Historia psa myśliwskiego używanego do polowań na ptactwo
Pies był pierwszym zwierzęciem udomowionym przez człowieka i przysposobionym do wykonywania prac myśliwskich. Niesamowity węch, słuch i odporność na trudne warunki pracy sprawiły, że czworonogi stały się nieocenionymi partnerami myśliwych i w krótkim czasie wyspecjalizowały się w wykonywaniu określonych typów zadań. Większe psy z powodzeniem wykorzystywano w czasie polowań na większą zwierzynę, zaś mniejsze i średnie do wyławiania zajęcy, lisów, borsuków etc. Potęgowanie wrodzonych właściwości fizyczno-psychicznych doprowadziło do ukształtowania ras psów posługujących się w czasie pracy węchem, słuchem czy niesamowitą szybkością.
Psy myśliwskie były znane już w czasach starożytnych, niemniej ich pełna specjalizacja nastąpiła dopiero w XVIII wieku w Wielkiej Brytanii. Hodowcy poczuli wówczas naglącą potrzebę wyhodowania czworonoga, który sprawdzałby się w czasie polowań na ptactwo. Posokowce, płochacze czy tropowce, zważywszy na swój rytm pracy, były przystosowane do pracy na dolnym wietrze. Polowanie na ptaki wymagało nieco innych umiejętności. Myśliwi potrzebowali psów, które potrafiły wykonać stójkę oraz pracowały na górnym wietrze. Psy nie zaganiały i nie wypłaszały zwierzyny, a okładały pole galopem. W związku z powyższym szybko łapały trop ofiary przez górny wiatr. Po zwietrzeniu nie rzucały się na zwierzynę, a zamierały w stójkę. Stójka jest charakterystyczną pozą dla psów myśliwskich i polega na natychmiastowym zamarciu w jednym miejscu z wyraźnie uniesioną noga. Ciało jest mocno wyprężone, zaś głowa i nos wystawione w kierunku ofiary. Stójka jest cechą wrodzoną jedynie Wyżłów.
Wrodzone cechy psów myśliwskich
Czuły węch jest wrodzoną cechą psów myśliwskich. Aby przekonać się jak czuły i wrażliwy węch ma nasz pies, warto wykonać serię testów w różnych warunkach atmosferycznych. Wiadomym jest, że czułość węchu zależy nie tylko od przynależności do konkretnej rasy, ale także indywidualnych predyspozycji czworonoga. Przy ocenie skuteczności węchowej ważne są następujące czynniki:
- ostrość zapachu,
- warunki atmosferyczne,
- odległość,
- kierunek wiatru
Wyżeł z upolowaną kaczką
Skłonność do wystawiania - Stójka u psów. Stójka jest cechą typową dla Wyżłów. Wyżeł, który nie potrafi osiągnąć stójki będzie jedynie płochaczem. Setery wystawiają zwierzynę w półprzysiadzie lub w pozycji warowania. Inne rasy najczęściej przybierają pozycję wyprostowaną. To jak długo pies będzie wystawiał zwierzynę, zależy od jego instynktu myśliwskiego i indywidualnych predyspozycji. Warto przy tym pamiętać, że stójka nie jest postawą typową dla psa – wyraża napięcie emocjonalne i skupienie.
Sposób szukania zwierzyny - Wyżły i inne psy wykorzystywane przez sokolników są nastawione na jak najszybsze wyłowienie zwierzyny. Aby ich praca była efektywna, wykorzystują kierunek wiatru i okładają pole galopem. Wykonują to niezależnie od kierunku marszu myśliwego.
Sekundowanie jest związane ze stójką. Jeżeli jeden pies polujący w grupie wystawi zwierzynę, wówczas pozostałe czworonogi sekundują mu.
Dociąganie w pewnym sensie jest również związane ze stójką. Gdy ptactwo na które polujemy się oddala pies podąża za nimi i wykonuje stójkę pokazując myśliwemu gdzie ono jest.
Psy wykorzystywane do polowania na ptactwo polne i wodne
Pointery są bardzo wytrzymałymi psami o ogromnej pasji myśliwskiej. Polowanie jest dla nich całym życiem, dlatego większa część populacji pozostaje w rękach myśliwych. Pointery pracują na górnym wietrze, są bardzo zwinne i mają niesamowitą płynność ruchów. Przybierają charakterystyczną, twardą stójkę. Pointery zdecydowanie lepiej radzą sobie na otwartym terenie, dlatego też są wykorzystywane przez sokolników. Psy nie stanowią odpowiedniego nabytku dla osób, które nie mają doświadczenia w szkoleniu czworonogów.
Stójka u psa rasy Wyżeł węgierski krótkowłosy
Setery angielskie i irlandzkie są do siebie dość podobne, niemniej Seter angielski wydaje się bardziej zaangażowany w prace myśliwskie. Raczej dobrze dogaduje się z myśliwym, jest średnio trudny w wyszkoleniu. Może pracować zarówno na terenach podmokłych, jak i na otwartym gruncie – w przeciwieństwie do Irlandczyka, który niechętnie pracuje na terenach podmokłych.
Myśliwi, którzy polują przede wszystkim na ptactwo wodne, chętnie wykorzystują do pracy Setera szkockiego. Pomimo, że czworonóg jest wolniejszy od Setera angielskiego i irlandzkiego, wydaje się bardziej wszechstronny i odporny na niekorzystne warunki atmosferyczne.
Jak szkolić psa myśliwskiego?
- zapoznanie czworonoga z podstawowymi komendami: na wyjście, zatrzymanie, wypchnięcie etc.
- zapoznanie psa z odwiatrem zwierzyny, kształtowanie pasji do polowania.
- praktyczna nauka w polu.
Przy okazji warto pamiętać, że szkolenie psa myśliwskiego z wykorzystaniem metod pozytywnych daje najlepsze rezultaty. Szkolenie polega na utrwaleniu najważniejszych komend i umiejętności. Pamiętajmy, że pies będzie wykonywał jedynie te polecenia, których nauczyliśmy go w czasie procesu szkoleniowego. Każdy właściciel myśli, że jego pies jest niezwykły i nieprzeciętnie uzdolniony, co jest bardzo mylnym założeniem. Myśliwi, którzy wymagają od swoich psów logicznego myślenia, będą rozczarowani. Pies nie jest istotą logicznie myślącą. Pojęcie myślenia abstrakcyjnego jest mu zupełnie obce! Karanie za błędy albo niewłaściwe reakcje zupełnie mija się z celem, gdyż pies nie powiąże nagany z wykonaną instynktownie czynnością. Podstawą szkolenia jest systematyczność i cierpliwość!
