Udostępnij ten artykuł.

Zaćma u psa - jej objawy, rodzaje i leczenie

Pojęcie zaćmy

Zaćma to częściowa lub całkowita nieprzezroczystość soczewki gałki ocznej powodująca ograniczenie przepuszczalności światła. Schorzenie może mieć charakter dziedziczny, ale także łączyć się z cukrzycą, która rozwija się przez dłuższy czas i dopiero w późniejszym wieku daje m.in. objaw zaćmy. Innymi czynnikami etiologicznymi są: zatrucia toksyczne, porażenie prądem, wrodzone wady genetyczne i zaćma starcza.

Opiekunowie zazwyczaj zgłaszają się do lekarza, kiedy zaobserwują pierwsze niepokojące zmiany tj. „zmętnienie oka”. Niekiedy właściciel dostrzega także spadek aktywności pupila po zmierzchu. Często zdarza się jednak, że nieprawidłowości nie są widoczne na pierwszy rzut oka i zostają wychwycone w trakcie profilaktycznego badania klinicznego. Podsumowując, najczęstszymi objawami choroby są:

  • zmętnienie soczewki
  • widoczny brak przezierności 
  • „mleczna soczewka”

Przyczyny powstania zaćmy u psów

Przyczyny powstawania zmętnienia nie są do końca znane. Wiadomo jednak, że zmętnienie może mieć różną wielkość, położenie w soczewce oraz kształt. Pojawia się w każdym wieku i nasila z różną szybkością.
Istnieją cztery rodzaje zaćmy u psów:

  1. wrodzona,
  2. nabyta,
  3. cukrzycowa oraz
  4. starcza.
  • Zaćma wrodzona

Warto pamiętać, że nie każda zaćma wrodzona jest dziedziczna. Ustalenie czy schorzenie posiada tło genetyczne, wymaga przeanalizowania historii miotu oraz rodziców. Zaćma wrodzona bywa bowiem efektem innych zmian rozwojowych, np. przetrwałej błony źrenicznej lub małoocza.
Operacyjne leczenie zaćmy wrodzonej u młodego psa jest sprawą dość kontrowersyjną, między innymi dlatego że konieczne po zabiegu zszycie powiek może predysponować do niedowidzenia stanowiącego wynikową braku pobudzenia centralnego układu nerwowego przy nieodpowiedniej stymulacji świetlnej w okresie wzrostu szczenięcia.

  • Zaćma nabyta

Przyczyną zaćmy może być także uraz mechaniczny powstały w wyniku uszkodzenia torebki soczewki. Wówczas dochodzi do przenikania cieczy wodnistej  do włókien soczewkowych, co z kolei powoduje puchnięcie i przezierność soczewki. Rozwojowi choroby sprzyja także radioterapia czy leczenie z użyciem takich leków jak ketokonazol.
Za schorzenie nabyte uznajemy także zaćmę żywieniową, która  wynika z błędów żywieniowych popełnianych przez opiekunów szczeniąt (podawanie niewłaściwie zbilansowanych preparatów mlekozastępcznych – pozbawionych niezbędnych aminokwasów).

Zaćma u psa chihuahua

Zaćma u psa Chihuahua

  • Hiperglikemia

Wysokie stężenie glukozy we krwi powoduje zmiany w soczewce oka. Wówczas glukoza, zamiast do soczewki, zaczyna przenikać z krwi do cieczy wodnistej oka. W soczewce z kolei przekształca się w inny cukier – sorbitol, który ulega w niej kumulacji i wywołuje wzrost ciśnienia osmotycznego w jej wnętrzu. W tym wypadku proces pogłębiania się zmian następuje szybko, dlatego bardzo ważna jest regularna kontrola stanu zdrowia pacjenta, gdyż nieleczona zaćma cukrzycowa prowadzi do jaskry.

  • Zaćma starcza

Rozwój zaćmy starczej to część procesu starzenia. U starszych psów często pojawiają się pojedyncze pasma zmętnienia w obrębie soczewki, które mogą być traktowane jako opóźniony objaw zaćmy wrodzonej.

Leczenie zaćmy u psów

Dotychczas nie zostały przeprowadzone szczegółowe badania, które potwierdziłby skuteczność  farmakologicznego leczenia zaćmy. Stosowanie antyoksydantów, hamujących procesy zmętnienia, nie jest szczególnie powszechne.
Zdecydowanie powszechniejsza jest inwazyjna forma leczenia tj. leczenie operacyjne polegające na otwarciu soczewki, wypłukaniu jej ze złogów zmniejszających przezierność oraz sprowadzeniu brzegów torebki soczewki.

Decyzja o zastosowaniu leczenia operacyjnego zaćmy u psa powinna być skonsultowana z lekarzem okulistą, który dokona kwalifikacji pacjenta i podejmie właściwe kroki w celu przygotowania zwierzęcia do zabiegu. Statystyki pokazują, że leczenie przynosi dobre rezultaty – ok. 95 procent małych pacjentów odzyskuje wzrok.

Poniżej prezentujemy fragment wywiadu przeprowadzonego lek. wet. Jackiem Garncarzem, specjalistą w dziedzinie okulistyki weterynaryjnej.

„Dlaczego w Polsce przybywa przypadków zaćmy u psów?

Mamy coraz więcej ras, u których zaćma (czyli nieprzezierność soczewki uniemożliwiająca dopływ światła do siatkówki) ma podłoże genetyczne. Ślepną nawet 2-3-letnie psy. Jej powodem może być też uraz – zapalenie gałki ocznej prowadzi do niedożywienia soczewki, a w efekcie do zaćmy. Jest też wiele przypadków zaćmy cukrzycowej, której wczesne wykrycie i leczenie daje bardzo dobre efekty.

Jak leczyć zaćmę u psów?

Wyłącznie operacyjnie – podobnie jak u ludzi. Po wykonaniu bardzo małego nacięcia rogówki (ok. 3 mm) możemy odessać zmętniałą soczewkę za pomocą specjalnego narzędzna – fakoemulsyfikatora, a następnie wprowadzić sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. Niestety, taki zabieg kosztuje ok. 2 tys. zł (za jedno oko). Co gorsza, u wszystkich psów w wyniku tej operacji dochodzi do zapalenia błony naczyniowej ze względu na niezgodność immunologiczną między soczewką a resztą gałki (wynika to ze specyficznej budowy psiego oka, zupełnie innej niż u człowieka). Jego opanowanie zajmuje około dwu miesięcy. U 5 proc. psów jest ono tak silne, że nie udaje się doprowadzić do odzyskania wzroku. I nie wynika to z niewłaściwego przeprowadzenia zabiegu czy złej opieki pooperacyjnej – to kwestia reakcji konkretnego organizmu. Ze względu na to zagrożenie operujemy dopiero wtedy, gdy zaćma występuje już na obu oczach i utrudnia psu normalne funkcjonowanie. Za to wielu właścicieli po udanych operacjach na zaćmę stwierdza, że pies widzi lepiej niż poprzednio, bo dobre sztuczne soczewki korygują niektóre wcześniejsze wady wzroku.”

Ile kosztuje operacja zaćmy u psa ?

Cena zabiegu waha się od 2000 złotych (bez wszczepiania soczewek) do 4000 złotych (wszczepienie sztucznych soczewek).

Tagi artykułu: