Specjalności psów służbowych w Straży Granicznej
Psy służbowe Straży Granicznej wykonują wiele obowiązków, zatem naturalnym jest podział na kilka specjalności czworonogów. Wśród nich należy wymienić: tropienie, funkcje patrolowo-obronne, wyszukiwanie materiałów wybuchowych i broni, wyszukiwanie narkotyków i osób (uchodźców, przemytników, handlarzy „żywym towarem” itp.).
Psy tropiące wykorzystuje się do: tropienia przestępców granicznych nielegalnie przekraczających granicę państwa, identyfikacji woni, pełnienia służby w składzie elementu służby granicznej, pilnowania zatrzymanych osób i podejrzanych przedmiotów, nadzorowania osób w czasie rewizji osobistej, eskortowania osób, przeszukiwania pomieszczeń zamieszkałych i niezamieszkałych, ścigania przestępców i obrony przewodnika jako środka przymusu bezpośredniego, udzielania pomocy innym organom państwa (do poszukiwania osób zaginionych i ściganiu przestępców kryminalnych, oraz do identyfikacji woni). Szkolenie przewodników i tresura psów w tej kategorii trwa 5-6 miesięcy. Przydatność do służby „bardzo dobrą” otrzymuje na komisji kwalifikacyjnej pies, który wypracował ślad egzaminacyjny skomplikowany, położony 3,5 godz. wcześniej i o znacznej długości, oraz otrzymał nie więcej jak jedną pomoc od przewodnika. Przydatność „dobrą” otrzymuje pies, który wypracował ślad egzaminacyjny skomplikowany położony 3 godz. wcześniej i otrzymał nie więcej jak dwie pomoce. Ponadto określając przydatność psa do służby, bierze się pod uwagę: zapał i chęć tropienia śladów przez psa, pracę psa dolnym wiatrem, dokładność i czas tropienia, który nie może być jednak dłuższy od podwójnego czasu jego torowania, przyczyny udzielania pomocy, identyfikowanie woni, oraz ćwiczenia obrończe i ogólne posłuszeństwo.
Owczarek belgijski podczas szkolenia na psa patrolowo-obronnego
Psy patrolowo-obronne wykorzystuje się do: przeszukiwania luzem terenu trasy marszu patrolu granicznego i terenu pozostającego w bezpośrednim sąsiedztwie, w celu wykrycia i zasygnalizowania przez psa ewentualnych miejsc ukrycia przestępców granicznych, lub odnalezienia przedmiotów pochodzących z przestępstwa. Także do: pełnienia służby w składzie innych grup granicznych, bezpośredniego ścigania przestępców i jednoczesnej obrony przewodnika, pilnowania osób zatrzymanych w różnych sytuacjach, pilnowania osób podczas wykonywania u nich rewizji, eskortowania (doprowadzania) osób, przeszukiwania różnorodnych pomieszczeń (zamieszkałych i niezamieszkałych), tropienia przestępców granicznych po śladach świeżych (wiek śladu do 1 godz.), udzielania w miarę możliwości pomocy innym organom państwa (jeśli warunki służby na to pozwalają). Szkolenie przewodników i tresura psów patrolowo-obronnych trwa 5-6 miesięcy. Przydatność do służby na ocenę „bardzo dobrą” od komisji egzaminacyjno-kwalifikacyjnej otrzymuje pies, który chętnie przeszukuje teren na odległość około 100 m od trasy marszu lub miejsca pełnienia służby, wyraźnie przy tym oznajmiając miejsce wykrycia osoby lub przedmiotów. Przydatność do służby na ocenę „dobrą” otrzymuje natomiast pies, który chętnie przeszukuje teren na odległość około 50 metrów od trasy marszu lub miejsca pełnienia służby, oznajmiając jednocześnie miejsce wykrycia osoby lub przedmiotów. Określając przydatność psa do służby w tej kategorii bierze się także pod uwagę takie cechy psa jak: zapał i chęć do szukania osób i przedmiotów, umiejętność ograniczania prób ucieczki wykrytych osób i ich skuteczne przytrzymywanie w miejscu, pracę na świeżym śladzie (wiek śladu do 1 godz.), skuteczność i umiejętność obrony przewodnika oraz ogólne posłuszeństwo.
Tresura psów przeznaczonych do pracy w Straży Granicznej
Psy specjalne w zależności od ich przygotowania, wykorzystuje się do: przeszukiwania pociągów towarowych i osobowych, statków morskich i powietrznych, pojazdów samochodowych, kontenerów, bagaży, pomieszczeń, ludzi itp. – w celu wykrycia i zasygnalizowania miejsc, w których mogą być ukryte osoby, materiały wybuchowe i broń, narkotyki itp. Psy te są też używane do udzielania pomocy innym organom państwa, zgodnie ze swoim przeznaczeniem, jeżeli warunki służby na to pozwalają. Szkolenie przewodników i tresura psów specjalnych tej kategorii trwa 5-6 miesięcy. Tu także po zakończonym szkoleniu komisja egzaminacyjna kwalifikuje przydatność psa do konkretnego rodzaju służby. Przydatność „bardzo dobrą” otrzymuje pies, który w sposób oczywisty i jednoznaczny wskazał miejsce ukrycia osoby i/lub przedmiotu. Przydatność do służby „dobrą” otrzymuje pies, który odnalazł osoby i/lub przedmioty, jednak oznaczając je mało wyraziście. Przy określaniu przydatności takiego psa do służby, bierze się także pod uwagę: zapał i chęć psa do szukania oraz pracy, skłonność reagowania na osoby postronne i czynniki zewnętrzne (czy pies nie rozprasza się zbytnio), oraz ogólne posłuszeństwo psa wobec przewodnika.
Koszt szkolenia psa w np. Ośrodku Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej w Lubaniu, wynosi około 12,5 tys. zł.
Podstawowe obowiązki przewodnika psa służbowego Straży Granicznej
Psy służbowe Straży Granicznej są szkolone i pracują w parach pies-przewodnik, tworząc zespoły operacyjne. Do podstawowych obowiązków przewodnika psa służbowego SG należą:
· codzienna pielęgnacja psa i utrzymywanie w czystości jego kojca;
· codzienne karmienie i pojenie psa według jego potrzeb;
· dbałość o stan i konserwacja ekwipunku służbowego psa oraz sprzętu szkoleniowego;
· systematyczne szkolenie przydzielonego psa zgodnie z zasadami doskonalenia zawodowego zawartymi w Ustawie o Straży Granicznej;
· nieustanna dbałość o właściwe zabezpieczenie weterynaryjne psa;
· organizacja tresury dodatkowej dla psa, jeśli tylko przewodnik stwierdzi, że przydatność psa do służby po pewnym czasie uległa obniżeniu;
· doskonalenie posiadanych kwalifikacji i umiejętności własnych z zakresu taktyki i techniki wykorzystywania psów służbowych oraz ich żywienia i pielęgnacji.
Owczarek belgijski Malinois - pies służbowy Straży Granicznej
Przewodnikom wyszkolonym i mającym psy z kategorii psów specjalnych (np. do wyszukiwania narkotyków i/lub broni oraz materiałów wybuchowych) można powierzyć dwa psy różnej specjalności, np. jednego do wyszukiwania narkotyków oraz drugiego wyszkolonego do wyszukiwania materiałów wybuchowych i broni.
Szkolenia prowadzone w Ośrodkach Treningowych Psów Służbowych Straży Granicznej
1. Szkolenie specjalistyczne w czasie którego kandydaci na przewodników psów służbowych Straży Granicznej (chorążowie w służbie stałej) i psy-adepci zdobywają umiejętności kwalifikujące ich do pełnienia odpowiedniej służby w SG. Aktualnie szkolenie to trwa ok. 5 m-cy.
2. Szkolenie w zakresie szkoły chorążych-przewodników psów służbowych w czasie którego kandydaci na przewodników (funkcjonariusze w służbie stałej) i psy-adepci zdobywają umiejętności kwalifikujące ich do pełnienia odpowiedniej służby w SG. Aktualnie szkolenie trwa ok. 6 m-cy.
3. Szkolenie doskonaląco-atestacyjne, które obecnie trwa ok. 1 miesiąca, w czasie którego dokonywana jest ocena umiejętności przewodnika i sprawności użytkowej psa. Każdy przewodnik wraz ze swoim psem-partnerem, uczestniczy w nim regularnie co 2 lata. Ukończenie tego kursu odnawia certyfikat psa i tym samym pozwala przewodnikowi na dalsze posługiwanie się psem.
Zawsze istnieje możliwość przekwalifikowania psów, co jest szczególnie ważne w przypadku psów, które utraciły umiejętność wykonywania pracy w danej specjalności (np. straciły węch do wyszukiwania narkotyków), a posiadają predyspozycje do pełnienia innych obowiązków w Służbie Granicznej. Decydować o tym mogą również względy służbowe, gdy np. zaistnieje potrzeba wyszkolenia psa do nowej specjalności, czy konieczna jest rezygnacja z już posiadanej przez psa specjalności. Można również inaczej i/lub dodatkowo przeszkolić kandydata na przewodnika psa, który zdobędzie umiejętności zgodne ze specjalnością przydzielonego mu psa służbowego. Przekwalifikowywanie psów i przeszkalanie kandydatów na ich przewodników, realizowane jest w ramach szkoleń wymienionych wyżej w punktach 1-3.
Emerytura psów służbowych w Straży Granicznej
Psy służbowe Straży Granicznej przechodzą na emeryturę z dwóch powodów: wieku i stanu zdrowia. W Służbie Celnej psy mieszkają razem ze swoimi przewodnikami, a po zakończeniu służby, automatycznie zostają wraz z nimi i ich rodziną do końca swoich psich dni. Po pracowitej służbie ich odejście na zasłużony odpoczynek nie pozostaje jednak niezauważone. Są uroczyście żegnane i nagradzane. Średni okres pracy takiego psa wynosi ok. 8 lat.
Zasłużona emerytura psa służbowego
W dniu odejścia psa na zasłużoną emeryturę zwykle dokonywany jest całościowy bilans jego dokonań. I tak w 2013 r. w siedzibie Izby Celnej w Olsztynie uroczyście pożegnano trzy psy rasy labrador retriever kończące czynną służbę. To były trzy psie specjalistki od odnajdowania ukrytych, przemycanych papierosów z za wschodniej granicy. W trakcie swojej kilkuletniej pracy, każda z nich wykryła prawie 450 tys. paczek papierosów. W sumie, wartość przemytu udaremnionego przez dwie z trzech suk labradorek (przez Tigrę i Zoję) oszacowano aż na ok. 8 mln złotych (!). To nie jedyne zasługi takich psów służbowych. Wszystkie one wielokrotnie biorą też udział w pokazach na lekcjach dla dzieci i młodzieży, w trakcie świąt państwowych, czy w czasie obchodów Dnia Dziecka itp. Ich zasługi są więc nieocenione i ogromne!
W 2011 r. był moment, gdy ta sytuacja została zachwiana. W tym czasie dokonywano zmiany w zarządzeniu nr 46 Ministra Finansów z dnia 23 listopada 2011 r. „w sprawie szkolenia przewodników psów służbowych i psów służbowych w Służbie Celnej oraz utrzymania tych psów, a także regulaminu oceny przewodników”. Celnicy od razu zaalarmowali opinię publiczną o zarządzeniu, które 23 listopada wydał Minister Finansów Jacek Rostowski. Pojawił się w nim zapis o nakazie eutanazji psów, które odchodzą ze służby, a których nikt spośród celników nie chce przygarnąć. Potem Ministerstwo Finansów tłumaczyło się, że rozporządzenie zostało źle zinterpretowane, a pojęcie eutanazja „oznacza uśmiercenie istoty nieuleczalnie chorej i cierpiącej”, ale faktem jest, że zapis taki pojawił się i nakazywał eutanazję nie tylko psów nieuleczalnie chorych. Zagrożenie usypiania psów emerytów stało się więc szalenie realne. Sprawa wywołała jednak wielką burzę wśród opinii publicznej. Wystosowano nawet sygnowaną tysiącami podpisów petycję do premiera RP, w której zażądano wycofania krzywdzącego zwierzęta zarządzenia. Tak też się stało. Mimo wszystko część takich psów jednak się usypia. Chodzi tu gł. o te szkolone jako psy szturmowe. Taki pies nie może przejść pod opiekę zwykłego hodowcy, który nie umiałby nad nim zapanować. Są to jednak sporadyczne przypadki. Rzadko psi emeryci nie mogą być wzięci przez swych przewodników do ich domów. Jeśli tak się jednak dzieje, zawsze ustawiają się kolejki chętnych do adopcji zasłużonego psiego emeryta.
Sprawy dotyczące specjalności psów służbowych w Straży Granicznej i ich przewodników reguluje obecnie Ustawa o Straży Granicznej z dnia 12 października 1090 r. (Dz. U. 2011 nr 116 poz. 675).
emerytura psów w straży granicznej, ile kosztuje wyszkolenie psa służbowego, jaki jest koszt szkolenia psa służbowego, jakie są obowiązki przewodnika psa w straży granicznej, obowiązki przewodnika psa w straży granicznej, para pies przewodnik w straży granicznej, pies służbowy, pies w straży granicznej, psy patrolowo obronne, psy służbowe i emerytura, psy służbowe straży granicznej, psy służbowe w straży granicznej, psy specjalne, psy straży granicznej na emeryturze, psy tropiące, rodzaje szkoleń ośrodku treningowym psów służbowych straży g, specjalizacje psów w straży granicznej, specjalności psów służbowych, specjalności psów służbowych w straży granicznej, specjalność psa służbowego w straży granicznej, staż graniczna i psy, straż graniczna psy, specjalności psów w straży granicznej, emerytura psa straży granicznej,