Trudności wychowawcze psów - zaburzenia nerwicowe i rozchwianie emocjonalne psów
Zaburzenia nerwicowe psów i rozchwianie emocjonalne u psów są typowymi przypadłościami zwierząt zamieszkujących duże ośrodki miejskie i wielkie aglomeracje. Psy żyjące w nienaturalnym środowisku i pozbawione możliwości wyzwolenia naturalnych instynktów nierzadko są sfrustrowane i żyją w permanentnym stresie. Pozostając przez długie godziny w zamknięciu, odizolowane od świata zewnętrznego i właściciela, mogą rozwinąć w sobie nieprawidłowe reakcje, co prowadzi w rezultacie do zaburzeń emocjonalnych i nerwicy.
Zaburzenie emocjonalne u psów mają podobny przebieg i podobne podłoże, co nerwica u ludzi. Psy również cierpią z powodu niekorzystnych warunków rozwojowych, a ich psychika w sposób analogiczny do psychiki ludzkiej przyjmuje negatywne sygnały z otoczenia.
Nerwica u zwierząt może być wynikową traktowania przez poprzedniego właściciela i traumatycznych wydarzeń z przeszłości. Nierzadko wystarczy jedynie pojedyncze wydarzenie, które odbije się piętnem na całym życiu psa; mowa o wypadku komunikacyjnym, wypuszczeniu zwierzęcia na mróz, pozostawieniu na pewną śmierć, poszczuciu przez inne zwierzę, bądź też głodzeniu. Kolejny właściciel nie musi wiedzieć, co stało się przyczyną zwichnięcia psychiki psa. Ważne, aby potrafił podnieść ciężar odpowiedzialności i w odpowiedni sposób zająć się psem.
Zaburzenie nerwicowe u psa - lęk psa przed człowiekiem
Do zaburzeń nerwicowych psów zaliczamy kolejno: zespół pozbawienia bodźców zewnętrznych, fobię, lęk przed ludźmi, lęk separacyjny, nadaktywność, depresję i dolegliwości psychosomatyczne. Zespół pozbawienia bodźców zewnętrznych i lęk przed ludźmi posiadają wspólny mianownik psy, które pozostają przez dłuższy czas w izolacji mogą obawiać się kontaktu z człowiekiem i wzbraniać się przed rozpoczęciem procesu socjalizacji. Te dwa rodzaje nerwicy występują bardzo często i dotykają zwierzęta, które we wczesnym okresie życia przebywały w kojcach, z dala od matki.
Fobia u psa powinna być leczona już w pierwszym stadium, kiedy to czynnik stresogenny występuje zazwyczaj w pojedynkę i bardzo łatwo go wyizolować. Pies może obawiać się burzy, błysków światła, samochodów rozpoznanie patogenu pozwala na jego pełną eliminację przy pomocy behawiorysty. W drugim stadium widzimy nałożenie na siebie kilku czynników pies rozpoznaje schemat sytuacyjny i potrafi przewidzieć wystąpienie czynniku stresowego jeszcze przed samym zajściem, na podstawie obserwacji i analogii. W trzecim stadium pies reaguje niezwykle gwałtownie na wszystkie czynniki kojarzące mu się z pierwotnym patogenem. Nierzadko dochodzą doń inne, pokrewne fobie.
Depresja u psa może być wywołana nieprawidłowym stosunkiem właściciela do zwierzęcia; pies, który jest zbyt często karcony, może w pewnym momencie wpaść w stan przygnębienia i apatii. Depresję nie tak łatwo zdiagnozować; część właścicieli nie potrafi odczytywać języka ciała swoich pupili, przez co wszelka diagnostyka jest możliwa dopiero w końcowych stadiach zaburzeń psychicznych. U niektórych psów depresja przebiega praktycznie bezobjawowo, inne stają się apatyczne, pozbawione życia, tracą apetyt i nie mają siły na zabawę. Efektywna obrona przed depresją polega na stymulowaniu zwierzęcia i ustalaniu mu prawidłowego rytmu dnia. Pies powinien codziennie biegać, oddawać się zabawom i przebywać dużo czasu z właścicielem. Równie istotne jest zachowanie prawidłowej diety i dostarczanie psu wszystkich składników odżywczych.
Lęk separacyjny i zespół nadpobudliwości psychoruchowej zostały szerzej omówione w innych artykułach znajdujących się na naszej stronie.
Objawy nerwicy dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne. Wewnętrzne objawy są bezpośrednio związane z funkcjonowaniem poszczególnych narządów, bądź też nieprawidłową reakcją na bodźce. Objawy zewnętrzne to przede wszystkim reakcje determinowane przez stres i czynniki zewnętrzne.
Pies z zaburzeniami nerwicowymi może cierpieć z powodu nadciśnienia tętniczego i nieprawidłowej pracy serca; w chwili podwyższonego napięcia akcja serca natychmiastowo przyspiesza, co może skutkować poważnymi konsekwencjami, a w efekcie nawet śmiercią zwierzęcia. Do objawów wewnętrznych zaliczamy również napięcie mięśniowe, zaburzenia trawienia i oddychania. Zewnętrznymi symptomami zaburzeń nerwicowych psów są zachowania nakierowane na samodestrukcję i samookaleczanie. Chore zwierzęta są zdolne do wyrywania sierści, wygryzania ran, podszczypywania ogona, drapania do krwi i rzucania się na ścianę. W czasie nieobecności właściciela mogą niszczyć wszystkie przedmioty, drapać drzwi, szczekać, a nawet załatwiać potrzeby fizjologiczne w domu. Na widok właściciela, bądź osoby obcej psy mogą działać wbrew swojej naturze; nierzadko dochodzi do eskalacji zachowań destrukcyjnych, rzucania się na przypadkowe osoby, nadmiernej pobudliwości, chodzenie bez celu i nerwowych ruchów. Każdy pies przeżywa nerwicę we właściwy dlań sposób. Niektóre zwierzęta działają w absolutnej sprzeczności do wyżej wymienionych przykładów i przejawiają zachowania apatyczne. Psy potrafią leżeć bez celu kilka godzin, spać całe dnie, nie interesować się zawartością miski, bądź też zwracać cały pokarm.
Leczenie zaburzeń nerwicowych psów nie jest procesem prostym i może trwać nawet kilka lat. Nie istnieje metoda terapeutyczna, która umożliwiłaby pełne wyleczenie mocno zaburzonego zwierzęcia możemy jedynie łagodzić objawy nerwicy i liczyć na samoistne zahamowanie procesu chorobowego. Niektóre zwierzęta muszą być leczone odpowiednimi lekami, inne zaś powinny odbyć specjalistyczne szkolenie przy współudziale właściciela-opiekuna. Najważniejszą sprawą jest jednak stworzenie dogodnych warunków do bytowania; pies nie powinien być drażniony, zaczepiany i w żadnym wypadku nie możemy wymuszać nań pożądanych przez nas zachowań.