylko prowadzić całą grupę i słuchać trenera, ale również rozpoznawać zagrożenie. Taki pies powinien umieć wychwycić, które miejsce jest lepsze do przejazdu, w którym miejscu lód jest zbyt cienki itp. Pies ten powinien mieć również duży zapał do pracy, on, bowiem napędza pozostałe psy biegnące w psim zaprzęgu.
2. Swing - to z kolei pies biegnący tuż za liderem. Jest to doskonała pozycja dla psa, który w przyszłości ma zostać liderem. Dzięki temu uczy się odpowiednich zachowań, obserwuje lidera i może wzorować się na nim.
3. Team – są to pozycje dla dla reszty zespołu psów. To wszystkie psy, które biegną w samym środku zaprzęgu, pomiędzy pozycjami Swing a Wheel. To najlepsza pozycja dla początkujących i młodych psów, które dopiero zaczynają swoją przygodę z uczestnictwem w zawodach psich zaprzęgów.
4. Wheel – jest to pies biegnący z tyłu zaprzęgu, bezpośrednio przed saniami lub wózkiem. Psy biegnące na tej pozycji muszą by bardzo silne oraz wytrzymałe. To one biorą na swoje barki największy ciężar.

Przy dobieraniu psów do zaprzęgu należy wziąć pod uwagę nie tylko wielkość psa, ale również jego predyspozycje. W parach, obok siebie muszą biegać psy o podobnych cechach.

Psy ras północnych są przyzwyczajone do wysiłku związanego z długodystansowymi biegami i ciągnięciem zaprzęgu. Wręcz potrzebują go do tego, aby czuć się dobrze i mieć odpowiednią dawkę ruchu. Udział, więc w takich zawodach jest dla nich przyjemnością. Dodatkowo w trakcie treningów i podczas zawodów między właścicielem a psem tworzy się więź, która procentuje. Jeśli więc ktokolwiek decyduje się na zakup Siberiana husky bądź Alaskana malamute musi pamiętać, że duża dawka ruchu jest potrzebna tym psom niemal jak powietrze. Nie są to z pewnością psy, które można wychowywać w bloku czy wypuścić jedynie do ogródka przed domem. Jeśli nie zadbamy o odpowiednią dawkę ruchu i wysiłku dla takich psów, odbije się to z pewnością na ich zdrowiu i samopoczuciu. Na pewno zaczną znacznie przybierać na wadze. To psy, które żyły w północnych szerokościach geograficznych, dlatego gromadzenie się tłuszcz u jest u nich normalne. Jeśli więc nie będą spalać nadmiaru kalorii, bardzo szybko pojawią się oznaki nadwagi, a potem i otyłości.

Ceny sań zaprzęgowych Pulka 599 zł,  sanie rekreacyjne 599 zł, sanie aluminiowe 2079-2228 zł, sanie do zawodów długodystansowych 2489 zł.