Zgryz u psa - pojęcie, wady zgryzu u psów

Zgryz u psa rodzaje

U psów wyróżnia się różne rodzaje (typy) zgryzu:

·          zgryz nożycowy – to najbardziej pożądany, prawidłowy zgryz u psa (u większości ras). W tym typie zgryzu, przy zamkniętej jamie gębowej psa siekacze jego żuchwy powinny znajdować się tuż za siekaczami szczęki. Innymi słowy, siekacze szczęki (górne) są na tyle wysunięte przed siekacze żuchwy (dolne), że siekacze górne i dolne swobodnie stykają się ze sobą. Specjaliści uważają, że taki właśnie zgryz nożycowy powstał, jako jeden z efektów procesu udomowienia psa;

·          zgryz kleszczowy, nazywany też cęgowym – taki zgryz u psa występuje w sytuacji, gdy przy zamkniętej jamie gębowej zwierzęcia siekacze jego szczęki i żuchwy nachodzą na siebie. Innymi słowy, siekacze szczęki (górne) i żuchwy (dolne) są wtedy ustawione w jednej linii do siebie. Tego typu zgryz u psa jest uznawany za właściwy u większości ras pasterskich. Zgryz ten jest bowiem zgryzem pierwotnym i to z niego wyewoluował zgryz nożycowy;

·          przodozgryz – występuje, gdy siekacze żuchwy są wysunięte do przodu bardziej, niż siekacze szczęki, czyli przed siekacze szczęki, ponieważ cała żuchwa jest wyraźnie wysunięta przed szczękę. Przodozgryz jest uważany za typowy dla ras mających brachycefaliczną budowę czaszki (o skróconej trzewioczaszce, czyli jej części pyskowej, w stosunku do mózgoczaszki). U innych psów jest uważany za wadliwy. Często można go spotkać m.in. u buldogów, bokserów, czy pekińczyków;

·          tyłozgryz, nazywany też zgryzem karpiowatym – taki zgryz u psa występuje wtedy, gdy jego żuchwa będzie nadmiernie skrócona i na skutek tego wystąpi również cofnięcie jej siekaczy. Innymi słowy, żuchwa jest wtedy wyraźnie cofnięta w stosunku do szczęki. Tyłozgryz jest uznawany za wadę u wszystkich ras psów;

·          zgryz naprzemienny – występuje, gdy poszczególne siekacze żuchwy (dolne) wychodzą przed, lub leżą za siekaczami szczęki (górne). Ten zgryz u psa jest uważany za wadę. Najczęściej wada ta dotyczy przy tym skrajnych siekaczy psa, czyli tzw. okrajek.

Wady zgryzu u psów przyczyny

Fachową ocenę zgryzu u psa powinien dokonać lekarz weterynarii. Najlepiej udać się w tym celu z psem do weterynarza zaraz po zakończeniu procesu wymiany uzębienia z mlecznego na stałe i procesu wzrostu tych stałych zębów u swojego psa. Później o prawidłowości i ewentualnych wadach zgryzu u psa dowiemy się od sędziego na wystawie psów, jeśli oczywiście zechcemy swojego pupila wystawić. Za prawidłowy zgryz u psów jest przy tym uważany tzw. zgryz nożycowy. U niektórych ras dopuszcza się też zgryz cęgowy (u większości ras pasterskich). Natomiast wady zgryzu u psów stanowią: przodozgryz (dopuszczalny u niektórych ras, np. buldogi), tyło zgryz i zgryz naprzemienny.

Prawidłowy zgryz u psów kształtuje się w okresie ich szczenięcego wzrostu i rozwoju. Jest to okres newralgiczny, gdyż może wtedy wystąpić szereg różnych nieprawidłowości z tym związanych. Mogą to być zarówno wady mające podłoże genetyczne, jak i wady zgryzu u psów nabyte, uwarunkowane różnymi czynnikami środowiskowymi. Główne znaczenie wśród zagrożeń środowiskowych ma oczywiście prawidłowość żywienia psa. Krzywy zgryz u psów mogą tu powodować szczególnie niedobory witamin i mikroelementów. Niebezpieczne są też niektóre czynniki behawioralne, jak np. gryzienie przez młodego psa kamieni, zbyt energiczne szarpanie innych przedmiotów, czy nakazywanie psu aportów zbyt ciężkich przedmiotów. U psa mogą wtedy powstać wady zgryzu (krzywy zgryz), a nawet może on stracić niektóre zęby stałe. Wady takie mogą też nasilać się z wiekiem. Specjaliści radzą, by uzębienie i zgryz u psa regularnie kontrolować w gabinecie weterynaryjnym. Najlepiej robić to zwyczajnie podczas rutynowych wizyt u lekarza weterynarii. Przegląd uzębienia swojego psa można też robić samodzielnie w domu, jednak trzeba posiadać do tego niezbędną wiedzę i praktykę.

pies z wadą zgryzu

Jak zapobiegać wadom zgryzu u psów?

Jeśli pies ma jakąś wadę genetyczną, to jej eliminacja jest niemal niemożliwa. Walczyć możemy natomiast z zagrożeniami środowiskowymi. Aby nasz pies nie nabył wady zgryzu konieczna jest regularna kontrola jego uzębienia i dbałość o tu, by pupil nie stykał się z czynnikami niosącymi ze sobą potencjalne ryzyko (czynniki środowiskowe). Kontrola zębów psa powinna rozpocząć się na sprawdzeniu gdy jest on jeszcze szczeniakiem, czy wymiana zębów mlecznych na stałe już się rozpoczęła i czy ma prawidłowy przebieg. Z kolei u osobnika dorosłego trzeba regularnie sprawdzać stan uzębienia stałego, brak zranień dziąseł, obecność kamienia nazębnego, prędkość ścierania się zębów. Należy mieć świadomość, że u niektórych ras, szczególnie małych i miniaturowych, w czasie wymiany mleczaków na zęby stałe mogą pojawiać się problemy – np. zęby mleczne mogą nie chcieć wypadać i zęby stałe wyrastają spod nich wtedy wykrzywione. W ten sposób pies może mieć potem krzywy zgryz, albo częściowo podwojone uzębienie (ząb stały i niewypały mleczak). Zjawisko to nazywa się – przetrwałe zęby mleczne. Takie przetrwałe mleczaki zwykle prowadzą niestety do nawet poważnych wad zgryzu u psów. Jeśli więc u swojego szczeniaka przy wymianie zębów zaobserwujemy przetrwałe zęby mleczne, to koniecznie musimy udać się z nim do lekarza weterynarii. Takie niewypadłe mleczaki trzeba bowiem jak najszybciej usunąć. Brak reakcji ze strony właściciela spowoduje, że pies nabędzie jakąś wadę zgryzu. Jeśli ma on być w przyszłości psem wystawowym, to powstała wada może się dla niego okazać dyskwalifikującą.