Szczenięta różnią się od dorosłych psów pod wieloma względami. Po urodzeniu wszystkie psy są ślepe, a ich przewód pokarmowy wymaga regularnej stymulacji przez sukę, która przez wylizywanie brzuszki pobudza trawienie i procesy defekacyjne. Przed ukończeniem drugiego tygodnia życia szczenięta są zdolne do odbierania wrażeń węchowych, potrafią ssać i pełzać; są także szczególnie wrażliwe na bodźce dotykowe, termiczne i ruchowe.
Eksperymenty prowadzone na myszach laboratoryjnych, które tak jak psy są ślepe w najwcześniejszym etapie życia, wykazały podobną wrażliwość na efekty wczesnej stymulacji. Noworodki między 5 a 10 dniem życia wyciągane codziennie ze swoich gniazd na czas ok. 3 minut doznawały lekkiego szoku, a temperatura ich ciał czasowo się obniżała. Łagodny stres wystarczał do pobudzenia układu krwionośnego i hormonalnego. Te same osobniki, poddawane innym próbom w przyszłości, zdecydowanie lepiej radziły sobie ze stresem niż rodzeństwo z tego samego miotu nie poddane próbom stymulacji. W warunkach przedłużającego się stresu niestymulowane myszy były wyczerpane, a niekiedy bliskie śmierci; cierpiały także na wrzody żołądka.
Korzystne efekty wczesnej stymulacji zaobserwowano również w innych obszarach. Stymulowane osobniki szybciej osiągały dojrzałość płciową, nie były podatne na większość infekcji i lepiej znosiły głód i zimno.
Eksperymenty na szczeniakach z użyciem elektroencefalografu (EEG) wykazały, że stymulowane osobniki szybciej się rozwijały i osiągały lepsze wyniki w próbach zachowania. Badania dowodzą, że wczesnorozwojowy stres w umiarkowanej formie przyczynia się do poprawy fizjologicznego i psychologicznego funkcjonowania w dorosłym życiu. Zbyt silny i długotrwały stres hamuje rozwój, dlatego nigdy nie powinniśmy wydłużać ćwiczeń.
Szczeniaki Labrador retrievera przygotowane so stymulacji neurologicznej
Wczesna stymulacja neurologiczna szczeniąt - Sposoby stymulacji szczeniąt
Aby zwiększyć odporność i sprawić, że psy służbowe będą lepiej przygotowane do pełnienia swoich obowiązków w przyszłości, specjaliści amerykańskiej armii opracowali program wczesnorozwojowej stymulacji nazwany Bio Sensor opierający się na regularnych, codziennych ćwiczeniach. Kluczowym okresem w życiu szczenięcia jest czas między trzecim a szesnastym dniem życia, kiedy następuje intensywny rozwój układu nerwowego – właśnie wtedy neurologiczna stymulacja pozwala osiągnąć optymalne rezultaty.
Program Bio Sensor zaleca 5 prostych ćwiczeń stymulujących przeprowadzanych po kolei z każdym szczeniakiem z osobna:
1.Stymulacja dotykowa między opuszkami palców
Kładziemy szczenię na plecach w jednej dłoni. W drugiej trzymamy bawełniany patyczek do czyszczenia uszu i delikatnie dotykamy opuszki każdej łapki psa i przestrzenie między nimi. Szczenię nie musi dawać sygnałów, że czuje nasz dotyk. Ćwiczenie nie powinno trwać dłużej niż 3-5 sekund.
2. Unoszenie głowy
Jedną dłonią podtrzymujemy tułów psa, drugą – zad. Zmieniamy jego pozycję w taki sposób, aby był skierowany głową do góry. Czas stymulacji nie może być dłuższy niż 3-5 sekund.
3.Opuszczanie głowy
Trzymamy szczeniaczka obiema dłońmi, odwracając go głową do dołu i ustawiając ciało prostopadle do podłoża. Czas ćwiczenia: 3-5 sekund.
4.Pozycja grzbietowa.
Trzymając szczeniaka, obracamy go poziomo na plecy, aby jego grzbiet spoczywał w naszych dłoniach, a nos był skierowany do góry. Nie zwracamy przy tym uwagi na zachowanie szczenięcia – nawet jeżeli próbuje zasnąć. Czas ćwiczenia: 3-5 sekund.
5.Stymulacja termiczna.
Kładziemy szczenię łapkami w dół na wilgotny ręcznik. Ręcznik wcześniej wkładamy do lodówki na ok. 5 minut. Pies powinien poruszać się (pełzać) po materiale. Czas stymulacji: ok. 5 sekund.
Opisane powyżej ćwiczenia pozwalają doświadczyć psu stymulacji niemożliwej do doświadczenia w naturalnych warunkach w tym okresie życia. Ich zadaniem jest wcześniejsze pobudzenie układu nerwowego, które ma przyspieszyć rozwój zwierzęcia i skutkować w przyszłości lepszymi osiągnięciami.
Serię ćwiczeń stymulujących wykonujemy raz dziennie. Nie wydłużam czasu trwania ćwiczeń, mając w pamięci, że nadmierna stymulacja może przynieść efekt odwrotny od oczekiwanego.
Podstawowe zasady przeprowadzania stymulacji u szczeniaka
- im młodsze szczenię, tym krótszy czas stymulacji. Od 3 do 10 dnia ćwiczenia powinny trwać nie dłużej niż 3 sekundy; między 10 a 16 dniem – ok. 5 sekund.
- ćwiczenia najlepiej przeprowadzać kiedy szczenięta są w fazie aktywności.
- na czas ćwiczeń przekładamy szczenięta, np. do koszyka, a później po kolei wyciągamy, ćwiczymy, i odkładamy do legowiska do matczynego sutka. Dzięki temu zwierzę będzie kojarzyło ćwiczenie z bezpieczeństwem.
- staramy się wykonywać ćwiczenia codziennie o tej samej porze; odstępy powinny wynosić ok. 20 godzin.
- na czas ćwiczeń nie przechodzimy do innego pomieszczenia, aby dodatkowo nie stresować psa.
- ćwiczenia wykonujemy zawsze w tej samej kolejności, przyzwyczajając psa do pewnego rytmu. Szczenięta nad wyraz szybko przyzwyczajają się do pewnych czynności, dlatego nie warto mącić ich dobrego samopoczucia i wybijać z codziennego rytmu. Najważniejsza jest regularność.
Korzyści ze stymulacji:
- wzmocnienie układu krążenia
- poprawa funkcjonowania naczyń serca
- zwiększona odporność na stres
- wzmocnienie gruczołów wydzielających adrenalinę.
- większa odporność na choroby.
W testach uczenia się, szczenięta, które zostały poddane wczesnej stymulacji, okazały się bardziej aktywne niż ich koledzy, którzy stymulacji nie doświadczyli. Szczeniaki były bardziej skłonne do eksploracji i ciekawsze otaczającego je świata; wpuszczone do labiryntu lepiej radziły sobie ze stresem i szybciej odnajdowały wyjście.
